ادبیات کنکوری

  • شروع کننده موضوع
  • #1

sayyed

کاربر فوق‌حرفه‌ای
ارسال‌ها
653
امتیاز
297
نام مرکز سمپاد
شهيد قدوسي قم
شهر
قم
مدال المپیاد
کمی شیمی
دانشگاه
شريف
رشته دانشگاه
مکانیک
خوب با توجه به این که می بینم که یه کم بعضی ها تو ادبیات مشکل دارن قصد دارم(نداریم همون دارم کافیه) این جا رو یه پایگاهی کنم برای طرح مسائل و آموزش هایی برای درس ادبیات و زبان فارسی تا هم این جا بچه ها سوالاشون رو مطرح کنن و هم ان شا الله یه سری مطالب به درد بخور این جا ارائه شه!

برای شروع هم می رم سراغ آرایه ها و براتون چند تا سوال طرح می کنم تا جواب بدین:
1. در بیت"من از آن حسن روز افزون که یوسف داشت دانستم-که عشق از پرده ی عصمت برون آرد زلیخا را" کدام مجموعه آرایه ها وجود دارد؟
1-ایهام-جناس-تضاد-کنایه
2-استعاره-تشخیص-ایهام-کنایه
3-تلمیح-تناسب-مجاز-تشخیص
4-مجاز-تشبیه-ایهام-جناس

2. در کدام بیت زیر آرایه ی اسلوب معادله مشاهده نمی شود:
1-ز عشق نا تمام ما جمال یار مستغنی است-به آب و رنگ و خال و خط چه حاجت روی زیبا را
2-اگر دشنام فرمایی و گر نفرین دعا گویم- جواب تلخ می زیبد لب لعل شکر خا را
3-اين كشش از عالم بالاست مجذوب مرا-باد مراد داند، دمسردي خزان را
4-بيشتر دلبستگي باشد به دنيا پير را-بيماري نسيم دهد جان، چراغ را

3. در کدام بیت حس آمیزی مشاهده نمی شود:
1-اي مطرب شيرين نفس هر لحظه مي‌جنبان جرس- اي عيش زين نه بر فرس بر جان ما زن اي صبا
2-اي بانگ ناي خوش سمر در بانگ تو طعم شكر-آيد مرا شام و سحر از بانگ تو بوي وفا
3-به ترانه‌هاي شيرين به بهانه‌هاي زرين-بكشيد سوي خانه مه خوب خوش لقا را
4-از رنگ بلور تو شيرين شده جور تو-هر چند كه جور تو بس تند قدم دارد

فعلا این ها رو جواب بدید تابعد!(به اندازه ی کافی سخت هست)
 
  • شروع کننده موضوع
  • #2

sayyed

کاربر فوق‌حرفه‌ای
ارسال‌ها
653
امتیاز
297
نام مرکز سمپاد
شهيد قدوسي قم
شهر
قم
مدال المپیاد
کمی شیمی
دانشگاه
شريف
رشته دانشگاه
مکانیک
پاسخ : کنکوری ها!!

جواب هاش به زودی...
 

mahaba

کاربر نیمه‌حرفه‌ای
ارسال‌ها
204
امتیاز
229
نام مرکز سمپاد
فرزانگان 1 تهران
شهر
تهران
دانشگاه
شهید بهشتی
رشته دانشگاه
پزشکی
پاسخ : کنکوری ها!! (آموزشی)

خیلی سخته
اگه تو امتحان بود نمی زدم
1- 3
2- 4
3- 4
حالا چیه جواباش؟
 
  • شروع کننده موضوع
  • #4

sayyed

کاربر فوق‌حرفه‌ای
ارسال‌ها
653
امتیاز
297
نام مرکز سمپاد
شهيد قدوسي قم
شهر
قم
مدال المپیاد
کمی شیمی
دانشگاه
شريف
رشته دانشگاه
مکانیک
پاسخ : کنکوری ها!! (آموزشی)

با سلام خدمت تنبل های گرامی جواب های سوالات دیشب به صورت کاملا تشریحی!! :D

1.جواب گزینه ی 2 است. اما آرایه های موجود: ایهام!! بله ایهام! تقصیر من نیست اما حسن روز افزون همون معنای یوسفه! بله درسته باید علم غیب هم تو تستای کنکور داشته باشین!(نمونه اش دستان که تو یکی از تستای سراسری باید می دونستید به معنای جادو هم هست!)
تشخیص هم که بیرون آوردن عشق(عمل انسانی به عشق نسبت داده شده!) . نیک هم می دانیم که هر تشخیصی استعاره هم هست!
کنایه هم شاید به دل شما نچسبد اما به دل طراح ها می چسبد: کل مصرع دوم کنایه از خارج کردن از گوشه نشینی و یا منحرف کردنه!
تلمیح هم داره اما دقت کنید که تو دام وجود تلمیح فقط تو یه گزینه نیفتید!!(تلمیح به داستان یوسف و زلیخا!)
تضاد و جناس و مجاز هم کشکن!

2. جواب گزینه ی دوست! در اسلوب معادله باید بتوان استقلال معنایی دو مصرع داشته باشیم و به بیان دیگر بتوانیم با یک "همان طور که" دو مصرع را متصل کنیم! اما در گزینه ی دو این چنین نیست: تو اگر دشنام هم دهی من دعایت می کنم "چون" .... دیدید که رابطه ی همان طور که در این جا برقرار نبود! (بقیه رو خودتون این جوری تاویل کنید!)

3. جواب گزینه ی چهار است! به ترتیب: شیرین نفس- در بانگ تو طعم شکر- ترانه های شیرین حس ها را در هم آمیخته است اما بیت چهارم از شیرین بودن جور سخن رفته( البته با اغماض می شه این رو هم دونست اما سه تای دیگه واضحن!)

منتظر بخش های بعدی باشین!
 
  • شروع کننده موضوع
  • #5

sayyed

کاربر فوق‌حرفه‌ای
ارسال‌ها
653
امتیاز
297
نام مرکز سمپاد
شهيد قدوسي قم
شهر
قم
مدال المپیاد
کمی شیمی
دانشگاه
شريف
رشته دانشگاه
مکانیک
پاسخ : کنکوری ها!! (آموزشی)

واقعا از این همه استقبال شگفت زده شدم!!! فکر کنم اگه تو انجمن گفت و شنود اجتماعی می زدم بهتر بود...
ما رو باش که رو دیوار کیا یادگاری می نویسیم...
 

mahaba

کاربر نیمه‌حرفه‌ای
ارسال‌ها
204
امتیاز
229
نام مرکز سمپاد
فرزانگان 1 تهران
شهر
تهران
دانشگاه
شهید بهشتی
رشته دانشگاه
پزشکی
پاسخ : کنکوری ها!! (آموزشی)

خوشم میاد از سه تا دو تاشو غلط گقتم :D
می شه تو سوال 2 معنی گزینه های 3 و 4 رو بگید. مصرع های دومشونو نمی فهمم !!
 
  • شروع کننده موضوع
  • #7

sayyed

کاربر فوق‌حرفه‌ای
ارسال‌ها
653
امتیاز
297
نام مرکز سمپاد
شهيد قدوسي قم
شهر
قم
مدال المپیاد
کمی شیمی
دانشگاه
شريف
رشته دانشگاه
مکانیک
پاسخ : کنکوری ها!! (آموزشی)

راستش رو بخواین نمی تونم هر کاری می کنم درست جور و جفت معناش کنم!
 

alemzadeh

لنگر انداخته
ارسال‌ها
2,829
امتیاز
14,281
نام مرکز سمپاد
هاشمی نژاد ۱
شهر
مشهد - تبریز
دانشگاه
دانشگاه هنر تبریز
رشته دانشگاه
طراحی صنعتی
پاسخ : کنکوری ها!! (آموزشی)

ميشه براي تمام آرايه ها يه توضيح كوچيك بذاري؟
 
  • شروع کننده موضوع
  • #9

sayyed

کاربر فوق‌حرفه‌ای
ارسال‌ها
653
امتیاز
297
نام مرکز سمپاد
شهيد قدوسي قم
شهر
قم
مدال المپیاد
کمی شیمی
دانشگاه
شريف
رشته دانشگاه
مکانیک
پاسخ : کنکوری ها!! (آموزشی)

به نقل از علـي :
ميشه براي تمام آرايه ها يه توضيح كوچيك بذاري؟
منظورت اینه که خود آرایه ها رو توضیح بدم؟
 

alemzadeh

لنگر انداخته
ارسال‌ها
2,829
امتیاز
14,281
نام مرکز سمپاد
هاشمی نژاد ۱
شهر
مشهد - تبریز
دانشگاه
دانشگاه هنر تبریز
رشته دانشگاه
طراحی صنعتی
پاسخ : کنکوری ها!! (آموزشی)

به نقل از sayyed :
منظورت اینه که خود آرایه ها رو توضیح بدم؟
آره
 

tarane

کاربر فعال
ارسال‌ها
57
امتیاز
45
نام مرکز سمپاد
دبیرستان دخترانه قدسیه
شهر
تهران
دانشگاه
پلی تکنیک
رشته دانشگاه
مهندسی صنایع - صنایع
پاسخ : کنکوری ها!! (آموزشی)

خیلی خوبه که همین کارو واسه زبان فارسی هم بکنین ...عالیه

حالا یه سوال : اگه میشه در مورد فرق اسلوب معادله با حسن تعلیل توضیح بدین ، چون گاهی واقعن خیلی به هم نزدیک میشن و تشخیصش سخته ...
 
  • شروع کننده موضوع
  • #12

sayyed

کاربر فوق‌حرفه‌ای
ارسال‌ها
653
امتیاز
297
نام مرکز سمپاد
شهيد قدوسي قم
شهر
قم
مدال المپیاد
کمی شیمی
دانشگاه
شريف
رشته دانشگاه
مکانیک

Grave-Worm

کاربر حرفه‌ای
ارسال‌ها
287
امتیاز
154
پاسخ : کنکوری ها!! (آموزشی)

من تو پيدا كردن آرايه افتضاح مشكل دارم!!يه راه حل بديد كه چاره ساز باشه واسه من!!اما قرابت معنايي رو خيلييييييييي بهتر بلدم!!
من فقط اولي رو اشتباه جواب دادم!
 
  • شروع کننده موضوع
  • #14

sayyed

کاربر فوق‌حرفه‌ای
ارسال‌ها
653
امتیاز
297
نام مرکز سمپاد
شهيد قدوسي قم
شهر
قم
مدال المپیاد
کمی شیمی
دانشگاه
شريف
رشته دانشگاه
مکانیک
پاسخ : کنکوری ها!! (آموزشی)

به نقل از tarane :
خیلی خوبه که همین کارو واسه زبان فارسی هم بکنین ...عالیه

حالا یه سوال : اگه میشه در مورد فرق اسلوب معادله با حسن تعلیل توضیح بدین ، چون گاهی واقعن خیلی به هم نزدیک میشن و تشخیصش سخته ...
ببین اسلوب معادله همیشه بین دو مصرعه! همیشه هم یک مصرع برای اون یکی شاهد مثاله: بی کمالی های انسان از سخن پیدا شود
(همان طور که) پسته ی بی مغز چون لب وا کند رسوا شود!! دیدین؟!
اما حسن تعلیل جایی است که شاعر برای یک پدیده دلیل تراشی شاعرانه کنه! مثل این : تویی بهانه ی این ابرها که می گریند
فکر نکنم اگه این جوری نگاه کنید اشتباهی بینشون بشه!
 
  • شروع کننده موضوع
  • #15

sayyed

کاربر فوق‌حرفه‌ای
ارسال‌ها
653
امتیاز
297
نام مرکز سمپاد
شهيد قدوسي قم
شهر
قم
مدال المپیاد
کمی شیمی
دانشگاه
شريف
رشته دانشگاه
مکانیک
پاسخ : کنکوری ها!! (آموزشی)

خوب قرار شد آرایه ها رو دونه دونه توضیح بدم.این بار می خوام از تشبیه رو توضیح بدم:
تشبیه همون طور که اسمش معلومه یعنی شبیه کردن چیزی یا کسی به چیزی یا کسی به خاطر یک یا چند وجه مشترک که تو جفتشون هست.
به عبارت دیگر مشبه را به مشبه به خاطر وجه شبه مانند می کنیم.(اسم ها و اصطلاحات اهمیت ندارن!)
عادی ترین نوع تشبیه اینه که به طور مشخص بگیم این مانند آن است:
"خورشيد پيشت چون شفق" اي برده از شاهان سبق-اي ديده بينا به حق وي سينه دانا بیا
که این جا معلوم است که خورشید به خاطر پستی در جلوی یار به شفق تشبیه شده است
تذکر: حواستون باشه که جاهایی که چون هست سریع ذهنتون به طرف تشبیه نره! خیلی جاها چون معنای هنگامیکه می ده:
در وصل چون ببستي و به لامكان نشستي - ز كجا رسد گشايش چو دري فراز گردد
نوع سخت تر تشبیه اضافه های تشبیهی است که "معمولا" در اون کلمه ی دوم به کلمه ی اول تشبیه می شه مثل:
آواز غم
دفتر عشق
دریای محبت
پسته ی لب
نور باده
دریای فلک
و حالا چند تا بیت:
در كوي نيك نامي ما را گذر ندادند - گر تو نمي‌پسندي تغيير كن قضا را
که این جا کوی نیک نامی اضافه ی تشبیهی است چون کوی از آن نیک نامی نیست که اضافه ی معمولی باشد و در واقع نیک نامی به کوچه ای تشبیه شده است که عبور از آن(=نیک نام شدن) از عهده ی حافظ خارج است
اي كه در زنجير زلفت جاي چندين آشناست-خوش فتاد آن خال مشكين بر رخ رنگين غريب
در این جا هم زنجیر زلف اضافه ی تشبیهی است از این رو که زلف به زنجیر(وقتی بافته می شود) مانند شده است.
توجه: گاهی تمیز اضافه ی استعاری (بعدا توضیح خواهم داد) از تشبیهی کار دشوار و حتی ناممکنی است. باید دقت داشت که در اضافه ی های تشبیهی دقیقا یکی از دو عنصر به دیگری مانند شده باشد.
توجه 2:گاهی اضافه ی تشبیهی به صورت بر عکس ظاهر می شود:
قلب سنگ
قد سرو
توجه 3: به ادات تشبیهی که خیلی برایتان ملموس نیست هم دقت کنید به سان و...

و یک اضافه ی تشبیهی دیگر:
بيار باده كه در بارگاه استغنا -چه پاسبان و چه سلطان چه هوشيار و چه مست
بارگاه استغنا(بی نیازی به بارگاه )(هر چند می شه بی نیازی رو پادشاهی دونست که بارگاه داره و اون موقع اضافه ی استعاری است(
 

Grave-Worm

کاربر حرفه‌ای
ارسال‌ها
287
امتیاز
154
پاسخ : کنکوری ها!! (آموزشی)

من يه سوال دارم ، ممنون از توضيح هاي خوبتون.
الان تركيبي مثل سقف آسمان يه اضافه تشبيهي محسوب ميشه ديگه ؟!درسته؟
 
  • شروع کننده موضوع
  • #17

sayyed

کاربر فوق‌حرفه‌ای
ارسال‌ها
653
امتیاز
297
نام مرکز سمپاد
شهيد قدوسي قم
شهر
قم
مدال المپیاد
کمی شیمی
دانشگاه
شريف
رشته دانشگاه
مکانیک
پاسخ : کنکوری ها!! (آموزشی)

به نقل از Kirk Hammett-metallica :
من يه سوال دارم ، ممنون از توضيح هاي خوبتون.
الان تركيبي مثل سقف آسمان يه اضافه تشبيهي محسوب ميشه ديگه ؟!درسته؟
بله کاملا درسته!(هر چند باید تو قالب متن بهش نگاه کرد تا بشه با ایقان گفت!)
 

Grave-Worm

کاربر حرفه‌ای
ارسال‌ها
287
امتیاز
154
پاسخ : کنکوری ها!! (آموزشی)

ممنون!!! بازم از اين سوالا بذاريد!! منتظرماااااااااااااا!!!
 
  • شروع کننده موضوع
  • #19

sayyed

کاربر فوق‌حرفه‌ای
ارسال‌ها
653
امتیاز
297
نام مرکز سمپاد
شهيد قدوسي قم
شهر
قم
مدال المپیاد
کمی شیمی
دانشگاه
شريف
رشته دانشگاه
مکانیک
پاسخ : کنکوری ها!! (آموزشی)

استعاره:

سلام...
در ادامه ی روال توضیح دادن آرایه ها این بار نوبت به استعاره می رسه. استعاره تشبیهی است که یکی از ارکان آن حذف شده باشد که این می تونه مشبه باشه یا مشبه به.
برای هر کدوم میشه یه مثال ساده زد:

کوه وارد کلاس شد.(مثلا این جا داشته ایم علی چون کوه وارد کلاس شد که علی محذوف است و به جای علی تنها کوه(مشبه به)باقی مانده)
با آمدن بهار، گل ها خندیدند. (این جا گل ها به انسان هایی تشبیه شده اند که می خندند اما انسان محذوف است)

حالا چند بیت که در آن ها بتوانید استعاره رو به خوبی درک کنید:

تو خود چه لعبتي اي شهسوار شيرين كار-كه توسني چو فلك رام تازيانه توست
در مصرع دوم داریم که می گه فلک رام تازیانه ی توست یعنی در اصل فلک به اسب سرکش(توسن)ی تشبیه شده بوده که یار می تواند آن را رام کند. چون اسب در این جا محذوف است، آرایه ی استعاره داریم.

دل گفت حسن روي او وان نرگس جادوي او-وان سنبل ابروي او وان لعل شيرين ماجرا
در مصرع اول چشم معشوق به نرگس تشبیه شده است که خود چشم محذوف است پس با استعاره سر و کار داریم. در مصرع دوم هم دندان به لعل مانند شده بوده که اکنون خبری از دندان نیست. این جا هم با استعاره روبرو هستیم.

این را هم بدانید بد نیست که در اکثر موارد واژه ی نرگس استعاره از چشم معشوق است: این جا هم همین طوراست:نرگس او ز خون من چون شكند خمار خود-صبر و قرار او برد صبر من و قرار من

در حلقه بتان است سر حلقه آن پري رو-در گوش حلقه زر بر دوش حلقه مو
این جا هم بتان منظور زیبارویان است که چون تشبیه ناقص بیان شده استعاره داریم. یک نکته ی جالب هم این که پری رو این جا تشبیه دارد. چون در واقع گفته ایم روی او هم چون روی پری است.

حافظ از دست مده دولت اين كشتي نوح-ور نه طوفان حوادث ببرد بنيادت
این جا "این کشتی نوح"منظور بارگاه ممدوح حافظ است . این جا هم استعاره در کار است.

و حالا می پردازیم به اضافه های استعاری که بخش مهمی رو از استعاره ها شامل میشه. توی اضافه های استعاری معمولا بین دو واژه تشبیه نداریم اما مالکیتی داریم که کمی معمولا نامعمول به نظر میاد به خاطر این که معمولا یکی متعلق به مشبه یا مشبه به است و ما اون رو به اون یکی نسبت میدیم مثل:
ساحل غم(غم دریایی است که ساحل دارد)
سیمای گل(گل انسانی است که سیما دارد(
کمند عشق(اگر بخواهیم استعاره بگیریم عشق استعاره از سواری است که کمند می اندازد)

حالا چند بیت با اضافه ای استعاری:
شكر ايزد كه ز تاراج خزان رخنه نيافت-بوستان سمن و سرو و گل و شمشادت
این جا تاراج خزان اضافه استعاری است چون خزان به دزدی تشبیه شده بوده که اکنون نا مذکور است.(خزان چون دزدی به تاراج سرزنگی باغ می پردازد)

نداي عشق تو ديشب در اندرون دادند-فضاي سينه حافظ هنوز پر ز صداست
این جا هم با اغماض دو اضافه ی استعاری داریم: ندای عشق از این رو که ندا به چیزی مثل بیانیه و ... تشبیه شده که آن را قرائت می کنند. فضای سینه هم به همین صورت: سینه به عمارتی تشبیه شده بوده که فضایی بزرگ در درون آن وجو دارد که این طنین ندا هنوز در آن می پیچد.

توجه 1: تمامی تشخیص ها استعاره هستند. مانند:

شمع اگر زان لب خندان به زبان لافي زد-پيش عشاق تو شب‌ها به غرامت برخاست
این جا چون شمع سخن می گوید (=تشخیص) پس به انسانی مانند شده است که خود انسان مذکور نیست. پس آرایه ی استعاره داریم.

با صبا همراه بفرست از رخت گلدسته‌اي-بو كه بويي بشنويم از خاك بستان شما
این جا هم چون صبا مورد خطاب قرار گرفته تشخیص و به تبع آن استعاره داریم. استعاره ی دیگری هم در همین بیت گلدسته ای از رخت: رخ گلستانی بوده که از آن گلدسته ای چیده ایم.(رخ مانند گلستان بوده که گلستان محذوف است.)

توجه 2:
همان طور که در توضیح تشبیه گفتم، گاهی تمیز تشبیه از استعاره خصوصا در اضافه ها کار دشواری است و گاهی هم هر دو تعبیر درست! مانند:
حصار بردباری: هم می شود تعبیر کرد به این که بردباری حصار است و هم می توان گفت بردباری مانند خانه ای است (محذوف) که حصار دارد.(به ترتیب تشبیه و استعاره)

موفق باشید!
 
  • شروع کننده موضوع
  • #20

sayyed

کاربر فوق‌حرفه‌ای
ارسال‌ها
653
امتیاز
297
نام مرکز سمپاد
شهيد قدوسي قم
شهر
قم
مدال المپیاد
کمی شیمی
دانشگاه
شريف
رشته دانشگاه
مکانیک
پاسخ : کنکوری ها!! (آموزشی)

در مورد تشبیه و استعاره اگه سوالی دارین بپرسین تا برم سراغ بعدی ها!
 
بالا