فرآيند بروز خلاقيت

[Ehem_Ehem]

سلام.
چه فرآيندى در ذهن يك نقاش انجام ميشه تا يك اثر هنرى رو خلق كنه؟
چه فرآيندى در ذهن يك رياضيدان انجام ميشه تا "ابتكارى" براى اثبات يك موضوع بوجود بياد؟ يا همينطور در مورد موزيسين ها؟

به نظر شما ميشه اين فرآيند رو در كامپيوتر شبيه سازى كرد؟

× سوال جدید: چطوری می‌شه خلاقیت رو افزایش داد؟ آیا می‌تونیم با روش‌های مصنوعی خلاقیت رو «تولید» کنیم؟

 

[نسترنگار]

پاسخ : فرآيند بروز خلاقيت

?What happens to the brain during the creative process

من فکر می‌کنم باید برعکس تمرکز کردن باشه! یعنی وقتی سعی می‌کنیم خلاقانه فکر کنیم، داریم سعی می‌کنیم روی یه چیز مشخص تمرکز نکنیم و به جاش به مغزمون اجازه می‌دیم به چیزهای مختلف فکر کنه.

از طرف دیگه، خلق کردن یک چیز جدید، در حقیقت کنار هم گذاشتن چیزهای دیگه‌اس. پس اگر قراره شبیه‌سازی‌ای توی کامپیوتر انجام بشه باید از این راه باشه.

 

[کوروش ا]

پاسخ : فرآيند بروز خلاقيت

دیدگاه جالبیه، تمرکز روی این‌که فکر به سمت پیدا کردن راه برای حل مشکل باشه منافاتی با خلاقیت نداره.بلکه خیلی هم خوبه.
خلاقیت اکتسابی نیست و ژن نمیخواد ... با تمرین و تمرکز می‌شه خلاقانه فکر کرد.

در مورد کامپیوتر نمیشه، چون فکر اینکه کدوم موارد به کار میان برای حل مساله رو نمیتونه داشته باشه.
چون گاهی انسان هم نمیتونه این رو داشته باشه.مثلا با چیزهایی که حتی فکرش رو هم نمیشه کرد که روزی به کار بیان... وسیله ای ساخت و فلان کار رو انجام داد.

 

[Ehem_Ehem]

پاسخ : فرآيند بروز خلاقيت

?What happens to the brain during the creative process

من فکر می‌کنم باید برعکس تمرکز کردن باشه! یعنی وقتی سعی می‌کنیم خلاقانه فکر کنیم، داریم سعی می‌کنیم روی یه چیز مشخص تمرکز نکنیم و به جاش به مغزمون اجازه می‌دیم به چیزهای مختلف فکر کنه.

از طرف دیگه، خلق کردن یک چیز جدید، در حقیقت کنار هم گذاشتن چیزهای دیگه‌اس. پس اگر قراره شبیه‌سازی‌ای توی کامپیوتر انجام بشه باید از این راه باشه.

بنظرم باید دقیقاً مشخص بشه، "خلق یک چیز جدید"، خلق چه چیز هست؟ یک اثر هنری؟ یعنی کامپیوتر های ما، برای خلق آثار جدید، نیاز به دانش قبلی از علوم دارند؟ میشه کاری کرد که بدون داشن قبلی هم خلق کنند؟ همچین چیزی امکان پذیره؟ اگر امکان پذیر نیست، پس چه چیزی در مغز انسان هست که قابل شبیه سازی در کامپیوتر نیست؟

In 2004, New Zealander Ben Novak went from being a musical unknown with no industry connections to a top-10 hit across European radio stations. Rather than owing his lucky break to a talent scout, Novak had a computer algorithm to thank. Created by the company Music X-Ray, the software "uses Fourier transforms—a method of separating a signal from the 'noise' of complex data—to isolate a song's base melody, beat, tempo, rhythm, octave, pitch, chords, progression, sonic brilliance, and several other factors that catch a listener's ear." By building a 3D model of these qualities, the software can compare new songs to hits of the past.

اما با تمام این صحبت ها، باز هم کاری که Ben Novak انجام داده، این بوده که یک سری دانش قبلی رو تلفیق کنه و اون رو با سلیقه شنونده تنظیم کنه، در حالیکه نقاش های بزرگ، شاید هیچ شناختی از سلیقه مخاطب یا علوم هنری نداشتند.

خلاقیت اکتسابی نیست و ژن نمیخواد ... با تمرین و تمرکز می‌شه خلاقانه فکر کرد.

این ادعای بزرگیه! چطور این رو توجیه می‌کنی؟

 

[lovesky]

پاسخ : فرآيند بروز خلاقيت

?What happens to the brain during the creative process

من فکر می‌کنم باید برعکس تمرکز کردن باشه! یعنی وقتی سعی می‌کنیم خلاقانه فکر کنیم، داریم سعی می‌کنیم روی یه چیز مشخص تمرکز نکنیم و به جاش به مغزمون اجازه می‌دیم به چیزهای مختلف فکر کنه.

بنظرم این فکر نکردن به یه چیز مشخص غیر ارادی و ناخودآگاهه وگرنه خلاقیت قابل کنترل میشد!در واقع ما وقتی یه سوالُ خلاقانه حل میکنیم هیچوقت حین حل نمی تونیم تشخیص بدیم که راهمون خلاقانه ست،ما فقط سعی کردیم حلش کنیم.

اضافه میکنم:
دقت کردبد وقتی سعی میکنیم جواب رو کوتاه تر کنیم یا شاید نوعی بپیچونیمشدید ِخلاقانه تری برای حلش پیدا میکنیم؟
به نظرم این تیکه ـش ارادیه بیشتر

 

[نسترنگار]

پاسخ : فرآيند بروز خلاقيت

بنظرم باید دقیقاً مشخص بشه، "خلق یک چیز جدید"، خلق چه چیز هست؟ یک اثر هنری؟ یعنی کامپیوتر های ما، برای خلق آثار جدید، نیاز به دانش قبلی از علوم دارند؟ میشه کاری کرد که بدون داشن قبلی هم خلق کنند؟ همچین چیزی امکان پذیره؟ اگر امکان پذیر نیست، پس چه چیزی در مغز انسان هست که قابل شبیه سازی در کامپیوتر نیست؟

ویکی‌پدیا خلاقیت رو این طوری تعریف می‌کنه:
[ltr]
Creativity is a phenomenon whereby something new and valuable is created (such as an idea, a joke, a literary work, a painting or musical composition, a solution, an invention etc.).
[rtl]

با این حساب آیا کامپیوتر نمی‌تونه تمام حالت‌های ممکن برای حل یک مسئله یا موسیقی رو در نظر بگیره، همه رو امتحان کنه تا به یک جواب «خلاقانه» برسه؟ اصلاً اگر بتونه، این خلاقیت حساب می‌شه؟

 

[Ehem_Ehem]

پاسخ : فرآيند بروز خلاقيت

با این حساب آیا کامپیوتر نمی‌تونه تمام حالت‌های ممکن برای حل یک مسئله یا موسیقی رو در نظر بگیره، همه رو امتحان کنه تا به یک جواب «خلاقانه» برسه؟ اصلاً اگر بتونه، این خلاقیت حساب می‌شه؟

اما گاهاً بررسی تمام راه های ممکن برای حل یک مسئله ممکنه هزاران برابر عمر زمین، زمان نیاز داشته باشه!
یک خانم رو در نظر بگیرید که صدتا سنگ داره و می‌خواد با این صد تا سنگ، دو تا برج بسازه. جرم تمام این سنگ ها با هم فرق داره. این خانم می‌خواد بدونه آیا می‌تونه این دو تا برج رو بسازه در حالی که جرمشون با هم برابر باشه؟

در بهترین حالت، با تمام پردازشگر های جهان باید دو به توان صد حالت بررسی بشه، یعنی غیرقابل انجام.

اما بسیاری از قضایای ریاضی هستند که صورتی شبیه به این دارند، ( کامپیوتر ها زمان بسیار زیادی نیاز دارند تا همه حالت ها رو بررسی کنند، یا به زمان نامحدود نیازمندند، ) اما یک انسان اون رو به راحتی اثبات میکنه.

لذا به نظرم بررسی همه حالت های ممکن رو ابداً نمیتونیم خلاقیت بنامیم.

مثلا در اثبات قضیه فیثاغورس، چند تا عدد رو چک کنیم تا مطمئن شیم قضیه همواره برقراره؟ یک میلیون؟ ده میلیون؟

 

[کوروش ا]

پاسخ : فرآيند بروز خلاقيت

بله ، شخصی به اسم ادوارد دبونو این مهم رو اثبات کرده.
ایشون کتابی دارن به اسم 62 تمرین خلاقیت
در بخش هایی از این کتاب نوشته شده

خلاقیت یک راز نیست
ما اکنون برای اولین بار در طول تاریخ می‌توانیم به خلاقیت به عنوان رفتار "منطقی" یک نوع بخصوصِ سیستم اطلاعاتی بنگریم. اکنون رمز و راز و معماگونگی میتواند از خلاقیت حذف شود
۱ـ می بایست به مغز انسان به عنوان " یک سیستم اطلاعاتی خود سازمان دهنده " نگاه کنیم.
۲ـ سیستم های اطلاعاتی خود سازمان دهنده الگوهایی را می‌سازند
۳ـ تمام سیستم های الگو ساز نامتقارن هستند.
۴ـ این مبنای شوخ طبعی و همچنین خلاقیت است. میتوان گفت شوخ طبعی برجسته ترین رفتار ذهن انسان است چرا که طبیعتِ نظامی را که به آن اشاره شد نشان می‌دهد."عقل و شعور" نمیتونی به خوبی رفتار های انسان را نمایان کند چرا که هر" سیستم طبقه بندی کننده ای" که به عقب بر می‌گردد یک سیستم عقلانی است.شوخ طبعی الگوهای نامتقارن مغز را نشان می‌دهد . بدین معنی که مسیر از AتاB با مسیر از BتاA. یکسان نیست.

ذهن کامپیوتر کاملا بر اساس تفکرات منطقی پیش میره و خلاقیت بر خلاف منطق هستش.
بنابراین این دو ،دو نقطه مقابل هم و در تضاد هم هستند و نمیشه که هر دو رو با هم داشت.

 

[Flosi]

پاسخ : فرآيند بروز خلاقيت

با این حساب آیا کامپیوتر نمی‌تونه تمام حالت‌های ممکن برای حل یک مسئله یا موسیقی رو در نظر بگیره، همه رو امتحان کنه تا به یک جواب «خلاقانه» برسه؟ اصلاً اگر بتونه، این خلاقیت حساب می‌شه؟

يك چيزي كه به نظرم بايد بهش توجه كنيم اينه كه "خلاقيت" با "نوآوري" فرق داره. مثلا براي حل يك مسئله ي رياضي ممكنه يك نفر نوآوري داشته باشه. يعني اون مسئله رو از يك راه جديد حل كنه كه كسي تا حالا انجامش نداده باشه. اين روش لزوماً خلاقانه نيست . ميتونه خيلي ساده باشه. خلاقيت يك مفهوميه كه نميشه ازش تعريف درست و دقيقي داشت . معياري نداره. مثل زيبايي و ما نميتونيم استانداردي براش تعريف كنيم .

دو سال پيش مهندسين كامپيوتر[ يادم نيست كجا ] كاري كردن كه كامپيوتر چند قطعه ي كاملا ً جديد پيانو رو نواخت. خب در نگاه اول بسيار خلاقانه به نظر مياد. ولي اين طور نيست.

اولا ً كامپيوتر وسيله ايه كه تمام كارهاش رو با نظم و برنامه ريزي شده انجام ميده . بسيار قانون مند و دقيق. كه قطعا ً اين كار رو هم روي برنامه انجام داده. يعني همون طور كه گفتين همه ي راه هاي ممكن رو امتحان مي كنه و با برنامه هايي كه بهش ميدن مثل اينكه چه نتي با چه نتي يا آكوردي خوب صدا ميده ، يك قطعه ي جديد رو أبدا مي كنه. در نهايت ميتونيم بگيم نوآوري داشته . ولي خلاقيت نه . هيچ آدم يا كامپيوتري نميتونه از طريق الگو به خلاقيت برسه.

از طرفي به نظرم خلاقيت به احساس آدم هم برمي گرده. يعني اينكه الآن چه حسي نسبت به أطرافت داشته باشي هم يك جور خلاقيته و يك فعاليت ذهنيه. اگر اسم اين خلاقيت رو "خلاقيت فكري" بذاريم ، قطعا ً كامپيوتر نميتونه اين رو داشته باشه . چون در اين صورت بايد فكر كنه و احساس داشته باشه . فكر و احساس با الگو و برنامه بوجود نميان. هيچ وقت نميتونم به كامپيوتر به عنوان يكي از أفراد خانوادمون نگاه كنيم !

 

[Ehem_Ehem]

پاسخ : فرآيند بروز خلاقيت

يعني همون طور كه گفتين همه ي راه هاي ممكن رو امتحان مي كنه و با برنامه هايي كه بهش ميدن مثل اينكه چه نتي با چه نتي يا آكوردي خوب صدا ميده ، يك قطعه ي جديد رو أبدا مي كنه.

مگه راه های ممکن برای نواختن یک قطعه ده دقیقه ای محدود هستن؟ مثلا ممکنه برای یک پیانو، بعد از هر انتخابی که میکنیم، تعداد انتخاب های محدودی داشته باشیم. اما دقت کنید که این انتخاب ها بصورت درختی رشد میکنند. مثال میزنم. اصلا پیانو نه، همین کیبورد. شما بعد از فشار دادن یک دکمه، - مثلا - بیست و نه انتخاب دیگه دارید. و بعد از هر کدوم از اون 29 تا، 29 تای دیگه و این ادامه داره!

از یه طرف برای پیانو انتخاب هامون گسسته هستند. اما برای ویلن چی؟ باز هم انتخاب های محدودی داریم؟

بعلاوه، مگه نت های دنیا محدود هستند؟
میتونیم بگیم بعد از فلان قطعه، یک سری قطعات محدودی هستند که اگر بیان قطعه کلی ما زیبا می‌شه؟

+

Machine learning, a branch of artificial intelligence, concerns the construction and study of systems that can learn from data. For example, a machine learning system could be trained on email messages to learn to distinguish between spam and non-spam messages. ...

 

[Flosi]

پاسخ : فرآيند بروز خلاقيت

مگه راه های ممکن برای نواختن یک قطعه ده دقیقه ای محدود هستن؟ مثلا ممکنه برای یک پیانو، بعد از هر انتخابی که میکنیم، تعداد انتخاب های محدودی داشته باشیم. اما دقت کنید که این انتخاب ها بصورت درختی رشد میکنند. مثال میزنم. اصلا پیانو نه، همین کیبورد. شما بعد از فشار دادن یک دکمه، - مثلا - بیست و نه انتخاب دیگه دارید. و بعد از هر کدوم از اون 29 تا، 29 تای دیگه و این ادامه داره!

درسته. يك چيزي رو يادم رفت بگم . اينكه كامپيوتر راه هاي ممكنو امتحان ميكنه كه قطعه اي كه مي سازه مثل بقيه ي قطعه ها نباشه و نوآوري كنه. البته از جزئيات دقيقش اطلاعي ندارم . اما اون طور كه ميدونم تا جايي كه تونستن قطعات پيانوي مختلفو به كامپيوتر دادن تا مثل اونها نزنه.

بعلاوه، مگه نت های دنیا محدود هستند؟
میتونیم بگیم بعد از فلان قطعه، یک سری قطعات محدودی هستند که اگر بیان قطعه کلی ما زیبا می‌شه؟

اون چيزي كه من ميدونم اينه كه طبق قرارداد نتهاي موسيقي رو محدود كردن و اونها رو در ساز پيانو كه ساز مادر هست آوردن. اين نتها نت هايي هستند كه ما ازشون استفاده مي كنيم. ولي اگر بخوايم به طور كلي صحبت كنيم، نتها محدود نيستند. از اينجاست كه وارد بحث صدا ها و صوت ميشيم . كه موضوع بحث ما نيست.

سوال آخرو درست متوجه نشدم! . اما اگر منظور اينه كه بعد از ابداع يك قطعه ، قطعاتي كه ميمونن تا ابداع بشن محدوده ، اين طور نيست. طبق همون چيزي كه گفته شد. همين طور در اينجا زمان هم تأثير گذاره . يعني قطعه اي كه قراره نواخته بشه ، چند دقيقه يا ساعت باشه .

 

[kia.celever]

پاسخ : فرآيند بروز خلاقيت

بعلاوه، مگه نت های دنیا محدود هستند؟

من یه چیزی رو تذکّر بدم.
نت‌های دنیا حتّی اگه محدود باشن (که هستن)، قطعاتی که می‌شه باهاشون ساخت نامحدودن. و این قضیه امتحان کردن همه‌ی حالات رو منتفی می‌کنه. یعنی حتّی با پیشرفت تکنولوژی و سریع شدن کامپیوترها هم امکان‌پذیر نیست.

حالا کامپیوتر رو ولش کنید! ما چطوری به یه آدم یاد می‌دیم خلاقانه فکر کنه؟ اصلاً خلاقیت یادگرفتنی هست؟ اگه چند تا تصویر خلاقانه جلومون بذاریم می‌تونیم یه تصویر خلاقانه‌ی دیگه خلق کنیم؟

 

[Ehem_Ehem]

پاسخ : فرآيند بروز خلاقيت

من یه چیزی رو تذکّر بدم.
نت‌های دنیا حتّی اگه محدود باشن (که هستن)، قطعاتی که می‌شه باهاشون ساخت نامحدودن. و این قضیه امتحان کردن همه‌ی حالات رو منتفی می‌کنه. یعنی حتّی با پیشرفت تکنولوژی و سریع شدن کامپیوترها هم امکان‌پذیر نیست.

منظورم همون بود. ایراد موسیقیایی می‌گیره از یک آدم که نوک سوزنی از موسیقی حالیش نمی‌شه.

 

[Ehem_Ehem]

پاسخ : فرآيند بروز خلاقيت

ما چطوری به یه آدم یاد می‌دیم خلاقانه فکر کنه؟

من متوجه شدم هروقت تو یه جمعی حس کردم نسبت به دیگر اعضای اون جمع برتری خاصی دارم، خلاق‌تر بودم! نتیجتاً هرجا احساس uncomfortable بودن کردم ( الان شما یه معادل برای این پیدا کن بذار جاش! ناراحتی؟ نم‍‍شه خب! ) روال معمولی‌ای رو طی کردم.

 

[نسترنگار]

پاسخ : فرآيند بروز خلاقيت

سوال: چطوری می‌شه خلاقیت رو افزایش داد؟ آیا می‌تونیم با روش‌های مصنوعی خلاقیت رو «تولید» کنیم؟ به عنوان مثال، چرا بهترین ایده‌ها وقتی توی حموم هستیم به ذهنمون می‌رسن؟!‌

 

[فات]

پاسخ : فرآيند بروز خلاقيت

من یه چیزی بگم.اینکه ما همون اول از یک انسان(برای مثال) خواهان خلاقیت در حل یک مسئله ریاضی نیستیم که.اول بهش آموزش میدیم و بعد ازش خلاقیت میخوایم.حالا اینکه به سیستم ها و کامپیوتر ها چجوری میشه آموزش داد مثلن؟امکانش نیست طوری باشه که وقتی مسئله رُ میدیم هیچ راه حل قبلی در حافظش وجود نداشته باشه؟

سوال: چطوری می‌شه خلاقیت رو افزایش داد؟

به نظرم این ایده که خلاقیت رُ افزایش بدیم برمیگرده به دو چیز یکی خلاقیت آموزش و یکی خلاقیت در طرح مسئله.

مثال، چرا بهترین ایده‌ها وقتی توی حموم هستیم به ذهنمون می‌رسن؟!‌

این برمیگرده به اون مسئله.ممکنه فردی که تو حموم خلاقیت به ذهنش میرسه دغدقه یا همون مسئله ای مرتبط با حموم داشته باشه و برای همین تو حموم نتیجه خوبی از خلاقیت به جا میزاره.

xمن اولین باره دارم تو نوروساینس پست میدم و نمیدونم درست فهمیدم یا نه.خلاصه اگه اشتباه فهمیدم بگین ادیت کنم.ممنون

 

[Ehem_Ehem]

پاسخ : فرآيند بروز خلاقيت

حالا اینکه به سیستم ها و کامپیوتر ها چجوری میشه آموزش داد مثلن؟

ربطی به آموزش نداره بنظرم. چون همین الان هم می‌شه به کامپیوترها آموزش داد؛ machine learning.

این برمیگرده به اون مسئله.ممکنه فردی که تو حموم خلاقیت به ذهنش میرسه دغدقه یا همون مسئله ای مرتبط با حموم داشته باشه و برای همین تو حموم نتیجه خوبی از خلاقیت به جا میزاره.

منظور نسترنّگار این نبود. تو حموم، کلاً آدم فکرای جدیدی به ذهنش می‌رسه، عموماً بی‌ربط با حموم.

 

[نسترنگار]

پاسخ : فرآيند بروز خلاقيت

بذارید یک مثال بزنم:

چجوری می‌شه خلاقیت رو افزایش داد؟ یک راه پیشنهادی می‌تونه این باشه که به یک وسیله‌ای دسترسی مغز رو به تجربه‌های قبلی ببندیم و با مسئله از اوّل مواجه بشیم. مثلاً فرض کنید به آدم‌ها بگیم نقاشی یک اسب رو بکشن. همه قبلاً اسب نقاشی شده دیدن و یک تصوری از اینکه چی باید بکشن دارن. حالا اگر دفعۀ بعدی دسترسی مغز به تصوراتش از اینکه اسب نقاشی شده باید چه شکلی باشه رو ببندیم و از همون آدم‌ها بخوایم اسب رو نقاشی کنن، چیز کاملاً متفاوتی می‌کشن. این جوری خلاقیت رو افزایش دادیم و یه جورایی از قالب از پیش تعیین شده خارج شدیم.

× دربارۀ‌ فکر کردن زیر دوش یا اصلاً وقتی داریم سعی می‌کنیم بخوابیم هم، به سمت Sensory Deprivation (؟) فکر کنید.

 

[Sorosh.S]

پاسخ : فرآيند بروز خلاقيت

یه دیدگاهی رو نسترنگار اول بحث مطرح کرد، که به نظر من درسته.
خلاقیت، حاصل تفکر بدون قالبه. ینی شما (معمولا به صورت ناخودآگاه) nتا تعریف اولیه رو ترکیب میکنی، و یه تعریف جدید ازش در میاری. اسمش میشه خلاقیت.
مثلا فرض کنید ساعت رو، با سمارت فون ترکیب میکنید، نتیجه اش میشه سمارت واچ.
حالا این ترکیب میتونه بی معنی باشه. مثلا ترکیب قضیه فیثاغورث با شکل در خودکارتون. خب این دیگه خلاقیت نیست.
یه تجرربه شخصی:
وقتی ذهنتون رو آزاد میذارید، راحت تر این مفاهیم رو با هم ترکیب میکنه، ولی باید از قبل یا یه سوال داشته باشید، یا یه مشکل که برای حل اون فکر بکنید. همین طوری، بیشتر ترکبیات ذهن، یا بی مفهومن، یا با مفهومن و نادیده گرفته میشن.
و قبل از خواب، (ویا حتی توی خواب) تعداد این ترکیب شدن ها بیشتره، و چون به یه مسئله خاص دارید فکر میکنید، اون با عناصر دیگه ترکیب میشه و خلاقیت رخ میده.