چى كار كنيم جابيفته؟

[mysterious queen]

سلام؛

خب همه مون از لزوم حفظ زبانِ فارسى آگاه هستيم.
سال هاست كه فرهنگستان زبان و ادب فارسى سعى ميكنه براى كلمات بيگانه جايگزينِ فارسى معرفى كنه، اما اين واژگان چندان رايج نشده اند.

خب حالا ما ميخوايم اين جا بررسى كنيم كه:

١. چرا اين تلاش ها چندان ثمربخش نبوده؟
٢. شما خودتون از اين جايگزين ها استفاده ميكنيد؟ اگه نه؛ چرا؟
٣. براى اين كه اين كلمات جا بيفتن و رايج بشن چه كارى بايد انجام داد؟

سپاسگزارم.
:]

 

[Shery]

پاسخ : چى كار كنيم جابيفته؟

خبر در وهله اول باید معادل های خوبی براشون بذارن !
مثلا شخصا هیچوقت راضی نمیشم به پاپیون بگم : دو ور پف : |
یا تصور اینکه به کراوات بگی : دراز آویز زینتی خنده داره واقعا : ))))

اگه بخوایم اینو فارسی فارسی بگیم ببینین چی میشه :

" وقتی دو ضلع نا مساوي از یک مثلث متساوي الساقين با دو ضلع نامساوي از یک مثلث متساوي الساقين دیگر مساوي باشد آن دو مثلث متساوي الساقين باهم مساوي هستند "

معادلش میشه :

" هرگاه دو برِ نابرابر از یک سه برِ دوبر برابر برابرِ دوبرِ نابرابر از یک سه برِ دوبر برابرِ دیگر باشد آن دو سه برِ دوبر برابر برابرند "

 

[Bahar_R]

پاسخ : چى كار كنيم جابيفته؟

به نظرم یکی از مهم ترین چیزا اینه که به موقع معادل ساخته شده باشه. یه چیزایی مثل هواپیما، همون موقعی که وارد ایران شده با یه فاصله ی کمی جایگزین شده و تقریبا از اول مردم از همین اسم استفاده کردن ولی یه چیزایی که دیگه خیلی وقته توی زبان داره استفاده میشه خب زیاد عملی نیست تغییر دادنش.

 

[ایلیا]

پاسخ : چى كار كنيم جابيفته؟

٢. شما خودتون از اين جايگزين ها استفاده ميكنيد؟ اگه نه؛ چرا؟

خب با اجازه سوال رو با سوال جواب میدم چرا استفاده کنم؟

 

[swz]

پاسخ : چى كار كنيم جابيفته؟

خب با اجازه سوال رو با سوال جواب میدم چرا استفاده کنم؟

چون بايد فارسى را پاس بداريم و نگذاريم لغات بيگانه وارد زبان ما شود. :‌-"
و سوال پيش مياد كه چرا بايد فارسى رو پاس بداريم؟ چى مى‌شه اگه زبان مون با يه زبان ديگه قاطى شه؟

معلم زبان فارسى ما هم همون چيزى رو گفت كه بهار گفته. يعنى بايد قبل از گسترش اون واژه، و پيش از اين كه اون محصول يا امكان يا هرچى مورد استفاده عامه مردم قرار بگيره، يه جايگزين براش پيدا كنن.

 

[ایلیا]

پاسخ : چى كار كنيم جابيفته؟

این سوالی ک برای تو پیش اومد در دل سوال اول من نهفته بود واقعا قاطی شه،چی میشه؟مثلا شاید ی سری اصطلاحات انگلیسیش قشنگ تر باشه،چرا استفاده نکنیم؟

 

[mohaddeseh ti]

پاسخ : چى كار كنيم جابيفته؟

اخه کلمه خنده دار نزارن ما استفاده ميکنيم
مثل پيامک که الان خيلا استفاده مى کنن
اما
چيپس: برگک
پاستا: خميراک
پاپيون: دو ور پف زينتى
اسنک: مثلث خوراکى!
خدايي اينا مسخره و خنده دار نيست!?
مى خوان معادل بزارن يه آدم از بيرون بيارن بعد بهش بگن اگه نخنديد بزارن …!

 

[mysterious queen]

پاسخ : چى كار كنيم جابيفته؟

ايليا:

وقتى داشتم به ايجاد اين تاپيك فكر ميكردم، حدس ميزدم كه اين بحث و سوال پيش بياد كه "چرا از واژگان بيگانه استفاده نكنيم؟" اين يك موضوع گسترده از نظر جامعه شناسى ست كه ميشه توى يك تاپيك جداگانه مفصل در موردش حرف زد؛ ولى اين كه اين جا در موردش حرف بزنيم از نظر من ميتونه مفيد باشه.
زبان در جوامع علاوه براينكه يك ابزار مهم ارتباطى ست، وسيله اى ست براى حفظ و انتقال يك فرهنگ. استفاده از واژگان بيگانه كم كم (كم كم ميتونه حتى ٣٠ سال معنا بده در اين جا) باعث ميشه ما فراموش كنيم خيلى از واژگان رو و اونا نابود بشن و زبان كه تشكيل شده از واژگان كم كم نابود ميشه(اين جا شايد ١٠٠ سال معنا بده كم كم).
يك نمونه از تاثيرات فاصله گرفتن از اصل زبانمون هم بيگانگى ما با آثارى ست كه هويت ما رو ميسازه و جزو برترين آثار ادبى جهانه مثل شاهنامه. اما لزوم حفظ فرهنگ چيه؟ قبلش بايد بگم كه وقتى ميگم حفظ فرهنگ منظورم تعصب روى آنچه كه هست، نيست. فرهنگ يك چيز مستقل نيست، هر فرهنگ جديد كه ايجاد ميشه نكات منفى يا مثبتى از فرهنگ هاى قبلى رو دربرميگيره.
وقتى ميگم حفظ فرهنگ منظورم حفظ استقلال فرهنگى ست، توانايىِ گزينش، حفظ كردنِ نكات مثبتِ فرهنگمون و جايگزين كردنِ برترى هاى فرهنگ هاى ديگه.
وقتى شما از هويتتون فاصله ميگيريد، شما بدونِ انديشه يك فرهنگ رو ميپذيريد، فرهنگى كه ضعف هاى زيادى داره و با هويت شما تناقض داره و اين باعث بحران هويت ميشه، چيزى كه كم و بيش تو جامعه مون باهاش مواجه هستيم. نبودنِ يك خط مشىِ فكرى براى اكثريت جامعه و بلاتكليفى سياسى، اقتصادى و فرهنگى.

 

[ایلیا]

پاسخ : چى كار كنيم جابيفته؟

تا قبل پارگراف اخرو ک خوندم میخاستم بگم:"خب پس مشکل منه ک هیچ تعصبی به فرهنگ و زبانم ندارم"ولی با پارگراف اخر یکم قانع شدم :د

 

[alibasirat]

پاسخ : چى كار كنيم جابيفته؟

بدور از هرگونه نیت وبحث سیاسی بنظرم اولین کسی که تونست یه واژه فارسی رو درزمان کم وخیلی خوب جابندازه دکترمحمودی احمدی نژاد بود.
الان تقریبامیشه گفت همه بجای سوبسید میگن یارانه واین کار قشنگی بود.

 

[pash.u]

پاسخ : چى كار كنيم جابيفته؟

ما تو راهنمایی یه انجمنی تو مدرسه داشتم به اسم "انجمن فارسی سرایان سره" که تو چن تا دیگه از مدارس سمپاد هم بود.
کار انجمن به این صورت بود که هر هفته یه سری لغات به همراه عبارت برگزیده جایگزین اون رو معرفی می کرد و در پایان هر 3 ماه از کسانی که عضو انجمن بودن امتحان گرفته می شد در صورت گرفتن نمره مناسب نشانشون تو انجمن بالاتر میرفت و به افراد عضو انجمن یه کارت میدادن که داخل اون رده اون ها و یه معرفی کوتاهی از انجمن بود.


الانم فک کنم تو راهنمایی های حلی 1 و حلی دو هنوز وجود داشته باشه.
مسئول اصلیش هم اقای شیوا بود.یادش بخیر!

تا قبل پارگراف اخرو ک خوندم میخاستم بگم:"خب پس مشکل منه ک هیچ تعصبی به فرهنگ و زبانم ندارم"ولی با پارگراف اخر یکم قانع شدم :د

خوب اره قبول دارم بعضی از کلمه ها اصطلاح انگلیسی شون زیبا تره ولی خوب اگه ما بیاییم مستقیم از همون کلمه استفاده کنیم اشتباهه و نارواس ولی اگه بیایم اون کلمه رو تغییر بدیم و مستقیما از کلمه اصلی استفاده نکنیم اصلا کار نادرستی نیست و بسیار هم کار پسندیده ایه.چرا که باعث رشد زبان میشه.

صواع: پست متوالى ندين.

 

[mysterious queen]

پاسخ : چى كار كنيم جابيفته؟

اول اين كه يه سرى از واژه هايى كه مطرح شد اصلن واژگان معرفى شده توسط فرهنگستان نيستن و بيشتر شوخى هايى هستن كه در فضاهاى مجازى كم نيستن، مثل كراوات و پاپيون.
اما بله حق با شماست انتخاب واژگان مناسب خيلى اهميت داره.

در مورد اين كه بايد قبل از اين كه تكنولوژى وارد كشور بشه، به فكر فرهنگ سازى در مورد استفاده ازش و انتخاب نام جايگزين مناسب براش بود هم كاملن موافقم و اين مسئله خيلى مهمه ؛ اما در مورد تغييرش در حال حاضر با به كار بردن نميشه و غيرممكنه موافق نيستم، ميشه ولى خيلى سخت و زمان بره، همون طور كه الان به ترمينال ميگن پايانه و سوبسيت هم شده يارانه. نميشه بگيم كارى ست كه شده، ديگه بى خيال و اينا.

الان مسئله اى كه وجود داره اينه كه واژه ى مناسب انتخاب نميشه (كه اين جا فرض ما اينه كه واژه ى مناسب انتخاب شده.) يا اگر هم انتخاب ميشه اطلاع رسانى درستى وجود نداره و زمينه هاى استفاده ازش ايجاد نميشه.
به جز اينا استفاده از اصطلاحات بيگانه يه جور كلاس و نماد فهم حساب ميشه متاسفانه، گاهى استفاده از واژه اى مثل "سپاس گزارم" خنده دار و مسخره به نظر ميرسه. كه اين هم ميشه گذاشت پاى نقش رسانه ها.
مثلن الان "افشانه" جايگزين مناسبى ست براى "اسپرى"، اگه توى چندتا برنامه ى تلوزيونى و فيلم و تبليغات مجرى ها و بازيگرا از اين واژه استفاده كنن ميشه اميدوار بود كه جا بيفته تا اين كه توى شبكه ى آموزش زيرنويس بشن.

+
با اين حس خجالت از استفاده از كلمات جديد چه بايد كرد؟ اصلن چرا اين حس خجالت وجودداره؟

 

[h@di]

پاسخ : چى كار كنيم جابيفته؟

...
زبان در جوامع علاوه براينكه يك ابزار مهم ارتباطى ست، وسيله اى ست براى حفظ و انتقال يك فرهنگ. استفاده از واژگان بيگانه كم كم (كم كم ميتونه حتى ٣٠ سال معنا بده در اين جا) باعث ميشه ما فراموش كنيم خيلى از واژگان رو و اونا نابود بشن و زبان كه تشكيل شده از واژگان كم كم نابود ميشه(اين جا شايد ١٠٠ سال معنا بده كم كم).
...
وقتى ميگم حفظ فرهنگ منظورم حفظ استقلال فرهنگى ست، توانايىِ گزينش، حفظ كردنِ نكات مثبتِ فرهنگمون و جايگزين كردنِ برترى هاى فرهنگ هاى ديگه.
...

به جز اينا استفاده از اصطلاحات بيگانه يه جور كلاس و نماد فهم حساب ميشه متاسفانه، گاهى استفاده از واژه اى مثل "سپاس گزارم" خنده دار و مسخره به نظر ميرسه. كه اين هم ميشه گذاشت پاى نقش رسانه ها.

از لحاظ زبان‌شناسی، زبان‌ها با هم ارتباط دارند و اگه یه زبانی خودش را بسته و محدود کنه و بخواد از زبان‌های دیگه هیچ کلمه‌ای را وارد نکنه، این مشکل و ضعف اون زبان به حساب میاد. (و روی قید «هیچ» تأکید می‌کنم دوباره...) به نظرم اگه این تبادل‌ها در حد معقولی باقی بمونه، مشکلی برای فرهنگ هم پیش نمیاد (ضمناً فرهنگ‌ها هم با هم ارتباط دارند.) ولی اگه از حد معقول گذشت و مثلاً فقط برای این که «مد هست» یا «کلاس داره» واژه‌های یه زبان دیگه‌ای را به کار بردیم (که بارها توی هر جامعه‌ای دیده شده. مثلاً توی ایران توی دورهٔ مشروطه و قبل‌ترش عربی‌گرایی افراطی داشتیم، الآن انگلیسی‌گرایی افراطی داریم.) ممکنه روی فرهنگ اثر منفی بذاره و می‌شه گفت اتفاق بدیه.
یک نکتهٔ دیگه هم این که زبان به این راحتی نابود نمی‌شه؛ زبانی که ما داریم باش حرف می‌زنیم زبان فارسیه، هر چن تعداد زیادی کلمهٔ عربی و فرانسوی و یه تعدادی روسی و انگلیسی و... هم واردش شده. قرار نیست ما بعد از هزار سال دقیقاً همون طور حرف بزنیم که فردوسی حرف می‌زده. این تغییری که با یه سرعت منطقی پیش اومده تکامله زبان ـه نه نابودی‌ش. همین طور کاملاً طبیعیه یه‌سری کلمات از زبان حذف بشند و فراموش بشند و یه‌سری کلمات جدید داخل زبان به‌وجود بیاند.

خوب اره قبول دارم بعضی از کلمه ها اصطلاح انگلیسی شون زیبا تره ولی خوب اگه ما بیاییم مستقیم از همون کلمه استفاده کنیم اشتباهه و نارواس ولی اگه بیایم اون کلمه رو تغییر بدیم و مستقیما از کلمه اصلی استفاده نکنیم اصلا کار نادرستی نیست و بسیار هم کار پسندیده ایه.چرا که باعث رشد زبان میشه.

این را من قبول ندارم. تغییر کلمه برای این نیست که جزء زبان ما باشه و دیگه بیگانه به حساب نیاد و بک کار اختیاری هم نیست. کاربرای یک زبان وقتی می‌خواند کلمه‌ای را از یه زبان دیگه وارد کنند، اون را با ویژگی‌های زبان خودشون تطبیق می‌دند (خصوصاً ویژگی‌های آوایی) چون نمی‌تونند به شکل اصلی تلفظش کنند. حالا در شرایطی که کل جامعه، انگلیسی را -و توی شهرهای بزرگ تا حدی فرانسوی یا آلمانی را هم- یاد می‌گیرند، این وضعِ «نمی‌تونند» کمتر پیش میاد و تغییرات کمتری هم توی واژه‌های وارداتی ایجاد می‌شه.
به نظرم اگه استفاده از یه کلمهٔ انگلیسی که «می‌تونیم» درست تلفظش کنیم غلطه، کلاً غلطه، حتی اگه شکلش را تغییر بدیم. اگر هم درسته وضع مشابهی داره و جامعهٔ زبانی خودبخود دربارهٔ تغییر دادن یا ندادنش تصمیم می‌گیره.

به جز اينا استفاده از اصطلاحات بيگانه يه جور كلاس و نماد فهم حساب ميشه متاسفانه، گاهى استفاده از واژه اى مثل "سپاس گزارم" خنده دار و مسخره به نظر ميرسه. كه اين هم ميشه گذاشت پاى نقش رسانه ها.

این «سپاس‌گزارم» را من یه دلیل احتمالی دیگه براش میارم که نمی‌دونم درسته یا نه. (نظر بدید : دی) سپاس‌گزارم می‌شه پنج تا بخش (جدیداً می‌گن پنج تا هجا :-سوت) و مثلاً متشکرم هم همین‌‌طوره. ولی بعضی معادل‌هاشون را که بررسی کنید خیلی کوتاه‌ترند: ممنون (۲)، ممنونم (۳)، تشکر (۳)، سپاس خالی! (۲) و از بین واژه‌های خارجی هم thanks مثلاً (۱). آدم معمولاً سعی می‌کنه از کلمات کوتاه استفاده کنه؛ برای همین وقتی یکی می‌گه سپاس‌گزارم یه‌جورایی تصنعی به‌نظر میاد و این تصنعی به نظر اومدن باعث می‌شه مسخره و خنده‌دار بشه. بحث همون انتخاب معادل مناسب پیش میاد دوباره. خب مجبورند به جای یه کلمهٔ خارجی، یه جملهٔ فارسی معرفی کنند؟ :- ""

 

[Hashie]

پاسخ : چى كار كنيم جابيفته؟

من نه تنها این جایگزینها برام اهمیت ندارن، بلکه مخالفش هم هستم !
اصلا زبونی قویه که از زبونای دیگه هم لغت قبول کنه. الان چینی یه زبون منحصر بفرد با لغتای خودشه. خب چینی قویتره زبونش یا یه زبون مثل انگلیسی یا عربی؟
اگه بخوایم رو راست باشیم، زبان فارسی زبان قوی ای نیست و زایایی نداره. توی یه زبون مثل انگلیسی شما میتونین هر چی که به ذهنتون میگذره رو بیان کنید با کلمات. انگلیسی یه زبان تصویریه در حقیقت. در حالی که زبان فارسی هویت نداره. نه عربیه و نه اصالت ایرانی داره، بنابراین تو جایگزین سازی هم ضعیف عمل کرده.
مشکل اساسی بعدی هم اینه که الان مثلا مردم ۱۵ سال گفتن ایمیل، بعد میان میگن بگین رایانامه ! ترک عادت موجب مرض است خب ! + لغتهای جایگزین خیلی سنگین و رسمی ان و با زبان حال ایران جور در نمیان.

 

[eng.um.mahdie]

پاسخ : چى كار كنيم جابيفته؟

معادلی که فرهنگستان زبان پارسی برا ایمیل پیشنهاد داده: پست الکترونیک
درحالی که نه "پست" فارسیه و نه "الکترونیک"

 

[علــی[میم]]

پاسخ : چى كار كنيم جابيفته؟

معادلی که فرهنگستان زبان پارسی برا ایمیل پیشنهاد داده: پست الکترونیک
درحالی که نه "پست" فارسیه و نه "الکترونیک"

فک کنم قدمت استفاده پست و الکترونیک تو ایران خیلی زیاده و نتونن حذفشون کنن !!!

 

[maziar]

پاسخ : چى كار كنيم جابيفته؟

من همیشه گفتم و باز هم میگم.

زبان یک کشور اهمیت خاصی برای اون کشور و اداب و فرهنگش داره.

ولی در عین حال ثابت نگه داشتن یک زبان به ضعف اون کشور کمک می کنه.

زبان رو اگه به عنوان وسیله ای برای تفکر و صحبت با خودمون در نظر بگیریم ثابت نگه داشتنش یعنی محدود کردن تفکر.

می تونید مقایسه کنید زبان فارسی رو با زبان عربی. دو زبانی که محدوده ی زمانی شکل گیریشون تقریبن نزدیک به هم بوده. در حالی که زبان فارسی روانی بیشتری تقریبن در تمام دوران ها داشته. چرا ؟
چون فارسی در کنار باقی نژاد ها تغییر کرده و ساده تر شد. و بر عکس عربی که به خاطر وجود قرآن زبان برای مدت طولانی ای ثابت موند زبان فارسی تونست پیشرفت کنه.

ما تو فارسی دیگه مذکر و مونث نداریم! دیگه جمع و مفرد بر حسب تعداد نیست! یا یه نفر یا جمع!

و فارسی به خاطر اینکه بر پایه وزن نبوده قدرت ساختاره کلماته بیشتری نسبت به عربی داشته.

ولی در کنارش نباید فراموش کنیم که زبان فارسی هنوز هم از باقی زبان ها تاثیر میگیره. و این اتفاقی خوبه!
وگرنه زبانمون ثابت میموند.

و خوب بزرگ ترین تلاش برای فارسی حرف زدن و فارسی نوشتن و درست نویسی شاید زبان رضا شاه پهلوی صورت گرفت. و باعث زدودن کلمات عربی و تا حدی فرانسوی از ایران شد.

و خوب می تونید مقایسه بکنید بین زبانی که در دوره قاجاریه باهاش صحبت یا نوشته میشده با زبانه دوره ی پهلوی! حتا فهمیدن متن های دوره ی قاجاریه ( منظورم اون دوره ی زمانی ) از فهمیدن اشعار حافظ و سعدی و مولوی سخت تره!

بله ما شاید بعضی از اثار گذشتگانمون رو خیلی راحت نفهمیم! ولی این طبیعی هست! همونجوری که خیلی از انگلیسی ها بعضی جاهایه کتاب مقدس مسیحیت رو نمی فهمن! خوب بعضی کلمات کاربردشون رو از دست داده!

مثلن تا یک نسل دیگه اگه فیلم ها گیوتین رو نشون ندن اصلن کسی از وجودش خبر دار نمیشه که بخواد اسمش رو بدونه! یعنی خود به خود بعضی کلمه ها از سره بی کاربردی از زبان می افتن! مثلن ((مغ))

خوب کاربرد نداره به اون صورت دیگه.

و در کنار این قضیه مشکل دیگه اینه که کلمات فارسی تولید شده راحت قابل استفاده نیستن و بعضی اوقات دقت لازم رو ندارن.

و برای بعضی موضوعات تخصصی استفاده از کلمه های فارسی قدرت انتقال مطلب رو به شدت کاهش میده.

مثلن موضوعی مثل گراف. موضوعی که تقریبن کلمات فارسی کاملن جا افتاده ای هم داره. ولی باز هم استفاده از فارسی موقع اثبات قضیه یا موقع بیان خود قضیه کلی ابهام میاره.

و از طرفی دیگه بیشتر کتاب ها و منابع معتبر هیچ ترجمه ای به فارسی ندارن و اگر هم دارن ترجمه ی فارسیشون بی نهایت نامفهوم هست.

 

[mysterious queen]

پاسخ : چى كار كنيم جابيفته؟

ببینید، یکی از ملاک کامل بودنِ یک زبان این‌ـه که زبان واژگانِ زبان‌هایِ دیگه رو بپذیره و مدام واژه به خودش اضافه کنه.
موضوع اینه که زبان فارسی تا یه جایی پتانسیل‌ش رو داره که خودش واژه‌سازی کنه و اصطلاح بسازه تا بتونه علاوه بر تکامل خودش رو هم حفظ کنه.
الان ما موضوع‌مون اینه که واژه ای با تمامِ تبصره‌هایی که فرمودین انتخاب‌شده و چرا ازش استفاده نمی‌شه؟

 

[ÄBČDE FGHÏ]

پاسخ : چى كار كنيم جابيفته؟

معادلی که فرهنگستان زبان پارسی برا ایمیل پیشنهاد داده: پست الکترونیک
درحالی که نه "پست" فارسیه و نه "الکترونیک"

رايانامه يا پست الكترونيك؟

 

[pash.u]

پاسخ : چى كار كنيم جابيفته؟

معادلی که فرهنگستان زبان پارسی برا ایمیل پیشنهاد داده: پست الکترونیک
درحالی که نه "پست" فارسیه و نه "الکترونیک"

اونی که فرهنگستان تایید کرده "رایانامه" اس نه پست الکترونیک!