سوگیری های شناختی

[Infinite Infinity]

سلام سلام
خب همونطور که از اسم تاپیک پیدا هست قرار هست این مقاله ویکیپدیا رو اینجا ترجمه کنیم و بسط بدیم.

من ترجمه بهتری برای 'Cognitive Bias' پیدا نکردم ولی خب تعریفش اینه:
Cognitive Bias ها یک سری سوگیری های فکری هستند که منجر به نتایج غیر منطقی میشوند.

× البته این سوگیری ها همیشه مخرب نیستند و حتی اکثرا خیلی مفید هم هستند.

سوگیری ها شامل چند دسته میشن:

• سوگیری های مربوط به تصمیم گیری, باورها و رفتارها
• سوگیری های اجتماعی
• اختلالات و سوگیری های حافظه

در آخر هم بعضی از تئوری هایی که میخوان این سوگیری هارو توجیح کنند بحث میکنیم.

+ اگر کسی خواست در کار ترجمه کمک بده پ.خ بده! (بعضی از اینها به فارسی, بصورت آزاد ترجمه شده ولی خب ترجیح این هست که از انگلیسی خودمون ترجمه کنیم!)

 

[Infinite Infinity]

پاسخ : سوگیری های شناختی

قسمت اول : سوگیری های مربوط به تصمیم گیری, باورها و رفتارها(1)

• فرار از ابهام[nb]Ambiguity effect[/nb]: یک سوگیری شناختی هست که انسان از تصمیماتی که عاقبت احتمالاتی داره دوری میکنند.
  
  ×مثال ساده:اگر به شما بگن که 1 ملیون بهت میدیم یا یه سکه میندازیم اگر شیر اومد 2 ملیون میدیم و اگر خط هیچی, معمولا گزینه اول رو انتخاب میکنم!

• لنگر اندازی[nb]Anchoring[/nb]: یک سوگیری شناختی هست که انسان در تصمیم گیری یا قضاوت, بیشتر به اولین اطلاعاتی که به دستش رسیده تکیه میکنه.
  
  ×مثال ساده: یک آزمایش معروف در این مورد اینطوری هست که آدما رو میارن و میگن سریع حدس بزنید جواب دو عبارت زیر چقدر میشه, و میانگین عبارت الف به مقدار قابل توجهی بیشتر هست: (به هرکس بصورت تصادفی یکی از عبارت هارو نشون میدن)
  الف ) 1*2*3*4*5*6*7*8
  ب ) 8*7*6*5*4*3*2*1
  

• انسان انگاری[nb]Anthropomorphism[/nb]: یک سوگیری شناختی هست که باعث میشه خصوصیات و احساسات انسان رو به اشیا بی جان یا حیوانات هم نسبت بدیم.
  
  ×مثال ساده: اینکه مثلا یونانیان قدیم برای عشق و اینا خدا در نظر گرفتن که خیلی کاراش شبیه انسانه یا مثلا این کارتونایی که حیوونا حرف میزنن و خیلی غیر عادی بنظر نمیرسه.
  

• سوگیری توجه[nb]Attentional bias[/nb]: یک سوگیری شناختی است که باعث میشه به همان چیزی که توی فکرمان هست بیشتر توجه کنیم.
  
  ×مثال ساده: شما میری بازار پیرهن بخری هرکیو تو خیابون میبینی, چک میکنی که پیرهنش با شلوارش ست هست یا نه!
  ×مثال پیچیده: سوالِ "آیا خدا به دعاهای من جواب میدهد ؟" رو در نظر بگیرید. اکثریت مردم مذهبی میگن "بله" و به موقعیت هایی اشاره میکنند که دعا کرده اند و جواب دعاشون رو هم گرفتند ولی خب برای جواب این سوال باید به موقعیت هایی هم که دعا کردیم و دعامون نگرفته(بدلیل ناخالص بودن نیت ) هم در نظر بگیریم تا به این سوال جواب درستی بدهیم! سوگیری توجه در اینجا این هست که با توجه به فرمِ سوال ما بیشتر به موقعیت هایی فکر میکنیم که دعا کردیم و جواب هم گرفتیم!
  
  

 

[Infinite Infinity]

پاسخ : سوگیری های شناختی

قسمت دوم: سوگیری های مربوط به تصمیم گیری, باورها و رفتارها(2)

• تمایل به خودکارسازی[nb]Automation bias[/nb]: یک سوگیری شناختی هست که انسان تمایل زیادی برای واگذاری تصمیم گیری به سیستم های هوشمند رو داره.
  
  ×مثال ساده: مثالش تکیه بیش از حد به حالتِ پروازِ خودکار هواپیما یا به سیستم های هوشمند تشخیص بیماری هست. ببینید این سیستم ها هم میتونند غلط کار کنند ولی هرکی باهاشون کار میکنه فکر میکنه که این سیستم ها کاملا درست کار میکنند و حتی اگر مثلا تناقضی با دانش خودشون به وجود بیاد فکر میکنند دانش خودشون غلطه!

• تکیه بر اطلاعات در درسترس[nb]Availability heuristic[/nb]: یک سوگیری شناختی هست که ذهن در تصمیم گیری و رفتارها روی اطلاعات و مثال هایی که در حال حاضر در ذهن هست تکیه میکنه.
  
  ×مثال ساده: اخبار همه ش حمله ی تروریست ها رو به آمریکا نشون میده و اگر از یک فرد آمریکایی بپرسید احتمال مردن در لیز خوردن توی حموم بیشتره یا کشته شدن توسط تروریست, میگه تروریست درحالی که احتمال اولی بیشتره و ذهنش بیشتر درگیر این هست که بر اثر حمله ی تروریستی نمیره و نه بر اثر لیز خوردن توی حموم![nb]این[/nb]
  ×مثال ساده: به عنوان مثال فردی زخم خورده ی سونامی هست و تعداد زیادی از بستگانش به رحمت ایزدی پیوسته و وقتی مثلا از این دوست عزیزی میپرسند سونامی مرگ آور تر هست یا زلزله, به احتمال زیاد میگه سونامی! و مثلا اگر ایشون رییس تخصیص بودجه بشن, بودجه بیشتری به سونامی زدگان میده!