نگاه ِ تحلیلی به اشعار سپید

[sahere]

سلام
من میخوام یکم حرف بزنم[nb]نظراتم کاملا شخصی هست و نه تقریبا علمی.بیشتر تجربی هستن[/nb] بعد شما هم نظراتتون رو بدید.اگر انتقادی به حرف های من دارین.اگه موافقن یا هرچی.

جمعیت کثیری از ماها علاقه ی زیادی به شعر کهن و یا وزن و قافیه دار داریم.به دلایل مختلف:

1-آهنگ این شعر ها گوش نواز هست حتی اگه موضوع رو نفهمیم
2-خیلی جاها معانی روانی داره و ارتباط زود برقرار میشه
3-نمیدونم شاید تعصب و اینکه اصالت دارن این شعرا.
4-ارزش شعری و نو آوری
...

همین طور که دلایلی داریم برای دوست داشتن شعر های سپید...

خب حالا قصد من ازین حرفا چیه؟
یکی از بچه ها گفت من نمیفهمم اون نکته ای که شعر سپید خوندن رو لذت بخش میکنه.من الان میخوام تجربه شخصیمو بگم از لذتی که از خوندن شعر نو میبرم
اون هارو دسته بندی میکنم :
1-تصاویر زیبا
2-کلام دلنشین.ریتم عالی.کلمات بدیع
3-دغدغه ی متعالی
4-پیچیدگی (که من هرچی زور بزنم نمیفهمم این شعرا رو ولی چون بزرگان میگن خوبه لابد خوبه )
5-انتقال احساسات


در خیلی از شعر ها تصویری که توی ذهن به وجود میاد خواننده رو مجذوب میکنه :



حالا که رفته ای، بیا
بیا برویم
بعد مرگت قدمی بزنیم
ماه را بیاوریم
و پاهامان را تا ماهیان رودخانه دراز کنیم.

بعد
موهایت را از روی لب هایت بزنم کنار
بعد
موهایت را از روی لب هایت بزنم کنار
بعد
موهایت را از روی لب هایت...

لعنتی
دستم از خواب بیرون مانده است.

گروس عبدالملکیان

ببین چقدر فوق العاده اون حس و تصویر رو القا میکنه...

بعضی شعر ها که شاید اصلا هم نفهمی شاعر داره چی میگه ولی از خوندن کلمه ها لذت میبری:

مگر می‌شود نيامده باز
به جانبِ آن همه بی‌نشانیِ دريا برگردی؟
پس تکليف طاقت اين همه علاقه چه می‌شود؟!
تو که تا ساعت اين صحبتِ ناتمام
تمامم نمی‌کنی، ها!؟
باشد، گريه نمی‌کنم
گاهی اوقات هر کسی حتی
از احتمالِ شوقی شبيهِ همين حالای من هم به گريه می‌افتد.
چه عيبی دارد!
اصلا چه فرقی دارد
هنوز باد می‌آيد،‌ باران می‌آيد
هنوز هم می‌دانم هيچ نامه‌ای به مقصد نمی‌رسد
حالا کم نيستند، اهلِ هوای علاقه و احتمال
که فرقِ ميان فاصله را تا گفتگوی گريه می‌فهمند
فقط وقتشان اندک و حرفشان بسيار و
آسمان هم که بارانی‌ست...!

قسمتی از یکی از شعرهای سید علی صالحی

کلمه های استفاده شده رو دقت کن.کلا این شاعر کلمات تازه ساختار های تازه زیاد داره.آدم مشتاق میشه...

دغدغه های متعالی مثه شعر هایی که خیلی پیچیده نیستن ولی یک دردی رو کامل بیان میکنن.نمیگم سطح شعر پایینه اصلا ولی بیشتر اون موضوع شعر خودش رو نشون میده:

و این منم
زنی تنها
در آستانه فصلی سرد
در ابتدای درک هستی آلوده ی زمین
و یأس ساده و غمناک اسمان
و ناتوانی این دستهای سیمانی
...
فروغ فرخزاد

که تا انتهای این شعر آدم سختی و غم شعر رو که شاعر مد نظر داره میفهمه.


پیچیدگی مثه اغلب شعرای سهراب که فلسفی هستن و باید نماد ها رو یاد داشتهه باشی تا به عمق درک شعر برسی.یا شعر های شاملو.من واقعا نقد شعر شاملو رو میخونم پی میبرم هیچی نمیفهمم از شعراش...

انتقال احساس هم مثه شعرای خودم مثلا [nb]بنده ساحره هستم شاعر هستم [/nb]""
وخیلی از شعرا که درسته یه موضوع در پس شعر دارن ولی بیشتر احساس توی شعر خود نمایی میکنه.

میشه از این ها لذت برد.میتونید شعر بذارید تا نکته بارزش رو بررسی کنیم با هم.یا اصن میتونین بیاین بگین من یه ساعت چرت گفتم وحرفام رو هواس ""

 

[منتقد]

پاسخ : نگاه ِ تحلیلی به اشعار سپید

خب اول از همه من تو همین نقطه ای که هستم دستامو بلند میکنم
.
.
.
چیه فکر کردی میخوام تسلیم شم؟ نه میخوام تشویق کنم....ممنون که اینو گذاشتی:
و خب خیلی خوب شد که یه شاعر پرکار(نقد دارم به این کار زیادت) سپید اومد و اینارو گفت
راجع به اون تصویری و ایماژ شعر اول(البته از نظر شما تصویر)
ببین ساحره هر **شعر گروس عزیز رو بخونه نکته جالبش به نظر تو براش کجاس تو این شعر؟ اون جایی که میگه دستامو همراهم نیاوردم(نظر سنجی بذاری نود درصد اینو میگن)
و این تصویر نیست بلکه این یه شوکه
یه ضربس
توی شعر کلاسیک ما از این ضربه ها کمن؟
مثال برات نمیارم از شعر کلاسیک بلکه اصلا یک قالب میگم که فقط کارش این باشه===> رباعی
رباعی پاسکاریو داره برای ضربه . و ضربه های قشنگ رباعی های ناب رو میسازن...اما عامل وزن وآهنگ هم توشون دخیله و زیباییشونو چندین برابر میکنه و به نظر من شاعر توانمند تری میخواد:
ضربه ی شعر نو : یک ایده+چینش زیبای کلمات+ انتخاب کلمات زیبا+قریحه
ضربه ی کشعر کلاسیک: یک ایده+ چینش زیبای کلمات+انتخاب کلمات زیبا+قریحه+توانمندی در استفاده از وزن و عروض
پس یک قدم جلوتره(عامل های دیگم دخیلن که توی هر دوشون مشترکه تقریبا)
.....
راجع به استاد صالحی هم اگر لطف کنی توضیح بدی باز موشکافانه تر که زیباییش تو چیه...بازم نفهمیدم(نمونه یک شاعر بی ذوق)
.....
اما شعر فروغ
ترجیح میدم راجع بهش حرف نزنم چون من هر وقت به حوزه شعر فروغ و شاملو وارد شدم تا حد مرگ دعوا شده(حتی تو المپیاد در آستانه تغییر رنگ مدال بودم)
....
و در آخر یک بیت شعر از استادم محمد علی بهمنی:

جسمم غزل است اما، روحم همه نیمایی است
در آینــه ی تلفــیق ایـن چـــهره تمـاشـایی است

این بیت نشان دهنده ی کامل اعتقاد من راجع به شعر روز هست
روح و درون مایه و محتوای شعر نو(که عالی هست در بعضی قسمت ها) در کالبد و جسم زیبا و موزون و آهنگین شعر اصیل پارسی میتونه نماد یک شعر خوب باشه و شعر نام بگیره.
....
نشالله دوستانی که میخونن ناراحت نشن...این صرفا نظر من حقیر بود

 

[sahere]

پاسخ : نگاه ِ تحلیلی به اشعار سپید

و خب خیلی خوب شد که یه شاعر پرکار(نقد دارم به این کار زیادت) سپید اومد و اینارو گفت

برو تو تاپیکم بپرس.توضیح میدم.

و این تصویر نیست بلکه این یه شوکه

بعله حق با شماست.من که نگفتم فقط همینه.من اگه نتونم تصویر رو بیارم تو ذهنم اون شوک بهم وارد نمیشه.تصویر سازی قویه.

توی شعر کلاسیک ما از این ضربه ها کمن؟

دوباره نشه بحث اینکه کدوم سبک برتره من نگفتم نداریم تو کلاسیک.فقط گفتم که توی سپد داریم اینو.اگر قسمت اول حرفم ناقصه چون خیلی تخصصی در حیطه شعر کلاسیک ندارم واقعا.تحلیل سپید هست نه مقایسه و برتری...

راجع به استاد صالحی هم اگر لطف کنی توضیح بدی باز موشکافانه تر که زیباییش تو چیه...بازم نفهمیدم(نمونه یک شاعر بی ذوق)

هر آدمی از یه چیزی خوشش میاد دیگه
من مخصوصا شعر های قدیمی تر ایشون رو واقعا دوست دارم.خیلی عالی هستن تو ساختن ترکیب های جدید.اینکه با خود کلمات به چالش میکشه آدم رو.توی مثالی که زدم:
مگر می‌شود نيامده باز
به جانبِ آن همه بی‌نشانیِ دريا برگردی؟
پس تکليف طاقت اين همه علاقه چه می‌شود؟!
چینش کلمات آدمو به فکر فرو میبره که الان منظورش چیه؟تشبیهش توی چیه؟بازی با کلمات یه فن عالی حساب میشه تو سپید نویسی...

اگه باز هم ایرادی هست در خدمتم

 

[منتقد]

پاسخ : نگاه ِ تحلیلی به اشعار سپید

برو تو تاپیکم بپرس.توضیح میدم.
بعله حق با شماست.من که نگفتم فقط همینه.من اگه نتونم تصویر رو بیارم تو ذهنم اون شوک بهم وارد نمیشه.تصویر سازی قویه.
دوباره نشه بحث اینکه کدوم سبک برتره من نگفتم نداریم تو کلاسیک.فقط گفتم که توی سپد داریم اینو.اگر قسمت اول حرفم ناقصه چون خیلی تخصصی در حیطه شعر کلاسیک ندارم واقعا.تحلیل سپید هست نه مقایسه و برتری...

هر آدمی از یه چیزی خوشش میاد دیگه
من مخصوصا شعر های قدیمی تر ایشون رو واقعا دوست دارم.خیلی عالی هستن تو ساختن ترکیب های جدید.اینکه با خود کلمات به چالش میکشه آدم رو.توی مثالی که زدم:
مگر می‌شود نيامده باز
به جانبِ آن همه بی‌نشانیِ دريا برگردی؟
پس تکليف طاقت اين همه علاقه چه می‌شود؟!
چینش کلمات آدمو به فکر فرو میبره که الان منظورش چیه؟تشبیهش توی چیه؟بازی با کلمات یه فن عالی حساب میشه تو سپید نویسی...

اگه باز هم ایرادی هست در خدمتم

فقط نکته قرمز:
این تاپیکو زدم تا یکم اطلاعاتم راجع به همین قضیه بیشتر شه
کاری زیاد به برتری این یا اون ندارم ولی میگم لفظ شعر ...
...
میام تاپیکت
...
دوستان دیگه اگر از منظر دیگه میتونن به من بفهمونم چه جوریه شعر سپید بیان بگن(ساحره خانوم یه جورایی اصلا نشد درک کنم حرفتو)

 

[sahere]

پاسخ : نگاه ِ تحلیلی به اشعار سپید

من فک میکنم سپید نویسی به جریان اصیله! و هیچ وقت سعی نکردم یه جریان ادبی رو نفی کنم! قبلن البته بحث شده تو تاپیک دیگه ولی باز میگیم...
من میگم قالب سپید بسیار مستعد انحراف از معیار های اصلیش برای شعر بودنه! درحالیکه در کهن عملن ممکن نیست که کسی شعر بگه درحالیکه ما به شعر بودن یا نبودنش شبهه وارد کنیم!
پس سپید میتونه شعر باشه ولی در صورتیکه کاملن معیار های شعر درش باشه! اینکه ما میگیم شعر یعنی احساس پس هر سخن احساسی ای شعره کاملن و کاملن غلط و به دور از فضای یه یحث ادبیه!
پس به اینجا میرسیم که هر سپیدی شعر نیست و به همین دلیله که از هر سپیدی لذت نمیبریم! نه تنها من بلکه کارکرده های ادبیات هم معتقدن از بین اشعار سپید سرایان بزرگ هم میشه سپیدی رو پیدا کرد که اصلن شعر نیست! و این یعنی نهایت حساسیت این موضوع که بزرگان هم میتونن درگیرش بشن!
با این اوصاف مثالهایی که شکا از سپید میزنین بله من هم ازشون لذت میبرم و نمونه ی تمام عیار شعر میدونمشون... ولی به وفور دیده میشه بین سپیدسرایان تازه کار که متنی پیچیده و معما گونه با واژه هایی سخت فهمانه(واژه سازی! ) مینویسن و انتظار دارن به کارشون گفته شه شعر!

من با حرفات موافقم

یه سوالی.اینکه شعری در قالب های کلاسیک به صورت منظوم نوشته میشه و هیچ ارزشی از لحاظ ادبی نداره به شعر بودنش شبهه وارد نمیشه؟

و کاملا موافقم که به خاطر مدل سپید خیلی احتمال انحرافش بیشتره.
مثلا آقای صالحی کتاب های قدیمیش و شعر های دهه شصتش واقعا عالیه.ولی من شعر های جدیدشون رو که میخونم نه سردر میارم خیلی و نه به اندازه قبل لذت میبرم.چون خیلی از درون خودش شعر رو گفته.انگار کاملا شخصی هستن

 

[منتقد]

پاسخ : نگاه ِ تحلیلی به اشعار سپید

من با حرفات موافقم

یه سوالی.اینکه شعری در قالب های کلاسیک به صورت منظوم نوشته میشه و هیچ ارزشی از لحاظ ادبی نداره به شعر بودنش شبهه وارد نمیشه؟

و کاملا موافقم که به خاطر مدل سپید خیلی احتمال انحرافش بیشتره.
مثلا آقای صالحی کتاب های قدیمیش و شعر های دهه شصتش واقعا عالیه.ولی من شعر های جدیدشون رو که میخونم نه سردر میارم خیلی و نه به اندازه قبل لذت میبرم.چون خیلی از درون خودش شعر رو گفته.انگار کاملا شخصی هستن

با یه سوال جوابتونو میدم
به شاهنامه میگن نظم یا شعر؟

 

[sahere]

پاسخ : نگاه ِ تحلیلی به اشعار سپید

قطعا شعر!
منظورم صرفا کلماتی هستن که به نظم درومدن.تنها کاری ک فرد کرده به نظم درآوردنه نه چیز دیگه.تک بیت اینجوری زیاد تو اشعار بزرگا هست.ولی الان جز انحرافات کلاسیک حساب نمیشه؟

 

[منتقد]

پاسخ : نگاه ِ تحلیلی به اشعار سپید

قطعا شعر!
منظورم صرفا کلماتی هستن که به نظم درومدن.تنها کاری ک فرد کرده به نظم درآوردنه نه چیز دیگه.تک بیت اینجوری زیاد تو اشعار بزرگا هست.ولی الان جز انحرافات کلاسیک حساب نمیشه؟

جالبه بدونید اکثر بزرگان ادب فارسی نظیر دکتر شفیعی و پورنامداریان(دکتر پور نامداریان رو دقیق یادم نمیاد) میگن شاهنامه به نظم هست
خود فردوسی هم میگه نظم
پی افکندم از نظم کاخی بلند...
این بحث نظم و شعر خیلی پیش میاد ولی جالبه بدونید نظم به معنای واقعیشم باز خیلی کار هنری هست ولیاقت شعر نامیده شدن داره

اونایی که شما میگید نظم نیستن صرفا نثر موزون هستن و بیشتر کوچه بازاری هستن مثه خیلی از شعرواره های زمان مشروطه که بقال سر کوچه واسه فروختن گلابی هاشم میخونده

 

[sahere]

پاسخ : نگاه ِ تحلیلی به اشعار سپید

خب این کاستی باعث میشه بگیم پس نباید اسم شعر رو بذاریم روی این منظوم ها.چون یه سری آدم خرابش کردن...
دقیقا مثه اشعار سپید.

 

[منتقد]

پاسخ : نگاه ِ تحلیلی به اشعار سپید

خب این کاستی باعث میشه بگیم پس نباید اسم شعر رو بذاریم روی این منظوم ها.چون یه سری آدم خرابش کردن...
دقیقا مثه اشعار سپید.

نخیر اشتباه استدلال کردید
ما نباید اسم منظوم و شعر رو روی این کلمات موزون بذاریم
...
راستی یه چیزی راجع به شعر سپید
الان شما میگید کسایی اومدن خرابش کردن
خب شاملو الان یکی ز خدایان شعر سپید (البته شعر منثور)
مرگ ناصری از شاملو هم به عقیه خیلیا شاهکارشه
اما همون مقایسه کنید با...

 

[sahere]

پاسخ : نگاه ِ تحلیلی به اشعار سپید

چرا حرفتو میخوری؟
خب منم دارم میگم .اسم هرچیزی رو نمیشه شعر سپید گذاشت.همونطور که هر نظمی شعر کلاسیک نیست

 

[منتقد]

پاسخ : نگاه ِ تحلیلی به اشعار سپید

چرا حرفتو میخوری؟
خب منم دارم میگم .اسم هرچیزی رو نمیشه شعر سپید گذاشت.همونطور که هر نظمی شعر کلاسیک نیست

خب باز که همون حرفو زدی
هر چیزی رو نمیشه سپید گفت بهش اما نظم ارزش اینو داره که بهش بگیم شعر

 

[sahere]

پاسخ : نگاه ِ تحلیلی به اشعار سپید

این نظر شماس.من نظرم متفاوته

 

[منتقد]

پاسخ : نگاه ِ تحلیلی به اشعار سپید

این نظر شماس.من نظرم متفاوته

والا شما دقیقا چند تا پست قبل خودت به نظم گفتی شعر
همون شاهنامه
ولی در کل بله هر کی نظر خودشو داره

 

[sahere]

پاسخ : نگاه ِ تحلیلی به اشعار سپید

شاهنامه یه نظم هست با کلی عناصر شعری.من دارم صرفا اون نظمی رو میگم که روایت هست مثلا.هیچی نداره.کلمات یه جمله عادی جا به جا شدن.
احتمال اینکه یه نظم شعر نباشه کمه.ولی بازم پیدا میشه.ولی این احتمال به خاطر قالب خاص سپید بیشتره.

بحث چی بود و به کجا کشیده شد

 

[منتقد]

پاسخ : نگاه ِ تحلیلی به اشعار سپید

شاهنامه یه نظم هست با کلی عناصر شعری.من دارم صرفا اون نظمی رو میگم که روایت هست مثلا.هیچی نداره.کلمات یه جمله عادی جا به جا شدن.
احتمال اینکه یه نظم شعر نباشه کمه.ولی بازم پیدا میشه.ولی این احتمال به خاطر قالب خاص سپید بیشتره.

بحث چی بود و به کجا کشیده شد

بحث به جایی کشیده نشد اتفاقا عمقی تر شد
منم گفتم اون چیزی که تو بهش میگی صرفا جابجایی کلمات اصلا اسمش نظم نیست

 

[sahere]

پاسخ : نگاه ِ تحلیلی به اشعار سپید

وقتی اوزان شعری رفته نظم حساب میشه خب :/

 

[منتقد]

پاسخ : نگاه ِ تحلیلی به اشعار سپید

وقتی اوزان شعری رفته نظم حساب میشه خب :/

ببین خانوم ساحره
شما بزرگتر از منی وتجربتم بیشتره
ولی اینجا ما تقسیم بندی آکادمیک نمیکنیم
داریم میگم از بیخ و ریشه این قضیه ایراد داره
بله در تقسیمات تب دانشگاهی و غیره هر چیز موزونه که در قالب بره میشه نظم و حالا به صرف داشتن احساس و تخیل و پاره ای موارد میشه شعر
در همون کتب به سپید هم میگن شعر
ولی ما اینجا میگیم این تقسیم بندی ایراد داره

 

[sahere]

پاسخ : نگاه ِ تحلیلی به اشعار سپید

قسمت اول حرفت با حرف من تناقضی نداره.منم میگم به این نمیگن شعر.با اینکه شعر حساب میشه ولی اشتباس.که تو هم قبول داری.
منم میگم یه سری شعر سپید هست که نمیشه بهش گفت شعر.ینی شعر نیست ولی میگن شعر.اینم یک اشتباس.ولی من دلیلی نمیبینم که کل سپید بره زیره سوال

 

[منتقد]

پاسخ : نگاه ِ تحلیلی به اشعار سپید

قسمت اول حرفت با حرف من تناقضی نداره.منم میگم به این نمیگن شعر.با اینکه شعر حساب میشه ولی اشتباس.که تو هم قبول داری.
منم میگم یه سری شعر سپید هست که نمیشه بهش گفت شعر.ینی شعر نیست ولی میگن شعر.اینم یک اشتباس.ولی من دلیلی نمیبینم که کل سپید بره زیره سوال

من کاری به علامت سوال روی شعر سپید ندارم
من میگم اگر سپید اسمش شعره کلاسیکو بذارن به فرض ایکس
این دو تا باید از هم جدا باشن
این حرف منم نیست که بگی ما بچه ایم
بحثش خیلی بالاتر از من و امثال من داره دنبال میشه