یکی از مهمترین کمیتهای مشخصه مواد رادیو اکتیو ، نیم عمر آنها میباشد. یعنی مدت زمانی که در طی آن نصف ماده اولیه تجزیه میشوند. تحقیقات انجام شده نشان میدهد که از ۱۰۰۰۰۰۰ اتم پلوتونیوم ۲۱۸ ، موجود در یک نمونه تازه تهیه شده ماده رادیواکتیو ، پس از ۲۰ دقیقه فقط حدود ۱۰۰۰۰ اتم پلوتونیوم باقی میماند و بقیه به اتمهای سرب ۲۱۴ و محصولات نوزاد آن مبدل میشوند. پس از تهیه نمونه خالصی از Po۲۱۸ ، برای آنکه ۵۰% اتمهای موجود در آن تباهی پیدا کنند، فقط ۳ دقیقه زمان لازم است. در مورد رادیوم ( Ra ۲۲۶ ) ، ۱۶۲۰ سال طول میکشد. که نیمی از اتمهای رادیوم در یک نمونه تازه تهیه شده آن به اتمهای رادن تبدیل شوند.
● سرعت تباهی: دو مثال بالا نمایانگر این واقعیت تجربی است که نمونههای عناصر رادیو اکتیو از لحاظ سرعت تباهی باهم تفاوت بسیار دارند. اگر سرعتهای متفاوت حاصل از میانگینهای رادیواکتیوی را در نظر بگیریم، هرگز نمیتوانیم بگوییم که چه وقت دچار تباهی خواهند شد. بعضی از آنها ممکن است به محض تولید شدن دچار تباهی شوند و بعضی دیگر ممکن است هرگز تباهیده نشوند.
● تجزیه رادیواکتیو: به طور تجربی معلوم شده است که برای گروه بزرگی از اتمهای یک نوع ماده رادیواکتیوی کسری از این اتمها که در هر ثانیه دچار تباهی میشوند، تعییرناپذیر است و همیشه برای گروه بزرگی از اتمهای آن نوع ماده رادیواکتیو ، یکسان است. این کسر تقریبا به طور کمی مستقل از تمام شرایط فیزیکی و شیمیایی ، مثلا دما ، فشار و شکل ترکیب شیمیایی است. این خواص برجسته رادیواکتیویته شایان توجه خاصی است. زیرا پایهای برای فهم رادیواکتیویته است. مثلا فرض کنید که ۱۰۰۰/۱ اتمهای یک نمونه خالص تازه تهیه شده در طول یک ثانیه تباهیده شوند. در این صورت انتظار خواهیم داشت که ۱۰۰۰/۱ اتمهای باقیمانده در یک ثانیه بعد دچار تباهی شوند. به این ترتیب ۱۰۰۰/۱ اتمهای باقیمانده پس از ده ثانیه نیز در طول ثانیه یازدهم تباهیده میشوند و همین طور تا آخر.
● نیم عمر چیست؟ واقع امر این است که در طول هر ثانیه متوالی از زمان ۱۰۰۰/۱ اتمهای باقیمانده در آغاز آن ثانیه دچار تباهی میشود. این عمل دست کم تا آنجا ادامه دارد که تعداد اتمهای باقیمانده به قدری کوچک شوند که پیشگویی های ما بسیار نامطمئن باشد. چون کسری از اتمها که در هر ثانیه نابود میشود، برای هر عنصر ثابت است. عده اتمهایی که در واحد زمان دچار تباهی میشوند به نسبت کاهش عده اتمهایی که هنوز تغییر نیافتهاند، تقلیل مییابد. برای اورانیوم ۲۳۸ که مادر سری اورانیوم است، نیم عمر ، ۴.۵ بیلیون سال است. این بدان معنی است که پس از ۴.۵x۱۰۹ سال ، نصف اتمهای اورانیوم ۲۳۸ دچار تباهی میشوند. برای پلونیوم ۲۱۴ ، نیم عمر از مرتبه ۱۰-۴ ثانیه است. یعنی فقط در ۱۰۰۰۰/۱ ثانیه ، نصف یک نمونه اصلی از اتمها ۲۱۴Po میشوند. هرگاه نمونههای خالصی شامل عده اتمهای برابر ، از هر یک از آنها موجود باشد، فعالیت اولیه (اتمهایی که در ثانیه دچار تباهی میشوند) پولونیم ۲۱۴ بسیار قوی و فعالیت اولیه اورانیوم ۲۳۸ بسیار ضعیف خواهد بود. لیکن اگر حتی یک دقیقه بگذرد پولونیم کلا نابود میشود و بنابراین ، عده اتمهای باقیمانده آن به قدری کم میشود که در این حالت فعالیت پولونیم کمتر از فعالیت اورانیوم خواهد بود.
● محاسبه نیم عمر: شاید مدتها پیش عناصر رادیواکتیو به مقدار زیاد وجود داشته و چنان به سرعت نابود شدهاند که امروز هیچ اثر قابل اندازهگیری از آن به جا نمانده است. از طرف دیگر بسیاری عناصر رادیو اکتیو چنان به کندی نابود میشوند که در حین هر بار آزمایش عادی ، سرعتهای شمارش که تباهی را نشان میدهد، به نظر ثابت میماند. برای هر عنصر با نیم عمر T½ ، صرف نظر از کهنگی نمونه ، پس از گذشت فاصله زمانی T½ بازهم نصف اتمهای آن باقی خواهد ماند. بنابراین ، نیم عمر را نباید به عنوان علامت اختصاری برای "نصف یک عمر" تصور کرد. اگر نصف اتمهای اصلی پس از زمان T½ بدون تغییر باقی بماند، پس از دو فاصله زمانی نیم عمر متوالی T½ ، یک چهارم (½× ½) ، و پس از T ½۳ ، یک هشتم اتمها و همچنین تا آخر باقی خواهد ماند.