- شروع کننده موضوع
- #1
Radikal
کاربر خاک‌انجمن‌خورده
"عادت" واژه ای که خیلی استفاده میشه اما در هاله ای از ابهام قرار داره! بذارید چندتا مثال بزنم که روشن تر بشه برای همه...
فرض کنید برق ها رفته و شما میخواید برید دستشویی! بدون اینکه خودتون متوجه بشید به محض وارد شدن به دستشویی، کلید برق رو فشار میدید؛ یا زمانی که از خواب بلند میشید سریعا گوشیتون رو چک میکنید؛ یا زمانی که استرس دارید یا یک فیلم هیجانی رو نگاه میکنید فورا سر یخچال میرید و یک خوراکی رو انتخاب میکنید و میخورید؛ یا اصلا وقتی که یادتون میره توی آشپزخونه چی کار داشتید میرید و یک لیوان آب میخورید و بر میگردید!
فکر میکنم برای هر کسی حداقل یکی از موارد بالا پیش اومده، و درست متوجه شدید دلیلش عادت کردنه!
عادت کردن یک فرایند سه مرحله ایه
مرحله اول : محرک یا سرنخ (trigger) ،مرحله دوم : روتین ، مرحله سوم : انگیزه (یا همون پاداش!)
محرک : بیشتر اوقات یک سرنخ محیطیه مثلا شما با آلارم گوشی موبایلتون از خواب بلند میشید و روتین حاضر شدن برای رفتن به سر کار شروع میشه! و پاداش هم میتونه حقوق آخر ماه باشه!
یا مثلا چراغ قرمز رو میبینید (سرنخ یا محرک) سرعتتون رو کم میکنید و منتظر می مونید تا چراغ سبز بشه، پاداش هم میتونه این باشه که تصادف نمیکنید یا جریمه های سنگینی در انتظارتون نیست!
عادت ها میتونند از مسائل ساده و پیش پا افتاده باشن تا چیزهای خیلی پیچیده تر!
اگر شما رانندگی یاد گرفته باشید یا بلد باشید یک ساز رو بنوازید، در این صورت احتمالا روز های اول رانندگی و ساز زدن رو به یاد میارید ، روزهایی که باید تمام حواستون رو به ترمز و فرمون و ... جمع میکردید و کوچکترین چیزی میتونست حواس شما رو پرت کنه! اما کم کم انقدر بهش عادت کردید که حین رانندگی بدون کمترین مشکلی میتونید با دیگران حرف بزنید، چیزی بخورید یا آهنگ گوش بدید!
البته شناختن عادت ها انقدر ساده نیست ،چون سرنخ ها و پاداش ها لزوما چیزهایی مثل چراغ راهنمایی یا حقوق ماهیانه نیستند و اینکه عادت کردن به بخش های ابتدایی مغزمون مربوط میشن و تا حدود زیادی شبیه به حیوانات هست (همون شرطی شدن!) و بسیاری از عادت های ما بر اساس تلاش مغز برای بقا و ذخیره کردن انرژی به وجود میان! :)
مثلا شما ساعت ها میتونید پشت گوشی موبایلتون بشینید بدون اینکه ذره ای احساس خستگی بکنید و بعد از چند بار انجام دادن اینکار ، مغز شما این عمل رو به عنوان روتین جدید ثبت میکنه چون در این حالت شما انرژی ذخیره میکنید و کمترین خطر برای بقای شما رو داره!
در پست های دیگه نحوه تغییر عادت ها و فرآیند مغزی که موجب ثبت عادت میشن رو بررسی میکنم و این پست صرفا یک آشنایی خیلی کوتاه با عادت ها بود :)
آیا شما میتونید عادت های خودتون رو شناسایی کنید؟
به نظرتون چند درصد از زندگی شما رو عادت ها تشکیل میده و چقدر روی زندگیتون کنترل دارید؟
به نظرتون عادت کردن مفیده یا مضر؟
منابع :
https://www.ted.com/talks/judson_brewer_a_simple_way_to_break_a_bad_habit#t-25309
https://www.tinyhabits.com/
books :
The power of habit _ by Charles Duhigg
Switch: How to Change Things When Change Is Hard_ by Chip Heath and Dan Heath
هر دوی این کتاب ها البته به فارسی ترجمه شدند اولی قدرت عادت هست و دومی کلید را بزن! :)
فرض کنید برق ها رفته و شما میخواید برید دستشویی! بدون اینکه خودتون متوجه بشید به محض وارد شدن به دستشویی، کلید برق رو فشار میدید؛ یا زمانی که از خواب بلند میشید سریعا گوشیتون رو چک میکنید؛ یا زمانی که استرس دارید یا یک فیلم هیجانی رو نگاه میکنید فورا سر یخچال میرید و یک خوراکی رو انتخاب میکنید و میخورید؛ یا اصلا وقتی که یادتون میره توی آشپزخونه چی کار داشتید میرید و یک لیوان آب میخورید و بر میگردید!
فکر میکنم برای هر کسی حداقل یکی از موارد بالا پیش اومده، و درست متوجه شدید دلیلش عادت کردنه!
عادت کردن یک فرایند سه مرحله ایه
مرحله اول : محرک یا سرنخ (trigger) ،مرحله دوم : روتین ، مرحله سوم : انگیزه (یا همون پاداش!)
محرک : بیشتر اوقات یک سرنخ محیطیه مثلا شما با آلارم گوشی موبایلتون از خواب بلند میشید و روتین حاضر شدن برای رفتن به سر کار شروع میشه! و پاداش هم میتونه حقوق آخر ماه باشه!
یا مثلا چراغ قرمز رو میبینید (سرنخ یا محرک) سرعتتون رو کم میکنید و منتظر می مونید تا چراغ سبز بشه، پاداش هم میتونه این باشه که تصادف نمیکنید یا جریمه های سنگینی در انتظارتون نیست!
عادت ها میتونند از مسائل ساده و پیش پا افتاده باشن تا چیزهای خیلی پیچیده تر!
اگر شما رانندگی یاد گرفته باشید یا بلد باشید یک ساز رو بنوازید، در این صورت احتمالا روز های اول رانندگی و ساز زدن رو به یاد میارید ، روزهایی که باید تمام حواستون رو به ترمز و فرمون و ... جمع میکردید و کوچکترین چیزی میتونست حواس شما رو پرت کنه! اما کم کم انقدر بهش عادت کردید که حین رانندگی بدون کمترین مشکلی میتونید با دیگران حرف بزنید، چیزی بخورید یا آهنگ گوش بدید!
البته شناختن عادت ها انقدر ساده نیست ،چون سرنخ ها و پاداش ها لزوما چیزهایی مثل چراغ راهنمایی یا حقوق ماهیانه نیستند و اینکه عادت کردن به بخش های ابتدایی مغزمون مربوط میشن و تا حدود زیادی شبیه به حیوانات هست (همون شرطی شدن!) و بسیاری از عادت های ما بر اساس تلاش مغز برای بقا و ذخیره کردن انرژی به وجود میان! :)
مثلا شما ساعت ها میتونید پشت گوشی موبایلتون بشینید بدون اینکه ذره ای احساس خستگی بکنید و بعد از چند بار انجام دادن اینکار ، مغز شما این عمل رو به عنوان روتین جدید ثبت میکنه چون در این حالت شما انرژی ذخیره میکنید و کمترین خطر برای بقای شما رو داره!
در پست های دیگه نحوه تغییر عادت ها و فرآیند مغزی که موجب ثبت عادت میشن رو بررسی میکنم و این پست صرفا یک آشنایی خیلی کوتاه با عادت ها بود :)
آیا شما میتونید عادت های خودتون رو شناسایی کنید؟
به نظرتون چند درصد از زندگی شما رو عادت ها تشکیل میده و چقدر روی زندگیتون کنترل دارید؟
به نظرتون عادت کردن مفیده یا مضر؟
منابع :
https://www.ted.com/talks/judson_brewer_a_simple_way_to_break_a_bad_habit#t-25309
https://www.tinyhabits.com/
books :
The power of habit _ by Charles Duhigg
Switch: How to Change Things When Change Is Hard_ by Chip Heath and Dan Heath
هر دوی این کتاب ها البته به فارسی ترجمه شدند اولی قدرت عادت هست و دومی کلید را بزن! :)
آخرین ویرایش:
مثلن یکی از عادات جالبی که دارم اینه که وقتی تو اتوبوس میخوابم، قبل از رسیدن به ایستگاه خودمون پیاده میشم.