موسیقی نواحی ایران - فولکلور ایرانی

[پهلوی]

با نام خدای دادگستر
والذکر ولینا المطهّر ( @MTHR )
تاپیکِ چنین ندیده بودیم
یک دانه برایتان گشودیم
قدرش چو هر از گهی بدانید
گردَش به دو پُست می‌تکانید
با تنبلی، ار نبرد گیری
حاجت نبود به گردگیری
اسپم اگر است کار و بارت
استخر فرح در انتظارت

خلأ شدید مطالعاتی به پهلوی فشار آورده، جهاد کرده که موسیقی سنتی نواحی مختلف ایران رو که دارای یه سری ویژگی‌های منحصر به فرده توی سایت جدا کنه تا همه ما ازشون به راحتی استفاده کنیم!
(بپذیریم که قبل از این نظم نداشت و پیدا کردنش به شدت سخت بود)
شما عزیزان از هر کجای ایران توی هر پست یه نمونه موسیقی سنتی منطقه خودتون رو قرار می‌دید (حتما لینک بذارید چون پیدا کردنش از آهنگ فارسی سخت تره) و زبونشو مشخص میکنید
گذاشتن اسم نوازنده (ها) و در موسیقی باکلام نام خواننده، دلخواهه
همچنین میتونید برای اینکه رسالت تاپیک رو به صورت کامل به جا بیارید، متن و ترجمه آهنگ های باکلام رو بذارید

+اگه داستان قدیمی پشت آهنگ ها بود حتما حتما بفرمایید

منتظر فعالیتتون هستیم :)

(انصافا به خاطر شعر اولش هم شده رومو زمین نندازید خیلی ذوق به خرج دادم )

 

[پرنیان.ک]

تاپیک بالا بیاریم...حیفه.
دایه دایه

جعبه متن مخفی: متن و ترجمه

زینَُ بَرگم بَوَنیت واوُ مادیونم
(زین و برگم را به مادیانم ببندید)
خَوَرِم بوُریتو سی هالوُونم
(خبر مرا برای دایی هایم ببرید)
دایَه دایَه وقت جنگه
(ای مادر، ای مادر هنگام جنگ است)
دایَه دایَه وقت جنگه
(ای مادر، ای مادر هنگام جنگ است)
قطار که بالا سرم پورش ز شَنگه
(قطار(قطار فشنگ منظورشه) بالای سرم پر از فشنگ است)
سنگرانه برمنت لَشم در آریت
بورتم سی دالکم بونگمه وراریت
(سنگرها را خراب کنید و جنازه ام را در بیارید و جسد مرا ببرید برای مادرم تا برایم ناله و زاری کند)
موتورچی یواش بَرون دالکمه بینِم
شیرش حلال بَکِم بلکه بَمیرِم
(راننده یواش تر برو تا مادرم را ببینم و شیرش را حلال کند شاید که من مُردم)
دایَه دایَه وقت جنگه
(ای مادر، ای مادر هنگام جنگ است)
دایَه دایَه وقت جنگه
(ای مادر، ای مادر هنگام جنگ است)
قطار که بالا سرم پورش ز شَنگه
(قطار بالای سرم پر از فشنگ است)
نازیه سی تو بکو جومه وَرته
(نازی، جامه سیاه بر تن کن)
دور کردن تو قورسو شیر نرته
(شیر مرد تو را در گورستان آویزان کرده اند)
دایَه دایَه وقت جنگه
(ای مادر، ای مادر هنگام جنگ است)
دایَه دایَه وقت جنگه
(ای مادر، ای مادر هنگام جنگ است)
قطار که بالا سرم پورش ز شَنگه
(قطار بالای سرم پر از فشنگ است)
قلایانه بگردیت چینه و چینه
لشکمه ور داریت کافر نیینه
(قلعه ها را دیوار به دیوار بگردید و جنازه ام را بردارید تا کافری آن را نبیند)
موتورچی یواش بَرون دالکمه بینِم
شیرش حلال بَکِم بلکم بَمیرِم
(راننده یواش تر برو تا مادرم را ببینم و شیرش را حلال کند شاید که من مُردم)
کاغذی ره بکنید و او دخترونم
بعدخوم شی نکنن و او دشمنونم
(نامه ای بفرستید برای دخترانم تا بعد از من شوهر نکنند به دشمنانم)
دایَه دایَه وقت جنگه
(ای مادر، ای مادر هنگام جنگ است)
دایَه دایَه وقت جنگه
(ای مادر، ای مادر هنگام جنگ است)
قطار که بالا سرم پورش ز شَنگه
(قطار بالای سرم پر از فشنگ است)
نازیه سی تو بکو جومه وَرته
(نازی، جامه سیاه بر تن کن)
دور کردن تو قورسو شیر نرته
(شیر مرد تو را در گورستان آویزان کرده اند)
موتورچی یواش بَرون دالکمه بینِم
شیرش حلال بَکِم بلکم بَمیرِم
(راننده یواش تر برو تا مادرم را ببینم و شیرش را حلال کند شاید که من مُردم)

نقل است که در جنگ اول جهانی (بین سال های ۱۲۹۵ تا ۱۲۹۷ | خورشیدی) که روس ها بعنوان متحد انگلیس وارد ایران شده بودند ، به منطقه لرستان تا بروجرد وارد شده و تا بخش هایی از غرب کشورمان پیش آمدند. گفته می شود روزی یکی از افسران روسی در بروجرد به یکی از زنان رهگذر که از کوچه ای گذر می کرده ، قصد تجاوز داشته است که اهالی لر شهر به دفاع از زن همشهری خود برخاسته ومانع بردن این زن می شوند . پخش این خبر در لرستان در بین سران ایل ها و طوایف پیش° کوه و پشت° کوه سبب تحریک افکارعمومی مردم در جهت هم پیمانی با یکدیگر با هدف بیرون راندن روس ها از منطقه لرستان می شود و لرها در نبرد و درگیری های مختلف موفق می شوند قوای روسیه را مجبور به عقب نشینی تا قزوین نمایند.
در این نبرد دو تن از نوازندگان پراحساس بومی به نام های نظرعلی و على اقدام به سرایش این ترانه ای پرشور کردند.
در متن ترانه "دایه دایه" نامی از نازی برده شده است، بنا به اقوال موجود منظور از نازی همان نازی خانم بیرانوند از زنان دلیرلرستان است که فرزندش نیز از شجاعان زمان خود در لرستان بوده و این تصنیف نیز از زبان پسر برای مادر خوانده شده است. این ترانه به تدریج در طول سالیان بعد تغییراتی کرده و به صورت امروزین درآمده است.

دایه دایه یکی از مشهورترین آهنگ های لری است که در مقام سه پا اجرا می گردد. در زبان لری واژه دا به معنی مادر می باشد و کلمات دایه، دالکه و دایا نیز از مشتقات همین واژه می باشند.

 

[پرنیان.ک]

مقام چَمَری (موسیقی سوگ در لرستان)
چَمَر در گویش لری به معنای بدبختی و درمانگی است
چمری با سُرنا و دُهل اجرا می شود.
شأن برگزاری این مراسم فوت بزرگان و سران می باشد.
سرنا نوازی: احسان عبدی پور- میلاد جمشیدی
دهل نوازی: امیر عبدی پورـ سام ابدالی

 

[پرنیان.ک]

ترانه ساری گلین، یک ترانهٔ افسانه‌ای فولکلور است که به ترکی آذربایجانی و ارمنی و با نام دامن‌کشان به فارسی خوانده شده‌است. وجه اشتراک این ترانه‌ها ملودی آن در دستگاه بیاتی است و تفاوت‌های فاحشی در متن ترانه آنها در زبانهای مختلف وجود دارد. این ترانه در میان مردم ارمنیان، ایران و ترکیه گسترده‌است.
صفت «ساری» در زبان ترکی به معنی «زرد» است. ساری گلین، نام این ترانه در زبان ترکی آذربایجانی، به معنای «عروس بور» یا «عروس زرین» یا «عروس زردپوش» است.
«ساری» در زبان ارمنی به معنی «کوه - کوهستان» می‌باشد و آغچیک به معنی دختر. ساری آغچیک، نام این ترانه در زبان ارمنی، به معنی «دختر کوهسار» است.

قطعه ی ساری گلین از آلبوم "به تماشای آب‌های سپید" اثر حسین علیزاده و جیوان گاسپاریان و با صدای افسانه رثایی که در سال ۲۰۰۶ نامزد دریافت جایزه گرمی برای بهترین موسیقی سنتی جهان شد. تلفیق این قطعه به سه زبان آذری، ارمنی و فارسی رو در یک ترک کنار هم آوردن.

 

[پرنیان.ک]

بلال بلال موسیقی زیبای عاشقانه ی بختیاری که توسط خیلی از خواننده های محلی خونده شده. متن ترانه رو با ترجمش میذارم اگر گوش کردین میتونین همزمان بخونین که متوجه معنی قشنگش بشید:

چه خوبه ولا مال بار ونه ولا به خدا پا چشم کوهرنگ
تا بیان ولا یک بگرن ولا به خدا چارلنگ و هف لنگ
چه خوبه مال(چهارپا)، بساطش رو بذاره پای چشمه ی کوهرنگ
تا بیان دور هم جمع بشن اقوام چارلنگ و هفت لنگ
بلال بلال های بلال بلال های گلم تن پاته وردار
تا بخونم مو سی گلم های ولا بلال و یار یار
بلال بلال، گلم زود پاتو بردار (قدم بردار)
تا بخونم من برا گلم آواز بلال و آواز یار یار
تشمالون ولا کار ایکنن ولا به خدا ای مال و او مال
تش نها ولا گوشه دلم ولا به خدا دنگل تیکال
تـُشمال ها (نوازنده ها) کار می کنن (می نوازند) توی این مال و اون مال (اینجا مال به معنی محل و خونه اس)
آتیش گذاشت گوشه ی دلم، به خدا دونه ی گل چشم رنگی
بلال بلال های بلال بلال های گلم نوفتت کوچیره
به کمندت وو پللت، های ولا دلم اسیره
بلال بلال، گلم بینی ات کوچیکه
به کمند گیسوهات، دلم اسیره
چه خوبه مال بار ونه های ولا بال اُو سور
دست گل مینه دستم بو های ولا چشم حسید کور
چه خوبه مال، بساطش رو بذاره کنار اُو سور (نام رودخانه ای به معنی آب شور)
دست گل، توی دستم باشه، چشم حسود کور
بلال بلال های بلال بلال های گلم نوبرگی بیدی
اویدی که بینمت های گلم دیدم نبیدی
بلال بلال، گلم نوبرگی بودی (تشبیه به برگ تازه)
اومدم که ببینمت، ای گلم دیدم نبودی

 

[صبایام:)]

آپاردی سللر سارانی

داستان این موسیقی غمگین از این قراره که : یه دختر خیلی خوشگلی به اسم سارا تو یه روستایی زندگی میکرده . سارا عاشق یه پسری بوده به اسم آیدین که چون شغلش چوپونی بوده بهش میگفتن خان چوپان . سارا و آیدین با هم عقد میکنن و قرار میشه آیدین گوسفندا رو ببره قشلاق و بعد از برگشتنش عروسی بگیرن .
یه روزی از روزا خان روستا که داشته تو روستا میچرخیده سارا رو میبینه و ازش خوشش میاد و میگه هر طوری شده سارا باید با من ازدواج کنه . مردم روستا هر چی بهش میگن سارا نامزد داره ولی اون قبول نمیکنه و میگه اگه سارا با من ازدواج نکنه روستا رو به آتیش میکشم. سارا هم به خاطر مردم روستا مجبور میشه قبول کنه .
توی روز عروسی وقتی سارا داشته از رودخونه رد میشده خودشو از بالای پل پرت میکنه تو رودخونه تا هم مردمو نجات بده و هم به آیدین خیانت نکرده باشه .


گئدین دئین خان چوبانا گئدین دئین خان چوبانا
گلمسین بو ایل مغانا گلمسین بو ایل مغانا
موغان باتیب قیزیل قانا موغان باتیب قیزیل قانا
آپاردی سئللر سارانی بیر آلا گوزلی بالانی
آرپا چایی آشدی داشدی آرپا چایی آشدی داشدی
سئل سارانی آلدی قاشدی سئل سارانی آلدی قاشدی
آلا گوزدو قلم قاشدی آلا گوزدو قلم قاشدی
آپاردی سئللر سارانی بیر آلا گوزلی بالانی
آرپا چایی درین اولماز آرپا چایی درین اولماز
ایچمیه سو سرین اولماز ایچمیه سو سرین اولماز
سارا کیمی گلین اولماز سارا کیمی گلین اولماز
آپاردی سئللر سارانی بیر آلا گوزلی بالانی
آپاردی سئللر سارانی بیر آلا گوزلی بالانی

برین به خان چوپان بگین
به این دیار و ایل مغان نیاد
مغان به خون طلایی آغشته شده
سیل اومد و سارای چشم رنگی رو برد
رود آرپا مواج شد و غلیان کرد
سیل اومد و سارارو برداشت و فرار کرد
چشم رنگی و ابروهای قلمی داشت
سیل اومد و سارای چشم رنگی رو برد
رود آرپا به اون عمیقی نیست
آب خوردنی تا اون حد خنک نیست
عروسی مثل سارا پیدا نمیشه
سیل اومد و سارای چشم رنگی رو برد
سیل اومد و سارای رو برد دختر چشم رنگی رو

 

[froq]

شعر "ننه گل ممد" با گویش سبزواری=)
https://www.aparat.com/v/gxU1z/ترانه_ننه_گل_ممد_-_موسیقی_شرق_خراساناین هم توضیحات کامل امیدوارم لذت ببرید

https://www.facebook.com/history.and.culture.of.iran/posts/697278700642931

 

[Ehsan.AK]

الاتی‌تی (در گیلکی به معنای ماه) یک لالایی زیبای گیلکی که غم خیلی زیادی داخلش نهفته و احساساتش تا عمق وجود انسان نفوذ میکنه
خودم این آهنگ رو اولین بار به عنوان موسیقی متن و زیرصدای یک ویدئو درباره زلزله رودبار شنیدم و واقعا غم موسیقی وصف ناپذیر بود.
با آهنگسازی مرتضی حنانه و خوانندگی ناصر مسعودی که این موسیقی رو با لهجه گیلکیِ بیه‌پسی خونده.

 

[Ehsan.AK]

آی لیلی - احمد عاشورپور

https://www.google.com/url?sa=t&sou...Vaw1sFKLbgNZXlEZ8JWU4M6va&cshid=1622228635248

جعبه متن مخفی: متن

سركوه بولند من ني زنم نی، مي چومأن به رايه تا بأيه كؤرئ
همگي ور مرأ رسوا بو كوده، همه كس گه عجب شيدايه ئه رئ
آی ليلی جان ليلی، مي جان جانان ليلی
ليلی ترأ من خوش دارم، از ديل و از جان ليلی
تو بالای تلار من در زمينم، تو نارنج پوست كني من ديل غمينم
تي امرأ جوخوس بازي چي خوشه خوش، ايلاهی كؤرئ تي داغأ نيدينم
آی ليلی جان ليلی، مي جان جانان ليلی
ليلی ترأ من خوش دارم، از ديل و از جان ليلی
اگه مي يار ايسي راهانا بيا، اگه راهان نوبؤ باغانأ بيا
اگه ديني كي دوشمن در كمينه، سفيد ماهي بوبو روخانأ بيا
آی ليلی جان ليلی، مي جان جانان ليلی
ليلی ترأ من خوش دارم، از ديل و از جان ليلی

ترجمه‌ی آماده‌شو پیدا نکردم، خودم هم حال نداشتم بنویسم؛ تهش برید از امین محمدی بخواید که ترجمه کنه.

اگر هم می‌خواید دانلودش کنید از این لینک برید دانلودش کنید.

این قطعه رو خواننده‌های دیگه‌ای هم بازخوانی کردن که می‌تونید با یه سرچ پیدا کنیدش، که مثلاً یکی از معروف‌ترین بازخوانی‌هاش مال شاهین نجفی هست، البته من این نسخه رو بیشتر دوست داشتم.