- شروع کننده موضوع
- #1
MSA
کاربر حرفه‌ای
اینو برای یه سایتی نوشتم، گفتم اینجا هم بزارم، شاید کمکی کنه!
در این چند خط تلاش خواهیم کرد تا معرفی مختصری از رشته مهندسی برق از دید یک دانشجوی ترم سه این رشته ارائه دهیم. این نوشته تنها نظر شخصی نگارنده است و ممکن است افرادی در مواردی نظری متفاوت داشته باشند.
این رشته را از چند منظر بررسی خواهیم کرد:
1.از کجا بدانم به این رشته علاقه دارم؟:
این رشته در کنار رشته نرم افزار از رشته هایی به شمار می رود که تا حدی موهومیست! برای مثال در این رشته در مورد الکترون ها و یا امواج الکترومغناطیسی صحبت می کنید که هیچ گاه نمی توانید آن ها را ببینید. اگر عادت دارید برای درک هر چیزی آن را لمس کنید، این رشته به درد شما نمی خورد! شما می توانید به رشته هایی مانند مکانیک و عمران فکر کنید. اما اگر به رشته ی نرم افزار علاقه مندید و به هر دلیلی نمی خواهید آن را انتخاب کنید، رشته برق می تواند مناسب شما باشد. اگر از دروس فیزیک دبیرستان با فصل های مکانیک و ترمودینامیک حال می کردید، عمران و مکانیک رشته ی خوبی برای شماست. اگر به فصل های الکتریسیته ساکن، الکتریسیته جاری و الکترومغناطیس علاقه مند بودید،رشته برق می تواند رشته جذابی برای شما باشد.
2.رتبه لازم:
با اینکه مدتیست علاقه دانش آموزان به انتخاب رشته مهندسی برق کاهش یافته و تعدادی از دانش آموزان با رتبه های خوب به رشته های مکانیک و نرم افزار علاقه نشان می دهند، اما نباید فراموش کرد که همچنان رشته برق در صدر انتخاب های دانش آموزان قرار دارد. برای مثال دانش آموز منطقه دو با رتبه ی بالاتر از 100، تقریبا" امیدی برای قبول شدن در رشته مهندسی برق دانشگاه شریف ندارد.که این حاکی از علاقه دانش آموزان به این رشته است.. برای مشاهده دقیق تر رتبه های لازم برای پذیرفته شدن در رشته های مختلف به سایت قلمچی مراجعه فرمایید.
3.علت علاقه زیاد دانش آموزان به رشته مهندسی برق:
سخت بودن رشته برق به نسبت سایر رشته های دانشگاهی بر کسی پوشیده نیست. در عین حال که سختی می تواند از معایب این رشته به شمار آید، اما به عقیده ی بنده برای دانش آموزان برتر که در وجود خود همواره عطشی برای حل مسائل سخت تر حس می کنند، جزء مزایا به شمار می آید. از دیگر عوامل علاقه دانش آموزان به این رشته، می توان به بازارکار مناسب، وسعت رشته و تنوع گرایش ها، سهولت پذیرش گرفتن از دانشگاه های خوب آمریکایی و اروپایی اشاره کرد که در ادامه به بررسی آن ها خواهیم پرداخت.
4. بازارکار و معرفی گرایش ها:
در داشگاه های مطرح تر، انتخاب گرایش از ترم پنج صورت می گیرد. این در حالی است که در برخی دانشگاه ها شما باید حین انتخاب رشته، گرایش مربوطه را نیز انتخاب کنید. البته باید یاد آور شد که گرایش های مختلف از 140 واحد کارشناسی تنها در20 تا 30 واحد تفاوت دارند که دانشجو به راحتی می تواند این 20-30 واحد را جبران کرده و اگر قصد ادامه تحصیل داشت، در انتخاب رشته کارشناسی ارشد، علاقه خود را منظور کند. نکته ی بعدی اینکه همه ی این گرایش ها در تمامی دانشگاه ها ارائه نمی شود. برای مثال گرایش دیجیتال تنها در دو دانشگاه شریف و تهران ارائه می گردد(فکر میکنم) و مثلا" گرایش بیوالکتریک در دو دانشگاه (صنعتی) اصفهان و امیرکبیر ذیل رشته ی مهندسی پزشکی ارائه می گردد. در ادامه معرفی مختصری از گرایش های مهندسی برق را داریم که بخش هایی از آن از کتاب راهنمای رشته مهندسی برق دانشگاه صنعتی شریف نقل گردیده:
الف)الکترونیک:
خودمانی اش می شود، مثلا" کار کردن در شرکت جی ال ایکس! یا مثلا" صنام یا به عنوان مثال کارهای رباتیکی و هر جای دیگیری که که با ادوات الکترونیکی سر و کار دارد. رسمی ترش این می شود: الكترونيك نوين به وجود آورنده سيستمها و ابزارهاي پيچيده اي است كه در بسياري از مصارف زندگي روزمره و شاخه هاي مختلف صنعت ، پزشكي و مهندسي مورد استفاده قرار مي گيرند. هدف از ارائه اين مجموعه تربيت كارشناساني در زمينه شناخت نحوه عملكرد، چگونگي نگهداري بهره برداري، تجزيه وتحليل و طراحي سيستمهاي الكترونيكي در واحدهاي مختلف صنعتي و خدماتي كشور است . براي اين منظور، در اين مجموعه دانشجويان با فيزيك ادوات نيمه هادي، ساختمان و طرز كار عناصر الكترونيكي مانند انواع ترانزيستورها، ديودها و مدارهاي مجتمع و نيز آناليز مدارها و سيستم هاي الكترونيكي آشنا
مي شوند. جهت تجزيه و تحليل اين سيستمها از روشهاي كلاسيك و نيز از روشهاي مبتني بر محاسبات
كامپيوتري استفاده فراوان مي شود. در انتها باید عرض کنم که این گرایش در ایران نو پاست و از این رو جای کار بسیاری دارد .اما شاید در حال حاضر نسبت به سایر گرایش ها از بازار کار ضعیف تری برخوردار باشد.
ب) قدرت(سیستمهای انرژی):
گرایش قدرت مهندسی برق یکی از بهترین رشته ها از نظر بازارکار در ایران می باشد. کارخانه های مختلف، سد ها و نیروگاه ها محل کار یک مهندس برق قدرت است. از ميان انرژي هاي قابل مصرف، انرژي الكتريكي به علت سهولت انتقال، كنترل و تبديل به ديگر انرژيها و بعنوان يكي از با كيفيت ترين و مطمئن ترين انواع انرژي جايگاه ويژه و منحصر به فردي پيدا كرده است. بطوري كه امروزه انرژي الكتريكي بعنوان انرژي محرك در كاربردهاي مختلف صنعتي ازسيستمهاي مخابراتي و كامپيوتري گرفته تا كوره هاي ذوب فلزات و صنايع بزرگ بكار گرفته ميشود. گرايش قدرت (سيستمهاي انرژي الكتريكي) در مهندسي برق به كليه مسائل مرتبط با توليد، انتقال،توزيع و تبديل انرژي الكتريكي به شكل قابل استفاده توسط مصرف كنندگان اختصاص دارد. پيشرفت سريع تكنولوژي و بكارگيري ادوات و سيستم هاي حساس كامپيوتري در تجهيزات صنعتي، نياز به تأمين مطمئن، با كيفيت و قابل رقابت انرژي از يكطرف و استفاده از توليد هاي پراكنده و اتصال به شبكه هايفرامرزي از طرف ديگر سيستمهاي كلاسيك قدرت را با مسائل پيچيدة جديدي نظير سيستمهاي جديدمديريت در بازار برق، پايداري و امنيت شبكه به ه م پيوسته، برنام هريزي، بهره برداري، كنترل بهينه شبكه،پايايي شبكه، كيفيت برق و برنامه ريزي بهره برداري بر اساس برداشت اطلاعات بهنگام از تجهيزات فشارقوي مواجه ساخته است.
ج) کنترل:
اگر دیدگاه شخصی خودم را در مورد این گرایش جویا شوید، باید بگویم که این گرایش هنوز هم برای من کمی مجهول است. در ادامه، متنی را می خوانیم که در کتاب راهنمای مهندسی برق شریف در مورد گرایش کنترل نوشته شده: در سيستمهاي پويا نظير سيستمهاي الكتريكي ، مكانيكي و بيولوژيكي كه متغير با زمان بوده و اغتشاشات متعددي نيز بر آنها اثر مي كنند، مسئله كنترل خودكار و تغيير رفتار سيستم براي نزديك كردن پاسخهاي آنها به مقادير مطلوب مورد نظر مي باشد. هدف از گرايش كنترل در دانشكده مهندسي برق ، آشنايي دانشجويان با چگونگي تحليل و مدلسازي سيستمهاي پويا و معرفي اصول طراحي و نحوه استفاده از سيستمهاي كنترل خودكار براي بهبود رفتار اين گونه سيستمها مي باشد. به علاوه ، باتوجه به قابليتهاي نويني كه در طي دهه هاي اخير در پردازش اطلاعات توسط كامپيوتر به وجود آمده است ، كاربرد كامپيوتردر شبيه سازي رفتار سيستمهاي پويا قسمتي از برنامه آموزشي مجموعه كنترل را تشكيل مي دهد. كاربرد سيستمهاي مختلف كنترل در كارخانه ها و مراكز صنعتي و واحدهاي خدماتي ، نيروگاهها، سيستمهاي هو ا فضايي ، مهندسي پزشكي و حتي اقتصاد و مديريت صنعتي ، بخشي از كاربردهاي متنوع مجموعه كنترل در صنايع مختلف است .
د) مخابرات:
گرایش مخابرات ، نسبت به سایر گرایش ها بیشتر در مرز دانش حرکت می کند. به همین دلیل یک مهندس مخابرات باید همیشه به روز باشد زیرا ممکن است با انتشار یک مقاله یا کتاب،بسیاری از مبانی این گرایش دستخوش تغییر گردد.این در حالی است که به عنوان مثال در گرایش قدرت کمتر شاهد چنین اتفاقی هستیم. به همین دلیل یک مهندس مخابرات باید همیشه به روز باشد. اگر می توانید با این به روز بودن و سختی جان فرسای این گرایش(آنطور که سال بالایی ها می گویند!) کنار بیایید، این گرایش یک گرایش مناسب برای شماست. امکان پذیرش گرفتن از دانشگاه های معتبر خارجی برای ادامه تحصیل از مزایای مهم این گرایش است. البته نباید هزینه های نسبتا" بالای تحصیل در خارج از کشور را فراموش کرد. به علاوه برای این کار، معدل دوره کارشناسی ، سخنرانی یا چاپ مقاله و دانشگاهی که در آن تحصیل کرده اید، بسیار مهم است. با توجه به نقش روزافزون ارتباطات و انتقال اطلاعات در زندگي بشري و نيز تنوع صنايع مخابراتي در داخل كشور، تربيت كارشناساني متخصص در زمينه هاي شناخت نحوه عملكرد و چگونگي نگهداري وبهره برداري ، تجزيه و تحليل و طراحي سيستم هاي مخابراتي از اهميت به سزايي برخوردار است . در مجموعهكارشناسي مخابرات تحت عناويني همچون سيستم هاي مخابراتي ،پردازش سيگنال، آنتن ، ميدانها و امواج ،انتشار امواج ، خطوط انتقال ، مايكروويو، سوئيچينگ الكترونيك ، سيستم هاي تلويزيون ، مخابرات نوري ،شبكه هاي مخابرات كامپيوتري ، رادار و مخابرات ماهواره اي ، دانشجويان مسائل و فنون انتقال اطلاعات در سيستم هاي راديويي ، كابلها و فضا را مورد مطالعه قرار داده و علاوه بر آن درباره قطعات ، مدارها و سيستمهاي مختلفي كه در مخابرات به كار برده مي شود آموزش مي بينند.
ه)گرایش بیوالکتریک: مهندسي پزشكي - بيوالكتريك يك گرايش مدرن با گستره اي جذاب در ميان گراي شهاي مهندسي برق مي باشد كه مفاهيم علوم پايه و مهندسي برق را به علوم زيستي و پزشكي مرتبط مي سازد. در اين
گرايش دانشجو نه تنها علوم پايه رياضي، فيزيك را مشابه ديگر دانشجويان رشته برق فرا م يگيرد بلكه در
خصوص فيزيولوژي، الكتروفيزيولوژي و سيستم هاي زيستي نيز اطلاعات پايه و كاربردي را كسب مي نمايد.
در اين راستا دانشجويان مانند ديگر گرايش هاي مهندسي برق به فراگيري دروس اصلي و تخصصي اين
رشته بمدت 5 نيمسال مي پردازند. سپس با انتخاب مجموعه اي از دروس پيشرفته تر مبادرت به آموختن
رئوس كارشناسي در مهندسي بيوالكتريك، كه از جمله در برگيرنده مباحثي تكميلي در موضوعات
الكترونيك، سيستمهاي ديجيتال، مخابرات و كنترل نيز مي باشند، مي نمايند.
دانشجويان دراين گرايش، در ابتدا با پديده هاي بيولوژيكي و فيزيولوژيكي و برخي روشهاي اندازه گيري و
ثبت آنان در محيط آزمايشگاهي آشنا م يگردند و سپس بر روي اين بستر مناسب، مبادرت به آموختن
مباحث كليدي و تكميلي در گرايش بيو الكتريك مي نمايند.
اين موضوعات از جمله شامل شناسايي و تشخيص سيگنا لهاي حياتي، آشنايي با ابزار دقيق پزشكي و
طراحي ادوات، و اخذ، تقويت، تبديل و پردازش اين سيگنال ها، تجهيزات تشخيصي پزشكي مرتبط با آنها،
بررسي و شبيه سازي سيستم هاي كنترل كننده اصلي در بدن و سيستمهاي كمكي در داخل و خارج
بدن، و آشنايي با روشهاي طراحي، شبيه سازي و پياده سازي سيستم هاي تشخيصي مي باشد.
و)دیجیتال:
این گرایش رابط بین رشته های سخت افزار و نرم افزار و رشته برق است. در ادامه اطلاعات بیشتری در مورد این رشته ارائه می شود: طي چندين دهه، گسترش استفاده از سيستمهاي ديجيتال در كليه سطوح بخصوص در گرايشهايمهندسي برق و ساير رشته هاي مهندسي به وضوح ديده مي شود. نظر به اهميت اين موضوع از يك طرف و احتياج فراگير كليه سيستمهاي صنعتي به كنترل و پردازش ديجيتال از طرف ديگر، نياز كشور بهمتخصصين مجرب در اين زمينه محرز مي گردد. لذا، دانشكده مهندسي برق اقدام به تربيت كارشناسانيبا تخصص اصلي در مهندسي برق - گرايش سيستمهاي ديجيتال با هدف ايجاد توانايي مطلوب جهتطراحي، به روز آوري و نگهداري اينگونه سيستمها نمود. چنين كارشناساني به عنوان مهندس برق ومتخصص در سيستمهاي ديجيتال از امكانات ذهني و طراحي بالائي برخوردار خواهند بود.
هدف اين گرايش آشنايي فارغ التحصيلان آن با تجزيه و تحليل و همچنين طراحي مدارها و سيستمهايديجيتال در سطح تراشه، سيستمهاي نهفته و ب يدرنگ ديجيتالي، سيستمهاي كامپيوتري پيشرفته با
تاكيد بر به كارگيري مغز افزار در كاربردهاي مختلف مهندسي برق است. فارغ التحصيلان اين گرايش
مي توانند در محدوده سخت افزار، نرم افزار، شبكه و امنيت داده ها و يا كاربردهاي سيستمهاي ديجيتال
متبحر گردند.
5. امکان پذیرش گرفتن از دانشگاه های مطرح خارجی(اپلای کردن):
از مزایای مهم این رشته سهولت دریافت پذیرش از دانشگاه های معتبر خارجی است. همانطور که پیش از این نیز ذکر کردیم، عوامل مختلفی از قبیل نمره آزمون های معتبر زبان، وجود مقاله یا ارائه سخنرانی در رزومه فرد ، معدل کارشناسی، دانشگاه و حتی مدرسه محل تحصیل دانشجو در کسب پذیرش فرد موثر است. اما به صورت کلی این رشته در کنار رشته نرم افزار یکی از بهترین رشته ها برای اپلای کردن است. علت این امر نیز ، حرکت در مرز های دانش( امکان تحقیق و پژوهش و حضور زمینه های علمی رشته در کنار زمینه های صنعتی) و نیز سختی این رشته می باشد که بسیاری از رشته های دیگر نظیر عمران از این ویژگی ها محروم می باشند. البته آرزوی من این است که هر دانشجوی با استعدادی که برای ادامه تحصیل به خارج از ایران می رود، بعد از پایان تحصیل برای چند ماه در سال هم شده به این آب و خاک برگردد و کار کند و قسمتی از دین خود به این مردم را به جا آورد.
6.مقایسه دانشگاه ها:
همانطور که ذکر کردیم، رشته برق خود مشتمل بر چهار گرایش اصلی، الکترونیک،قدرت ،کنترل و مخابرات است. از نظر امکانات آزمایشگاهی می توان گفت که تمام دانشگاه های کشور وضعیت مناسبی ندارند. با این وجود دانشکده برق دانشگاه امیرکبیر با برخورداری از بزرگترین ساختمان آموزشی خاورمیانه و آزمایشگاه های مختلف وضعیت بهتری دارد. از نظر هیئت علمی ، می توان گفت سه دانشگاه صنعتی شریف، صنعتی امیرکبیر و تهران نسبت به سایر دانشگاه وضعیت بهتری را دارند. دانشکده برق دانشگاه صنعتی شریف داری19 استاد تمام ،دانشکده برق دانشگاه صنعتی امیرکبیر24استاد تمام ،دانشکده برق و کامپیوتر دانشگاه تهران قریب به 30 استاد تمام و دانشگاه علم و صنعت9استاد تمام را بین اعضای هیئت علمی دانشکده های برق خود دارند. شاید ذکر این نکته برای دانش آموزان خالی از لطف نباشد که استاد تمام (فول پروفسور) بالاترین مرتبه علمی یک استاد است که به این سادگی ها به دست نمی آید و نشان دهنده تلاش علمی طاقت فرسای یک استاد است. برای درک بیشتر مرتبه استاد تمامی، بد نیست بدانید دانشگاهی مانند دانشگاه کردستان در بین اعضای هیئت علمی تمام رشته های خود اعم از علوم پایه و مهندسی ، کشاورزی و... تنها دو استاد تمام دارد!
از دانش آموزان عزیز استدعا دارم به این نکته توجه نمایند که اختلاف چندانی بین سه دانشگاه اول در این رشته وجود ندارد و این دانشگاه ها مرتبا" با یکدیگر در رقابتند و هر کدام توانسته اند در یک یا دو گرایش مقتدرا" در صدر قرار گیرند. بنابراین از دانش آموزانی که به رشته برق علاقه دارند، و مثلا" می دانند با این رتبه شان در دانشگاه صنعتی شریف پذیرفته نمی شوند، به پذیرفته شدن در دانشگاه شریف به قیمت زدن رشته پایین تر فکر نکنند. چرا که خیلی زود از رشته شان دلزده می شوند. به بیان دیگر، دل خود را به نام دانشگاه و یا وعده هایی مانند تغییر رشته و ... خوش نکنید. البته تغییر رشته یک ریسک بزرگ است که در شرایط خاص می تواند مفید باشد. اما فردی که می داند برق تهران قبول می شود هیچ لزومی ندارد که به قیمت بی توجهی به علاقه اش در دانشگاه شریف بماند. چرا که برق تهران نه تنها کم از برق شریف ندارد، بلکه حتی در گرایش کنترل و تا حدی مخابرات، بالاتر از شریف نیز هست!
به طور کلی با توجه به اعضای هیئت علمی،امکانات آزمایشگاهی و قطب های علمی انتخاب شده از سوی وزارت علوم باید گفت که : در گرایش کنترل و تقریبا" مخابرات دانشگاه تهران، در گرایش قدرت و تا حدی مخابرات دانشگاه امیر کبیر و در گرایش الکترونیک و تا حدی مخابرات دانشگاه شریف،بهترین دانشکده های برق کشور را دارند.
7.سخن آخر:
تمامی این نوشته برداشت شخصی نگارنده ، پس از یک سال تحصیل در این رشته جذاب است و هیچ ارزش دیگری ندارد و به هیچ وجه قابل استناد نیست! باشد که به انتخاب خواننده های عزیز کمک نماید.
محمدسینا آئینه دانشجوی مهندسی برق دانشگاه صنعتی امیرکبیر(پلی تکنیک تهران)
*امیررضا : عنوان تاپیک عوض شد
در این چند خط تلاش خواهیم کرد تا معرفی مختصری از رشته مهندسی برق از دید یک دانشجوی ترم سه این رشته ارائه دهیم. این نوشته تنها نظر شخصی نگارنده است و ممکن است افرادی در مواردی نظری متفاوت داشته باشند.
این رشته را از چند منظر بررسی خواهیم کرد:
1.از کجا بدانم به این رشته علاقه دارم؟:
این رشته در کنار رشته نرم افزار از رشته هایی به شمار می رود که تا حدی موهومیست! برای مثال در این رشته در مورد الکترون ها و یا امواج الکترومغناطیسی صحبت می کنید که هیچ گاه نمی توانید آن ها را ببینید. اگر عادت دارید برای درک هر چیزی آن را لمس کنید، این رشته به درد شما نمی خورد! شما می توانید به رشته هایی مانند مکانیک و عمران فکر کنید. اما اگر به رشته ی نرم افزار علاقه مندید و به هر دلیلی نمی خواهید آن را انتخاب کنید، رشته برق می تواند مناسب شما باشد. اگر از دروس فیزیک دبیرستان با فصل های مکانیک و ترمودینامیک حال می کردید، عمران و مکانیک رشته ی خوبی برای شماست. اگر به فصل های الکتریسیته ساکن، الکتریسیته جاری و الکترومغناطیس علاقه مند بودید،رشته برق می تواند رشته جذابی برای شما باشد.
2.رتبه لازم:
با اینکه مدتیست علاقه دانش آموزان به انتخاب رشته مهندسی برق کاهش یافته و تعدادی از دانش آموزان با رتبه های خوب به رشته های مکانیک و نرم افزار علاقه نشان می دهند، اما نباید فراموش کرد که همچنان رشته برق در صدر انتخاب های دانش آموزان قرار دارد. برای مثال دانش آموز منطقه دو با رتبه ی بالاتر از 100، تقریبا" امیدی برای قبول شدن در رشته مهندسی برق دانشگاه شریف ندارد.که این حاکی از علاقه دانش آموزان به این رشته است.. برای مشاهده دقیق تر رتبه های لازم برای پذیرفته شدن در رشته های مختلف به سایت قلمچی مراجعه فرمایید.
3.علت علاقه زیاد دانش آموزان به رشته مهندسی برق:
سخت بودن رشته برق به نسبت سایر رشته های دانشگاهی بر کسی پوشیده نیست. در عین حال که سختی می تواند از معایب این رشته به شمار آید، اما به عقیده ی بنده برای دانش آموزان برتر که در وجود خود همواره عطشی برای حل مسائل سخت تر حس می کنند، جزء مزایا به شمار می آید. از دیگر عوامل علاقه دانش آموزان به این رشته، می توان به بازارکار مناسب، وسعت رشته و تنوع گرایش ها، سهولت پذیرش گرفتن از دانشگاه های خوب آمریکایی و اروپایی اشاره کرد که در ادامه به بررسی آن ها خواهیم پرداخت.
4. بازارکار و معرفی گرایش ها:
در داشگاه های مطرح تر، انتخاب گرایش از ترم پنج صورت می گیرد. این در حالی است که در برخی دانشگاه ها شما باید حین انتخاب رشته، گرایش مربوطه را نیز انتخاب کنید. البته باید یاد آور شد که گرایش های مختلف از 140 واحد کارشناسی تنها در20 تا 30 واحد تفاوت دارند که دانشجو به راحتی می تواند این 20-30 واحد را جبران کرده و اگر قصد ادامه تحصیل داشت، در انتخاب رشته کارشناسی ارشد، علاقه خود را منظور کند. نکته ی بعدی اینکه همه ی این گرایش ها در تمامی دانشگاه ها ارائه نمی شود. برای مثال گرایش دیجیتال تنها در دو دانشگاه شریف و تهران ارائه می گردد(فکر میکنم) و مثلا" گرایش بیوالکتریک در دو دانشگاه (صنعتی) اصفهان و امیرکبیر ذیل رشته ی مهندسی پزشکی ارائه می گردد. در ادامه معرفی مختصری از گرایش های مهندسی برق را داریم که بخش هایی از آن از کتاب راهنمای رشته مهندسی برق دانشگاه صنعتی شریف نقل گردیده:
الف)الکترونیک:
خودمانی اش می شود، مثلا" کار کردن در شرکت جی ال ایکس! یا مثلا" صنام یا به عنوان مثال کارهای رباتیکی و هر جای دیگیری که که با ادوات الکترونیکی سر و کار دارد. رسمی ترش این می شود: الكترونيك نوين به وجود آورنده سيستمها و ابزارهاي پيچيده اي است كه در بسياري از مصارف زندگي روزمره و شاخه هاي مختلف صنعت ، پزشكي و مهندسي مورد استفاده قرار مي گيرند. هدف از ارائه اين مجموعه تربيت كارشناساني در زمينه شناخت نحوه عملكرد، چگونگي نگهداري بهره برداري، تجزيه وتحليل و طراحي سيستمهاي الكترونيكي در واحدهاي مختلف صنعتي و خدماتي كشور است . براي اين منظور، در اين مجموعه دانشجويان با فيزيك ادوات نيمه هادي، ساختمان و طرز كار عناصر الكترونيكي مانند انواع ترانزيستورها، ديودها و مدارهاي مجتمع و نيز آناليز مدارها و سيستم هاي الكترونيكي آشنا
مي شوند. جهت تجزيه و تحليل اين سيستمها از روشهاي كلاسيك و نيز از روشهاي مبتني بر محاسبات
كامپيوتري استفاده فراوان مي شود. در انتها باید عرض کنم که این گرایش در ایران نو پاست و از این رو جای کار بسیاری دارد .اما شاید در حال حاضر نسبت به سایر گرایش ها از بازار کار ضعیف تری برخوردار باشد.
ب) قدرت(سیستمهای انرژی):
گرایش قدرت مهندسی برق یکی از بهترین رشته ها از نظر بازارکار در ایران می باشد. کارخانه های مختلف، سد ها و نیروگاه ها محل کار یک مهندس برق قدرت است. از ميان انرژي هاي قابل مصرف، انرژي الكتريكي به علت سهولت انتقال، كنترل و تبديل به ديگر انرژيها و بعنوان يكي از با كيفيت ترين و مطمئن ترين انواع انرژي جايگاه ويژه و منحصر به فردي پيدا كرده است. بطوري كه امروزه انرژي الكتريكي بعنوان انرژي محرك در كاربردهاي مختلف صنعتي ازسيستمهاي مخابراتي و كامپيوتري گرفته تا كوره هاي ذوب فلزات و صنايع بزرگ بكار گرفته ميشود. گرايش قدرت (سيستمهاي انرژي الكتريكي) در مهندسي برق به كليه مسائل مرتبط با توليد، انتقال،توزيع و تبديل انرژي الكتريكي به شكل قابل استفاده توسط مصرف كنندگان اختصاص دارد. پيشرفت سريع تكنولوژي و بكارگيري ادوات و سيستم هاي حساس كامپيوتري در تجهيزات صنعتي، نياز به تأمين مطمئن، با كيفيت و قابل رقابت انرژي از يكطرف و استفاده از توليد هاي پراكنده و اتصال به شبكه هايفرامرزي از طرف ديگر سيستمهاي كلاسيك قدرت را با مسائل پيچيدة جديدي نظير سيستمهاي جديدمديريت در بازار برق، پايداري و امنيت شبكه به ه م پيوسته، برنام هريزي، بهره برداري، كنترل بهينه شبكه،پايايي شبكه، كيفيت برق و برنامه ريزي بهره برداري بر اساس برداشت اطلاعات بهنگام از تجهيزات فشارقوي مواجه ساخته است.
ج) کنترل:
اگر دیدگاه شخصی خودم را در مورد این گرایش جویا شوید، باید بگویم که این گرایش هنوز هم برای من کمی مجهول است. در ادامه، متنی را می خوانیم که در کتاب راهنمای مهندسی برق شریف در مورد گرایش کنترل نوشته شده: در سيستمهاي پويا نظير سيستمهاي الكتريكي ، مكانيكي و بيولوژيكي كه متغير با زمان بوده و اغتشاشات متعددي نيز بر آنها اثر مي كنند، مسئله كنترل خودكار و تغيير رفتار سيستم براي نزديك كردن پاسخهاي آنها به مقادير مطلوب مورد نظر مي باشد. هدف از گرايش كنترل در دانشكده مهندسي برق ، آشنايي دانشجويان با چگونگي تحليل و مدلسازي سيستمهاي پويا و معرفي اصول طراحي و نحوه استفاده از سيستمهاي كنترل خودكار براي بهبود رفتار اين گونه سيستمها مي باشد. به علاوه ، باتوجه به قابليتهاي نويني كه در طي دهه هاي اخير در پردازش اطلاعات توسط كامپيوتر به وجود آمده است ، كاربرد كامپيوتردر شبيه سازي رفتار سيستمهاي پويا قسمتي از برنامه آموزشي مجموعه كنترل را تشكيل مي دهد. كاربرد سيستمهاي مختلف كنترل در كارخانه ها و مراكز صنعتي و واحدهاي خدماتي ، نيروگاهها، سيستمهاي هو ا فضايي ، مهندسي پزشكي و حتي اقتصاد و مديريت صنعتي ، بخشي از كاربردهاي متنوع مجموعه كنترل در صنايع مختلف است .
د) مخابرات:
گرایش مخابرات ، نسبت به سایر گرایش ها بیشتر در مرز دانش حرکت می کند. به همین دلیل یک مهندس مخابرات باید همیشه به روز باشد زیرا ممکن است با انتشار یک مقاله یا کتاب،بسیاری از مبانی این گرایش دستخوش تغییر گردد.این در حالی است که به عنوان مثال در گرایش قدرت کمتر شاهد چنین اتفاقی هستیم. به همین دلیل یک مهندس مخابرات باید همیشه به روز باشد. اگر می توانید با این به روز بودن و سختی جان فرسای این گرایش(آنطور که سال بالایی ها می گویند!) کنار بیایید، این گرایش یک گرایش مناسب برای شماست. امکان پذیرش گرفتن از دانشگاه های معتبر خارجی برای ادامه تحصیل از مزایای مهم این گرایش است. البته نباید هزینه های نسبتا" بالای تحصیل در خارج از کشور را فراموش کرد. به علاوه برای این کار، معدل دوره کارشناسی ، سخنرانی یا چاپ مقاله و دانشگاهی که در آن تحصیل کرده اید، بسیار مهم است. با توجه به نقش روزافزون ارتباطات و انتقال اطلاعات در زندگي بشري و نيز تنوع صنايع مخابراتي در داخل كشور، تربيت كارشناساني متخصص در زمينه هاي شناخت نحوه عملكرد و چگونگي نگهداري وبهره برداري ، تجزيه و تحليل و طراحي سيستم هاي مخابراتي از اهميت به سزايي برخوردار است . در مجموعهكارشناسي مخابرات تحت عناويني همچون سيستم هاي مخابراتي ،پردازش سيگنال، آنتن ، ميدانها و امواج ،انتشار امواج ، خطوط انتقال ، مايكروويو، سوئيچينگ الكترونيك ، سيستم هاي تلويزيون ، مخابرات نوري ،شبكه هاي مخابرات كامپيوتري ، رادار و مخابرات ماهواره اي ، دانشجويان مسائل و فنون انتقال اطلاعات در سيستم هاي راديويي ، كابلها و فضا را مورد مطالعه قرار داده و علاوه بر آن درباره قطعات ، مدارها و سيستمهاي مختلفي كه در مخابرات به كار برده مي شود آموزش مي بينند.
ه)گرایش بیوالکتریک: مهندسي پزشكي - بيوالكتريك يك گرايش مدرن با گستره اي جذاب در ميان گراي شهاي مهندسي برق مي باشد كه مفاهيم علوم پايه و مهندسي برق را به علوم زيستي و پزشكي مرتبط مي سازد. در اين
گرايش دانشجو نه تنها علوم پايه رياضي، فيزيك را مشابه ديگر دانشجويان رشته برق فرا م يگيرد بلكه در
خصوص فيزيولوژي، الكتروفيزيولوژي و سيستم هاي زيستي نيز اطلاعات پايه و كاربردي را كسب مي نمايد.
در اين راستا دانشجويان مانند ديگر گرايش هاي مهندسي برق به فراگيري دروس اصلي و تخصصي اين
رشته بمدت 5 نيمسال مي پردازند. سپس با انتخاب مجموعه اي از دروس پيشرفته تر مبادرت به آموختن
رئوس كارشناسي در مهندسي بيوالكتريك، كه از جمله در برگيرنده مباحثي تكميلي در موضوعات
الكترونيك، سيستمهاي ديجيتال، مخابرات و كنترل نيز مي باشند، مي نمايند.
دانشجويان دراين گرايش، در ابتدا با پديده هاي بيولوژيكي و فيزيولوژيكي و برخي روشهاي اندازه گيري و
ثبت آنان در محيط آزمايشگاهي آشنا م يگردند و سپس بر روي اين بستر مناسب، مبادرت به آموختن
مباحث كليدي و تكميلي در گرايش بيو الكتريك مي نمايند.
اين موضوعات از جمله شامل شناسايي و تشخيص سيگنا لهاي حياتي، آشنايي با ابزار دقيق پزشكي و
طراحي ادوات، و اخذ، تقويت، تبديل و پردازش اين سيگنال ها، تجهيزات تشخيصي پزشكي مرتبط با آنها،
بررسي و شبيه سازي سيستم هاي كنترل كننده اصلي در بدن و سيستمهاي كمكي در داخل و خارج
بدن، و آشنايي با روشهاي طراحي، شبيه سازي و پياده سازي سيستم هاي تشخيصي مي باشد.
و)دیجیتال:
این گرایش رابط بین رشته های سخت افزار و نرم افزار و رشته برق است. در ادامه اطلاعات بیشتری در مورد این رشته ارائه می شود: طي چندين دهه، گسترش استفاده از سيستمهاي ديجيتال در كليه سطوح بخصوص در گرايشهايمهندسي برق و ساير رشته هاي مهندسي به وضوح ديده مي شود. نظر به اهميت اين موضوع از يك طرف و احتياج فراگير كليه سيستمهاي صنعتي به كنترل و پردازش ديجيتال از طرف ديگر، نياز كشور بهمتخصصين مجرب در اين زمينه محرز مي گردد. لذا، دانشكده مهندسي برق اقدام به تربيت كارشناسانيبا تخصص اصلي در مهندسي برق - گرايش سيستمهاي ديجيتال با هدف ايجاد توانايي مطلوب جهتطراحي، به روز آوري و نگهداري اينگونه سيستمها نمود. چنين كارشناساني به عنوان مهندس برق ومتخصص در سيستمهاي ديجيتال از امكانات ذهني و طراحي بالائي برخوردار خواهند بود.
هدف اين گرايش آشنايي فارغ التحصيلان آن با تجزيه و تحليل و همچنين طراحي مدارها و سيستمهايديجيتال در سطح تراشه، سيستمهاي نهفته و ب يدرنگ ديجيتالي، سيستمهاي كامپيوتري پيشرفته با
تاكيد بر به كارگيري مغز افزار در كاربردهاي مختلف مهندسي برق است. فارغ التحصيلان اين گرايش
مي توانند در محدوده سخت افزار، نرم افزار، شبكه و امنيت داده ها و يا كاربردهاي سيستمهاي ديجيتال
متبحر گردند.
5. امکان پذیرش گرفتن از دانشگاه های مطرح خارجی(اپلای کردن):
از مزایای مهم این رشته سهولت دریافت پذیرش از دانشگاه های معتبر خارجی است. همانطور که پیش از این نیز ذکر کردیم، عوامل مختلفی از قبیل نمره آزمون های معتبر زبان، وجود مقاله یا ارائه سخنرانی در رزومه فرد ، معدل کارشناسی، دانشگاه و حتی مدرسه محل تحصیل دانشجو در کسب پذیرش فرد موثر است. اما به صورت کلی این رشته در کنار رشته نرم افزار یکی از بهترین رشته ها برای اپلای کردن است. علت این امر نیز ، حرکت در مرز های دانش( امکان تحقیق و پژوهش و حضور زمینه های علمی رشته در کنار زمینه های صنعتی) و نیز سختی این رشته می باشد که بسیاری از رشته های دیگر نظیر عمران از این ویژگی ها محروم می باشند. البته آرزوی من این است که هر دانشجوی با استعدادی که برای ادامه تحصیل به خارج از ایران می رود، بعد از پایان تحصیل برای چند ماه در سال هم شده به این آب و خاک برگردد و کار کند و قسمتی از دین خود به این مردم را به جا آورد.
6.مقایسه دانشگاه ها:
همانطور که ذکر کردیم، رشته برق خود مشتمل بر چهار گرایش اصلی، الکترونیک،قدرت ،کنترل و مخابرات است. از نظر امکانات آزمایشگاهی می توان گفت که تمام دانشگاه های کشور وضعیت مناسبی ندارند. با این وجود دانشکده برق دانشگاه امیرکبیر با برخورداری از بزرگترین ساختمان آموزشی خاورمیانه و آزمایشگاه های مختلف وضعیت بهتری دارد. از نظر هیئت علمی ، می توان گفت سه دانشگاه صنعتی شریف، صنعتی امیرکبیر و تهران نسبت به سایر دانشگاه وضعیت بهتری را دارند. دانشکده برق دانشگاه صنعتی شریف داری19 استاد تمام ،دانشکده برق دانشگاه صنعتی امیرکبیر24استاد تمام ،دانشکده برق و کامپیوتر دانشگاه تهران قریب به 30 استاد تمام و دانشگاه علم و صنعت9استاد تمام را بین اعضای هیئت علمی دانشکده های برق خود دارند. شاید ذکر این نکته برای دانش آموزان خالی از لطف نباشد که استاد تمام (فول پروفسور) بالاترین مرتبه علمی یک استاد است که به این سادگی ها به دست نمی آید و نشان دهنده تلاش علمی طاقت فرسای یک استاد است. برای درک بیشتر مرتبه استاد تمامی، بد نیست بدانید دانشگاهی مانند دانشگاه کردستان در بین اعضای هیئت علمی تمام رشته های خود اعم از علوم پایه و مهندسی ، کشاورزی و... تنها دو استاد تمام دارد!
از دانش آموزان عزیز استدعا دارم به این نکته توجه نمایند که اختلاف چندانی بین سه دانشگاه اول در این رشته وجود ندارد و این دانشگاه ها مرتبا" با یکدیگر در رقابتند و هر کدام توانسته اند در یک یا دو گرایش مقتدرا" در صدر قرار گیرند. بنابراین از دانش آموزانی که به رشته برق علاقه دارند، و مثلا" می دانند با این رتبه شان در دانشگاه صنعتی شریف پذیرفته نمی شوند، به پذیرفته شدن در دانشگاه شریف به قیمت زدن رشته پایین تر فکر نکنند. چرا که خیلی زود از رشته شان دلزده می شوند. به بیان دیگر، دل خود را به نام دانشگاه و یا وعده هایی مانند تغییر رشته و ... خوش نکنید. البته تغییر رشته یک ریسک بزرگ است که در شرایط خاص می تواند مفید باشد. اما فردی که می داند برق تهران قبول می شود هیچ لزومی ندارد که به قیمت بی توجهی به علاقه اش در دانشگاه شریف بماند. چرا که برق تهران نه تنها کم از برق شریف ندارد، بلکه حتی در گرایش کنترل و تا حدی مخابرات، بالاتر از شریف نیز هست!
به طور کلی با توجه به اعضای هیئت علمی،امکانات آزمایشگاهی و قطب های علمی انتخاب شده از سوی وزارت علوم باید گفت که : در گرایش کنترل و تقریبا" مخابرات دانشگاه تهران، در گرایش قدرت و تا حدی مخابرات دانشگاه امیر کبیر و در گرایش الکترونیک و تا حدی مخابرات دانشگاه شریف،بهترین دانشکده های برق کشور را دارند.
7.سخن آخر:
تمامی این نوشته برداشت شخصی نگارنده ، پس از یک سال تحصیل در این رشته جذاب است و هیچ ارزش دیگری ندارد و به هیچ وجه قابل استناد نیست! باشد که به انتخاب خواننده های عزیز کمک نماید.
محمدسینا آئینه دانشجوی مهندسی برق دانشگاه صنعتی امیرکبیر(پلی تکنیک تهران)
*امیررضا : عنوان تاپیک عوض شد
