پیشنهاداتی برای سمپاد جدید
سمپاد یا همان سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان امروزه تبدیل شده است به ممپاد یا همان معاونت (مرکز) ملی پرورش استعدادهای درخشان. اما فرق این دو چیست؟
سازمان در ویکی پدیا به این شکل تعریف شده است :
سازمان مجموعه هدفمندی است که پیرو یک نظام است، و دارای مرزها و حدودی است که آن را از محیط خود جدا می‌سازد.
یک سازمان، یک نهاد مستقل است که یک ماموریت خاص دارد و می‌تواند با نیت انتفاعی یا غیرانتفاعی تأسیس شده باشد. یک سازمان: یک ماهیت اجتماعی است که ساختار، اهداف و مرز مشخصی دارد.
- هدف دارد.
- برای هدفش برنامه دارد.
- استراتژی دارد.
- منابع خود را می‌شناسد و از آنها بهینه و هماهنگ استفاده می‌کند.
- وابسته به اطلاعات است.
یک سازمان دارای ویژگی‌های زیر است:
- ماموریت یا هدف ویژه‌ای دارد.
- برای بقاء به دیگر سازمان‌ها وابسته است.
- هیئت حاکمه مستقلی دارد.
- از بخش‌های مختلف تشکیل شده است.
- دارای ساختاری فیزیکی و منطقی است.
سمپاد روزی یک سازمان بود تحت نظر ریاست جمهوری. یعنی رییس آن مستقلا توسط رئیس جمهور تعیین میشد. بعدها این سازمان به وزارت آموزش پرورش منتقل شد و رئیس آن توسط وزیر آموزش پرورش تعیین میشود. بعد از مدتی نیز سازمان منحل شد و تبدیل شد به معاونت. یعنی استقلال عملکرد خود را از دست می دهد و نمیتواند هدف، برنامه، استراتژی، منابع و ساختار مستقل خودش رو داشته باشه و باید تحت نظر هدف، برنامه و ساختار آموزش پرورش عمل کند. منابعش هم توسط آموزش پرورش تامین می شود. یعنی بودجه و نیروی انسانی و ساختمان و سایر منابعش باید توسط آموزش پرورش و تحت نظر آنها و طبق ضوابط آن تامین بشه. مدیریتش هم در واقع نوعی تقسیم وظایف وزیر آموزش پرورش است که بخشی از آن به این معاونت رسیده است. هویت مستقل تعریف شده سمپادی هم به نوعی از کمرنگ شده است. برای درک بهتر اینکه چه اتفاقی برای سمپاد افتاده یک مثال میزنم:
فرض کنید یک کشوری وجود داره به اسم سمپاد. آدماش تحصیل کرده و باهوشن. به زبون سمپادی حرف میزنن و بهشون سمپادی گفته میشه. این کشور هم درآمد خودشو داره و مستقلا خرج میکنه واسه خودش. رییس این کشور هم خودش برنامه ریزی میکنه واسه کشورش. بعدها به دلایلی این کشور ملحق میشه به کشور بزرگتر آمپر و تبدیل به یک استان آمپر میشه. دیگه کشوری به اسم سمپاد وجود نداره. هویت ملی سمپادی وجود نداره و همه سمپادی های سابق شدن آمپری. درآمد سمپاد رو هم آمپر میگیره و هرقدر دلش خواست به استان سمپاد میده. توی برنامه ریزی هم استان سمپاد تابع کشور آمپره. مدیران و استاندار سمپاد هم توسط رییس آمپر تعیین میشه.
این بود تعریف ساده ای از اتفاقی که افتاده برای سمپاد. این اتفاق عوارض زیادی به دنبال داشته. اما من نمیخوام این عوارض رو الان بنویسم. مدیریت سمپاد به تازگی عوض شده و دکتر حسین شجاعی به عنوان مدیر جدید سمپاد انتخاب شدند. از آنجایی که رزومه و سابقه ایشون و سمپادی بودنشون امیدی در دل ما زنده کرده برای تغییراتی در راستای بهبود سمپاد، انگیزه ای شد برای من تا پیشنهاداتی که تو ذهن داشتم مطرح کنم. این پیشنهادات صرفا از طرف فارغ التحصیلان سمپاد نوشته شدند و در حد اطلاعات و درک و شناخت یک فارغ التحصیل است و ممکنه غیرعملی و غیرواقع بینانه باشند.
۱. مستقل کنید: برای من و بسیاری سمپادی‌ها یک سمپاد ایده‌آل٬ سمپادی مستقل از آموزش پرورش و نظام آموزشی ایران است. ساختار آموزش پرورش ایران بسیار ناکارآمد است. نظام آموزش پرورش ما به شدت بیماره و ساختار منعطفی ندارد. همه مدارس در هر شهری و هر منطقه ای با هر فرهنگ و اعتقادات و ویژگی ٬ باید یک جور کتاب و یک جور برنامه درسی داشته باشند که همین یک جورش هم کلی ایراد دارد. این ساختار و وابستگی سمپاد باعث شده است که سرعت و کیفیت حرکت سمپاد به شدت مختلل بشه. به مدیر جدید پیشنهاد میکنم تمام تلاش خودش رو بکنه تا سمپاد هرقدر ممکن بیشتر مستقل بشه. از انتخاب معلم٬ انتخاب کارمندان٬ انتخاب مدیران مدارس٬ آزمون ورودی و … گرفته تا حتی تبدیل شدن مجدد به سازمان و استقلال از آموزش پرورش. حتی در مورد برنامه درسی و روزهای مدرسه و امتحانات و طول ترم و سرفصل های درسی و … متوجه هستیم که قانون و ضوابطی وجود دارند و هرکاری عملی نیست اما میتوان در راستای استقلال هرچه بیشتر قدم‌هایی برداشت با رایزنی‌های مختلف و …
۲. توسعه بی‌رویه را متوقف کنید : اخیرا دو سه سال گذشته تعداد مدارس سمپاد به طرز وحشتناکی بالا رفته. توسعه‌ای کمی بدون در نظر گرفتن عوامل کیفی. مدارس جدید از نظر کیفیت به شدت ضعیف هستند. وزیر جدید آموزش پرورش هم به این توسعه انتقاد کردند. به هرحال هرچیزی یک حد استانداردی دارد. لطفا این توسعه رو متوقف و معکوس کنید. میزان پذیرش ورودی‌های جدید را کم کنید لطفا.
۳. آزمون سمپاد را سمپادی کنید: هرروز یک خبر متفاوت از آزمون سمپاد شنیده میشود. از یکی شدن با آزمون نمونه دولتی گرفته تا حذف آزمون ورودی دبیرستان و آزمون ورودی برای سال های دوم سوم و … دقیقا خبر نداریم آزمون سمپاد در چه حد کیفی و کمی برگزار میشه اما لطفا به این موضوع رسیدگی کنید و آزمون سمپاد به شکلی برگزار بشه که واقعا دانش‌آموزان لایق وارد سیستم سمپاد بشوند با معیارهایی درست و علمی.
۴. توسعه علوم انسانی و هنر در مدارس سمپاد : همگی با جو حاکم بر خانواده‌های ایرانی آشنا هستیم. در نظر اکثریت مردم تحصیلات یعنی مهندس شدن یا دکتر شدن. در صورتی که جامعه علمی و خصوصا جامعه آینده ایران به نخبگان در سطح علوم انسانی و هنر نیز نیازمند است. دانش‌آموزان سمپاد نیز با توجه به جو حاکم اصلا با علوم انسانی و هنر آشنا نمیشوند که حتی بعدها مسیرشان را انتخاب کنند. با توجه به وضعیت تعداد مدارس سمپاد پیشنهاد میکنم برنامه‌ای تهیه بشه که دانش‌آموزان با رشته‌های علوم انسانی و هنر نیز آشنا بشن و به اون سمت هدایت بشن. با اینکار نخبگان زیادی در این حوزه جذب میشن که میتونن بعدها منشا کارهای بزرگی بشوند.
۵. برنامه جامع مدارس سمپاد تهیه بشه : در حال حاضر مدارس سمپاد تحت اختیار مدیرانشون هرکدوم یه جوری برنامه پیش میبرند. طرح درس‌ها و کلاس‌های المپیاد و فوق برنامه و … همگی بستگی به معلم و مدیر مدرسه دارد. برای همین است که شاهد پیشرفت برخی مدارس و عقب ماندگی برخی دیگر هستیم. لطفا یک تیم متخصصان حرفه‌ای آموزش تشکیل دهید و برای اینکارها برنامه و دستورالعمل تهیه کنید. حقیقت این است که بسیاری از مدیران فعلی بلد نیستند کار خاصی انجام دهند. خلاقیت ندارند و صرفا روال یک مدرسه عادی را طی می کنند. باید یک برنامه و دستورالعمل جامع برایشان تهیه شود و مجبور باشند کارهایی انجام دهند.
۶. دوره های آموزشی خاص تعریف کنید : برای دانش‌آموزان دوره های آموزشی خاصی تعریف کنید که در کنار درس های عادی چیزهای بیشتری نیز یاد بگیرند. مثلا دوره‌های آموزش تجارت٬ دوره‌های آموزش عکاسی٬ دوره‌های آموزش فلسفه و … این دوره‌ها میتوانند زمینه‌های شناسایی و شکوفایی استعدادهای سمپاد شوند.
۷. سایت سمپاد را تقویت کنید: سایت قبلی و فعلی سمپاد به شدت ضعیف بودند. هم اکنون سایت‌های اینترنتی یک ابزار بسیار مفید و قوی برای اطلاع رسانی و ارتباط هستند اما در کشور و خصوصا دولت بسیار کمتر مورد توجه هستند. یک سایت بسازید که در آن سمپاد معرفی شود. آخرین اخبار و اطلاعیه‌های سمپاد منتشر بشوند. اطلاعات مفید در اختیار دانش‌آموزان قرار داده شود. اخبار و اطلاعیه‌های مسابقات و همایش‌های مختلف و … بخش خیرین برای راهنمایی افراد خیری که علاقه دارند به مدارس کمک کنند. بخش فارغ التحصیلان و راه های ارتباط و … امکان ارسال پیشنهادات و … یک فضای گفت و گو شبیه فروم سمپاد. چنین سایتی به هیچ وجه هزینه خاصی ندارد. من به شخصه حاضر هستم چنین سایتی را به رایگان برای سمپاد بسازم.
۸. از توان فارغ التحصیلان استفاده شود : فارغ التحصیلان سمپاد همیشه یک راهنما و الگوی جدی برای دانش‌آموزان بودند. همیشه ارتباط و علاقه خاصی بین فارغ التحصیلان و دانش‌آموزان سمپاد بوده است. جمع فارغ التحصیلان سمپاد یک جمع بسیار قوی هستند که اگر از توانایی و پتانسیل آن ها استفاده شود میتوانند منشا خدمات بسیاری شوند. بسیاری از آنها حاضر هستند به رایگان وقت خود را در اختیار سمپادی ها بگذارند.
۹. سرعت را بالا ببرید : مدارس سمپاد میتوانند درس ها را خیلی سریعتر پیش ببرند. درست است دانش‌آموز نباید زیاد تحت فشار باشد و باید زندگی عادی خود را هم داشته باشد اما میتوان محیطی را فراهم کرد که دانش آموزان ساعات بیشتری در مدرسه بمانند. درس‌ها را سریعتر پیش ببرند و حتی ترم تابستانی داشته باشند.
۱۰. آموزش الکترونیک را توسعه دهیم : سایت‌هایی مانند مکتب‌خونه و کلاس‌درس را ببینید. این سایت ها ویدئوهای آموزشی رایگان را در اختیار مردم قرار می دهند که بیشتر با محوریت دروس دانشگاهی است. سمپاد هم با توجه به دراختیار داشتن پتانسیل بالایی از معلمان توانا می‌تواند اقدام به راه‌اندازی فعالیتی مشابه کند و دروس مختلف را به این شکل اجرا کند. این کار به توسعه عدالت آموزشی و کم‌کردن فاصله شهرها از یکدیگر کمک می‌کند و می‌تواند سمپاد را به عنوان یک مرکز مهم و موثر معرفی کند.
اینها تعدادی از ایده‌هایی بود که من و دوستانم به ذهنمان رسیده بود. تلاش کردیم به شکلی ایده‌هایمان را مطرح کنیم. شاید این ایده‌ها با واقعیت فاصله داشته باشند اما منظور ما را می رساند. امیدوارم این مطلب به دست مخاطبان اصلیش برسد. هرچند ما در فضای اداری نیستیم و ممکن است یک مسئولی بعد از خواندن اینها بگوید « دلتان خوش است ها ! ». اما ما باور داریم اگر تدبیر باشند اگر خلاقیت باشد میتوان خیلی کارهای متفاوت انجام داد یا حداقل به سمت آن ها حرکت کرد.
شما که این مطلب را می‌خوانید هم اگر انتقاد و پیشنهادی دارید چه در مورد این مطلب چه در مورد سمپاد لطفا نظرتان را همینجا بیان کنید. خیلی ممنون که وقت گذاشتید این مطلب طولانی را خواندید.
در مورد نویسنده
خوب بود. تقریبا با همشون موافق بودم و به شدت از ایده دوباره مستقل شدن سمپاد حمایت می کنم.
توسعه ی بی رویه، یکی از بزرگ ترین مشکلات ایجاد شده برای سمپاد بوده توی چن سال اخیر. واقعا از پنج شیش سال قبل تا الآن انقد آی کیو ی جمعی دانش آموزا بالا رفته که ما نیاز به این همه مدرسه پرورش استعداد درخشان داریم؟
با توسعه علوم انسانی و هنر هم به شدت موافقم، این جو ِ فقط دکتر و مهندس شدن باید از بین بره و بهترین مکان برای انجامش، مدرسه است. از بچه های سال ما شیش نفر رفتن هنر، از بچه های سال پایینی ما هم هشت نفر رفتن هنر. اینا تعداد کمی نیستن. باید یه مرکزی باشه برای این آدما.
منظور از دوره های آموزشی خاص رو دقیقا نفهمیدم! اگه اشتباه نکنم یه همچین چیزی با عنوان پژوهش الآن داره تو مراکز تهران انجام میشه.
استفاده از فارغ التحصیلا همون طور که گفته شد،خــیلــــی مهمه. اونا با بچه ها و جو خیلی آشناترن و می تونن کمک خیلی خوبی باشن. قبلنا یه چرخه ای وجود داشت تو فرزانگان 1 تهران که فارغ التحصیلا یه سری فرمایی پر می کردن برای مدرسه و به نسبت علاقه و زمینه تحصیلشون، تو قسمتای مختلف مدرسه به کار گرفته می شدن( آزمایشگاه شیمی نمونه اشه). با اومدن مدیر جدید( فخر) این چرخه به یکباره پکیده شد و تقریبا تمامی نیروهای جدیدی که توی مدرسه دارن فعالیت می کنن، هیچ نوع تجربه ای در مورد بچه های تیزهوش ندارن. من و یکی دیگه از بچه ها پارسال به مدیرمون پیشنهاد کردیم که برای سال دیگه حاضریم همکاری کنیم ولی با بی اعتنایی باهامون برخورد شد.
یه نکته ای هم که وجود داره اینه که باید توی مدرسه ها مشاور مخصوص دانش آموز تیزهوش داشته باشیم، من در طول تحصیلم در زمان مدیریت جدید، به شدت فقدان این مسئله رو حس کردم. حتی مشاور تحصیلی هم باید فوت و فن سر و کله زدن با بچه های خاص رو بلد باشه. مشاور های فعلی مرکز فرزانگان 1 تهران( جایی که من توش تحصیل کردم)، اصلا توانایی و صلاحیت لازم برای مشاور بودن اونجا رو نداشتن.
این نکته مشاور خیلی مهمه. متاسفانه مشاوران فعلی تو مدارس اکثرا براساس تجربه انتخاب شدند و دانش مشاوره ندارند. یک سری مطالب تجربی رو منتقل می‌کنند. اکثرشون هم اصراری به راهنمایی ندارند و اگر کسی بخواد مراجعه میکنه بهشون که اکثریت بچه هام مراجعه نمی‌کنند. دانش‌آموزان اکثریت روش صحیح سبک زندگی رو بلد نیستند و حجم عظیمی از پتانسیل یک دانش‌آموز در وقت تلف کردن و تلاش‌های بیهوده سپری میشه. در صورتی که دانش آموز عادی سبک زندگیش عوض بشه میتونه به جاهای خیلی خوبی برسه چه برسه به یک دانش‌آموز سمپادی. باید مشاوران قوی ای در مدارس سمپاد باشند که برنامه ریزی کنند برای زندگی دانش آموزان و اونها رو کمک کنند به جایگاه های بالا برسند.
بله واقعا سمپاد در حال حاضر دیگه سمپاد نیس و از حالت گذشته خودش خارج شده ایضا کلیت سمپاد با مدرسه نمونه دولتی فرق میکنه.نباید ادغامشون میکردن.و به نظر من هم علوم انسانی در سمپاد واقعا لازم بود.زیرا گروهی از این افراد کسانی هستند که آینده دولت کشور رو دردست دارن.
منم موافقم
یک کار اصولی نبود ادغامش
با حرفات موافقم.واقعا اینکه انقدر آزمون ها رو آسون میگیرن و تعداد زیادی رو وارد مدرسه می کنن خیلی بده.دیگع سمپاد او سمپاد سابق نیسا.دیگع اصن تیزهوشی توش نیست.
حالا تو از کجا میدونی اصن تیزهوشی توش نیس؟دیگه اینجوری هم که میگی نیس
حالا یکی ندونه فک میکنه تو مدیر سمپادی.
من خودم دانش آموز راهنمایی فرزانگان یکم لطفا زر اضافی نزن.
اگه اون آزمونو از تو بگیرن یه سوالم نمی تونی حل کنی
یاسی. اون ازمونی که شما دادی تقریبن همه ی ما زمان خودمون ازمونی مشابه دادیم. سختی و اسونیش بسته به زمان خودش سنجیده میشه. و سختی و اسونی ازمون خیلی مطرح نیست نوع پاسخ دادن به سوال ها و در نهایت از بالاترین رتبه تعداد خاصی انتخاب میشن. و بر طبق این دوره هایی بعدی تعداد قبولی بیشتری داشتن یعنی حتا اگه امتحانتون سخت هم بوده باشه فرقی براتون نمی کنه. اینطوری سختی و اسونی ازمون مطرح نیست. ( ادب و این حرفا ؟ )
منم موافقم. من تقریبن بعد از فارغ التحصیلی خودم به دانش اموزایی که اینجا می خواستن امتحان بدن تا حدی کمک کردم. تو فقط دو سال کتاب ریاضی به طوری عوض شد و مطالبش حذف شده که واقعن درس دادن این درس رو سخت کرده. کتاب های درسی تقریبن همه در حاله رو به ضعف رفتنن. یعنی دیگه نمیشه گفت این مطلب اینطوری اثبات میشه. باید صرفن حفظ کرد.
من خودم ورودی ۸۴ ام. ما تو راهنمایی واقعن جز کتاب ادبیات و دینی کتاب های دیگه رو خیلی کم باز میکردیم حتا.
برای فیزیک کتاب مبانی فیزیک بود و طبیعت در حرکت. فیزیک برای سرگرمی
برا ریاضی که تقریبن بیشتر بر روی مبانی اعداد و نظریه بازی ها میگذشت و بعضی جاها رو با محتوا تکمیلی می خوندیم. چیز هایی که سال های بعد ازش استفاده کردیم و به نظره من هنوز هم به درد می خورن.
امیدوارم سمپاد باز هم مستقل بشه.