به دنبال میراث نداشته

August McJoseph · 2014/2/24

پاسخ : به دنبال میراث نداشته

در رابطه با تار ترکی و بحثی که درجریان هست علاوه بر اون لینکی که دادید خب گفته های دیگری هم هست که میشه دید مثل این که برا کامل شدن اطلاعات بحث میذارم:

تصویر اصلی تار ترکی

جمهوری آذربایجان که البته اولین بار نیست ما رو مورد دستبرد تاریخی قرار میده قبل از این هم سابقه ثبت «تار»که یکی از آلات موسیقی اصیل ایرانیه رو به نام خودش داره.

اما:

ایران در سال 2009 پرونده‌ای را با عنوان ردیف‌های موسیقی ایرانی در یونسکو ثبت کرد. در آنجا درباره‌ی ردیف سازی توضیح‌های کاملی ارائه و مشخص شده است که در ردیف سازی، موسیقی ایرانی با سازهای تار‌، کمانچه‌، نی،‌ سنتور و دیگر ساز‌ها نواخته می‌شود. بنابراین سال 2009 در یک سند بین‌المللی در یونسکو، نام تار به‌عنوان سازی که موسیقی ایرانی با آن نواخته می‌شود‌، ثبت شده است.

و:

پرمون[nb]دکتر یدالله پرمون دبیرکل دفتر حفظ و احیا میراث معنوی و طبیعی ایران و رییس مرکز مطالعات منطقه‌یی میراث فرهنگی ناملموس در آسیای غربی و مرکزی[/nb] بیان کرد: آنچه اکنون جمهوری آذربایجان ثبت کرده، بدون تردید تار آذربایجان است که برخی به آن «تار ترکی» هم می‌گویند. این تار از نظر ابعاد، شیوه‌ی ساخت‌، تعداد سیم‌ها،‌ پرده‌بندی،‌ شیوه‌ی اجرا و الحانی که با آن نواخته می‌شود، با تار ایرانی تفاوت چشمگیری دارد. بنابراین هرگاه کشوری یک پرونده را در مقوله‌ی میراث ناملموس ثبت جهانی می‌کند، به معنای این نیست که کشوری دیگر حق ندارد، برای ثبت جهانی همان میراث یا شبیه آن اقدام کند.

+مقایسه این دوتار با هم در شکل ظاهری :

هر دو نوع تار، از دو دهلیز (کاسه) تشکیل می شود. به دهلیز(کاسه) بزرگتر شکم و به دهلیز کوچکتر نقاره گفته می شود.
۱. در تار ترکی دهلیز (کاسه) بزرگتر، بیضی تخم مرغی شکل است و دهلیز کوچکتر، مقطع دایره ای شکل دارد. در تار فارسی هر دو دهلیز بشکل قلب (دل) می باشند که رو در روی هم قرار می گیرند.)
۲. دیواره بین دو دهلیز در تار ترکی، بصورت قائمه و در تار فارسی بصورت مورب ساخته می شود.
۳ .دسته تار ترکی اندکی عریض تر از تار فارسی ساخته می شود
۴. تار ترکی ۱۱ تا سیم و تار فارسی ۶ سیم دارد.
۵. تار ترکی را در موقع نواختن بر روی سینه، و تار فارسی را بر روی زانوی پا قرار میدهند.
کاسهٔ تار ایرانی بیشتر از کنده کهنه چوب توت ساخته می‌شود که هرچه این چوب کهنه تر باشد به دلیل خشک بودن تارهای آن چوب تار دارای صدای بهتری خواهد بود. پرده ها از جنس روده گوسفند تهیه میشود. دسته و پنجه معمولاً از چوب گردو. شکل کاسهٔ تار مانند دو دل به هم چسبیده و از پشت شبیه به انسان نشسته‌ای است. تار آذربایجانی شکل کمی متفاوتی دارد و سیم‌های آن بیشتر است. جنس خرک از شاخ بز کوهی است. در دو طرف دسته از استخوان شتر استفاده می‌شود

او با بیان این‌که ایران اکنون دو راه پیش رو دارد، توضیح داد: ایران می‌تواند پرونده‌ی مستقل خود را به‌عنوان «تار ایرانی» به یونسکو ارائه کند و هم می‌تواند در قالب یک پرونده‌ی چندملیتی با جمهوری آذربایجان و کشورهای دیگری که چنین سازی دارند شریک شود. در واقع، تصمیم‌گیری درباره‌ی این دو راه برعهده‌ی شورای سیاست‌گذاری ثبت جمهوری اسلامی ایران است که مشخص کند کدام‌یک از این دو راه به صلاح است.

بنظر من هم فرهنگ مشترک محسوب میشه و ما هم حق مصادره ی کامل اینجور موارد چند ملیتی (کاملا ممکنه باقیمانده های یه کشور تجزیه شده در بخش هایی از فرهنگشون با هم سهیم باشن) رو برای خودمون نداریم؛ مثل این میمونه اگه ایران به استاناش تقسیم بشه تهران نام ایران رو برداره چون مرکز بوده بخواد که کل فرهنگ ایران قبل تجزیه رو صرفا به خودش متعلق بدونه :-?

حالا سوال من اینه که چرا در این وضعیت کشور ما موضع سکوت اختیار کرده و از میراث معنوی خودش حفاظت نمیکنه؟

رییس مرکز مطالعات منطقه‌یی میراث فرهنگی ناملموس در آسیای غربی و مرکزی در پاسخ به این‌که چرا ایران واکنشی نسبت به ثبت این پرونده نداشت تا دست کم این اثر با عنوان مشخص «تار آذربایجان» در فهرست میراث ناملموس یونسکو ثبت شود،‌ گفت: این کار را نمی‌توانستیم انجام دهیم؛ اول به این دلیل که ایران جزو کمیته‌ی ناظران است و نمی‌توانست درباره‌ی پرونده‌ها اظهار نظر کند. دیگر این‌که از نظر من به‌عنوان یک متخصص، وقتی جمهوری آذربایجان یک ساز را ثبت و در پرونده‌ی خود قید کرده که تار در ایران هم یکی از ساز‌های اصلی است، نشان‌دهنده‌ی گستره‌ی جغرافیایی ایران است و این‌که فرهنگ ایرانی به ورای مرزهای کشور نفوذ کرده است.آذربایجانی‌ها با آوردن نام تار و ایران در پرونده‌ی خود، معترف هستند که فرهنگ ما در کشور آن‌ها وجود داشته است.

×منبع برای متن کامل

#من صرفا در این موضوع خاص اظهار نظر کردم با کل بحث کاری ندارم و وقتش نیست تو بحث شرکت کنم خودتون ادامه بدید:د

NEO · 2014/2/25

پاسخ : به دنبال میراث نداشته

بحث ثبت کردن میراثی به نام کشوری دقیقا مشابه قانون کپی رایت ـه.
من یه مثال خیلی ساده میزنم.
یه شرکت ماشین سازی رو در نظر بگیر که برند ثبت شده و معتبری داره. در این مورد مثلا شرکت KIA و برند Pride .
ایران سالهاست که داره این مدل ماشین رو تولید میکنه و هر سال یه سری چیزها ازش کم میکنه و چیزای دیگه‌ای بهش اضافه میکنه.
مثلا شکل ظاهریش رو تغییر میده و امکانات فنیش رو دستکاری میکنه.
ولی آیا با وجود همه اینها، ایران صاحب قانونیه این برنده یا فقط با اخذ مجوز از شرکت اصلی فقط اجازه تولید اون رو داره؟
آیا ایران با وجود سابقه طولانیش در تولید این ماشین میتونه ادعا کنه که الان مالک این برنده و پراید یه برند بومیه؟
در رابطه با یه برند تاریخی هم همین موضوع مطرحه.
نمیشه با شاخ و برگ دادن و اضافه و کم کردن یک سری چیز اصل یه برند تاریخی رو به نام کشور دیگه‌ای قلمداد کرد.
به جوابی که سخنگوی خانه موسیقی، بیست روز بعد در جواب همین آقای یدالله پرمون میده دقت کن:

"سخنگوی خانه موسیقی با اشاره به جلسه‌ای که اعضای خانه با مسئولان میراث فرهنگی داشته‌اند، گفت: مدارک مستدلی درباره ایرانی بودن ساز تار ارائه کرده‌ایم و دست از پیگیری موضوع برنخواهیم داشت.

داریوش پیرنیاکان، سخنگوی خانه موسیقی در گفتگو با خبرنگار مهر درباره جلسه‌ای که با نماینده ایرانی حاضر در جلسه یونسکو که در آن تار به نام کشور آذربایجان ثبت شده است، گفت: اعضای خانه موسیقی در جلسه‌ای که با یدالله پرمون، رئیس مرکز منطقه‌ای مطالعات پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس در آسیای غربی و مرکزی در ایران داشتند مدارک مستدلی را در مورد تار ایرانی ارائه کردند.

این موسیقیدان تاکید کرد: پس از ثبت تار ایرانی به نام کشور آذربایجان، چهارشنبه 6 دی‌ماه اعضای خانه موسیقی جلسه‌ای را با مسئولان سازمان میراث فرهنگی برگزار کرد که در این جلسه مدارک مستدلی از اینکه چگونه ساز تار به کشور آذربایجان رفته است، تحویل این مسئول دادیم.

وی افزود: این مستندات از جمله نوشته‌های نخبگان و هنرمندان آذربایجانی است که درباره چگونگی ورود تار به این کشور سخن گفته‌اند. البته چون باید یک بخش اداری و رسمی این موضوع را پیگیری کند و خانه موسیقی یک بخش خصوصی و مردمی است ما تنها می‌توانیم با ارائه مدارک و مستندات به سازمان میراث فرهنگی مشاوره بدهیم که این کار را کردیم.

پیرنیاکان با اشاره به اینکه سازمان میراث فرهنگی موظف است از میراث معنوی و مادی ایران حفاظت کند و در این مسیر باید از مشاوره کارشناسان تخصصی بهره ببرد، عنوان کرد: البته اهمال کاری از سوی مسئولان میراث فرهنگی بوده است که در آن زمان مدارک لازم را ارائه نکرده‌اند و تار به نام کشور آذربایجان ثبت شده است.

سخنگوی خانه موسیقی با بیان اینکه مسئولیت پیگیری این پرونده از سوی خانه موسیقی بر عهده اوست، اظهار کرد: مدارک به مسئول میراث فرهنگی تحویل داده شده و قرارست بعد از تعطیلات ژانویه مسئولان این موضوع را در یونسکو مطرح کنند و خانه موسیقی هم این پرونده را دنبال می‌کند. که اگر مساله حل نشد خودمان در خانه موسیقی مساله را از یونسکو پیگیری خواهیم کرد.

وی افزود: مقرر شد نماینده سازمان میراث فرهنگی اعتراض جامعه ایرانی را به یونسکو اعلام کرده و ثابت کند که خاستگاه اصلی ساز تار کشور ایران است و آنها را قانع کند.

پیرنیاکان درباره مستنداتی که خانه موسیقی به میراث فرهنگی ارائه کرده است، گفت: در این مستندات به نقل از هنرمندان آذربایجانی آمده است که اولین بار میرزا علی شیرازی از ایران تار را به" قره باغ" برده و در"شوشا" تار را تدریس کرده و بعدها تار به "باکو" برده شده است.

وی افزود: ستار تهرانی هم به همین صورت کمانچه را به آنجا برده و تدریس کرده و خصوصیات و تاریخ کامل این مسائل هم به خوبی در این اسناد ذکر شده است؛ این درصورتی است که کشور آذربایجان هم حدود 94 سال است که تاسیس شده و در این نوشته‌ها نیز نامی از کشور آذربایجان برده نشده است و تنها به شهرهای باکو و اران اشاره شده است.

سخنگوی خانه موسیقی در پایان عنوان کرد: تصاویر مینیاتورهایی که از عصر صفویان باقی مانده است نیز خود مدرکی برای اثبات ایرانی بودن اصالت ساز تار است. همچنین آقای دورینگ یکی از فرانسویانی که در ایران تحصیل کرده است عکسی از موزه لوور پاریس برای ما ارسال کرده که نشان می‌دهد سازی با شکل و شمایل تار در ایران وجود داشته است و بدین شکل مدارک مستدلی در این زمینه وجود دارد که اثبات می کند تار جزو میراث معنوی ایرانیان است."

حالا به قسمتی که خودت نقل قول کردی توجه کن:

ایران در سال 2009 پرونده‌ای را با عنوان ردیف‌های موسیقی ایرانی در یونسکو ثبت کرد. در آنجا درباره‌ی ردیف سازی توضیح‌های کاملی ارائه و مشخص شده است که در ردیف سازی، موسیقی ایرانی با سازهای تار‌، کمانچه‌، نی،‌ سنتور و دیگر ساز‌ها نواخته می‌شود. بنابراین سال 2009 در یک سند بین‌المللی در یونسکو، نام تار به‌عنوان سازی که موسیقی ایرانی با آن نواخته می‌شود‌، ثبت شده است.

قسمتی که قرمز شده به هیچ وجه ثابت نمیکنه که تار یه ساز ایرانیه و تنها این رو نشون میده که موسیقی ایرانی با تار نواخته میشه در صورتی که اصالت و خاستگاه تار به هیچ وجه مشخص نشده.
در واقع رییس مرکز مطالعات منطقه‌یی میراث فرهنگی خواسته اشتباه بزرگ خودش و سازمان میراث فرهنگی رو در کوتاهی در حفاظت از میراث تاریخی کشور رو اینطور توجیه بکنه.

او با بیان این‌که ایران اکنون دو راه پیش رو دارد، توضیح داد: ایران می‌تواند پرونده‌ی مستقل خود را به‌عنوان «تار ایرانی» به یونسکو ارائه کند و هم می‌تواند در قالب یک پرونده‌ی چندملیتی با جمهوری آذربایجان و کشورهای دیگری که چنین سازی دارند شریک شود. در واقع، تصمیم‌گیری درباره‌ی این دو راه برعهده‌ی شورای سیاست‌گذاری ثبت جمهوری اسلامی ایران است که مشخص کند کدام‌یک از این دو راه به صلاح است.

دقیقا مورد اختلافی هم همینه. بحث اینه که تنها یک عنوان برای تار وجود داره و اون هم تنها کلمه "تار" ـه.
در واقع خانه موسیقی و اونهایی که مخالف ثبت تار ترکی هستند این رو میگن که نه تار ایرانی و نه تار ترکی.
تنها تار که متعلق به کشور ایرانه.

گذشته از اون اگر ایران بخواد همچین طرحی رو ارائه بده به نوعی وجود تار ترکی رو هم تایید میکنه.
ضمن اینکه اگر بخواد مورد دوم رو هم عملی کنه خیلی ساده با مخالفت آذربایجان روبه‌رو میشه.

رییس مرکز مطالعات منطقه‌یی میراث فرهنگی ناملموس در آسیای غربی و مرکزی در پاسخ به این‌که چرا ایران واکنشی نسبت به ثبت این پرونده نداشت تا دست کم این اثر با عنوان مشخص «تار آذربایجان» در فهرست میراث ناملموس یونسکو ثبت شود،‌ گفت: این کار را نمی‌توانستیم انجام دهیم

برعکس!
اتفاقا کاملا میتونیم این اعتراض رو بکنیم و در جلسه‌ای که خانه موسیقی با میراث فرهنگی بعد از اظهارات عجیب و غریب پرمون داشته مقرر شده این اعتراض صورت بگیره:

"سخنگوی خانه موسیقی با بیان اینکه مسئولیت پیگیری این پرونده از سوی خانه موسیقی بر عهده اوست، اظهار کرد: مدارک به مسئول میراث فرهنگی تحویل داده شده و قرارست بعد از تعطیلات ژانویه مسئولان این موضوع را در یونسکو مطرح کنند و خانه موسیقی هم این پرونده را دنبال می‌کند. که اگر مساله حل نشد خودمان در خانه موسیقی مساله را از یونسکو پیگیری خواهیم کرد.

وی افزود: مقرر شد نماینده سازمان میراث فرهنگی اعتراض جامعه ایرانی را به یونسکو اعلام کرده و ثابت کند که خاستگاه اصلی ساز تار کشور ایران است و آنها را قانع کند."

منم صرفا نظرم رو درباره ایرانی بودن اصالت تار و جعلی بودن عنوان ترکی برای اون با دلایل مختلف در این پست و پست‌های پیشین گفتم و فکر نمیکنم دیگه موردی برای بحث کردن مونده باشه.

əlireza · 2014/5/16

پاسخ : به دنبال میراث نداشته

تاریخچه تار:

در مورد تاریخچه تار دو نظریه وجود دارد:

فرضیه موسیقی شناس ایرانی آقای روح الله خالقی و فرضیه پروفسور اللا زونیس استاد دانشگاه هاروارد

روح الله خالقی مینویسد:
به خاطر کمی و ضعف صدای تار کاسه آن را بزرگتر ساخته و روی آن پوست کشیده اند و با مضراب برنجی مینواخته اند تا صدای آن تقویت شود..تعداد سیمهای آن از سه تار اقتباس شده و بخاطر تقویت صدای آن از از یک جفت سیم سفید و یک جفت سیم زرد استفاده شده وو روی هم رفته پنج سیم داشته است. (روح الله خالقی سرگذشت موسیقی ایرانی،صفحه148 )
آقای خالقی بدون دستیابی به نقطه نظر مشخص در جای دیگری از کتاب خود مینویسد:

امکان دارد به گذشته ی این آلت موسیقی از روی اسناد دست نویس قدیمی موجود در قفقاز که خود صاحب انواع مختلف تار است دسترسی پیدا شود. (روح الله خالقی سرگذشت موسیقی ایرانی،صفحه 148 )

الا-زونیس عالم و موسیقی شناس آمریکایی که سالهای متمادی در ایران به بررسی موسیقی ایرانی اشتغال داشته ضمن تحقیق در خصوصیات تار در کتاب خود به نام موسیقی کلاسیک ایرانی نظری ای را مطرح می سازد به این عنوان که تار در عصر 18-17 از تکامل سایر آلات موسیقی موجود در ایران بوجود آمده است. (الا-زونیس موسیقی کلاسیک ایرانی هروارد 1973 صفحه 156 )

دسته تار و سیستم پرده های آن یادآور سه تار است که به زمانهای قدیم تعلق دارد لیکن از جمله تفاوتهای تار با سه تار این است که تار دارای دو کاسه است که برروی آنها پوست کشیده می شود در حالیکه سه تار اینچنین نیست.
این دو خصوصیت تنها در یکی از آلات موسیقی قدیمی ایرانی بنام قیچک وجود داشته اما دسته آن هم خمیده و کوتاه است.

دومین فرضیه این است که تار از قفقاز آمده است.(الا-زونیس موسیقی کلاسیک ایرانی هاروار 1973 صفحه 156)

از مطالب فوق چنین بر می آید که آقای خالقی تار را شکل تکامل یافته سه تار می داند و معتقد است که تار از سه تار اقتباس شده است.با آنکه در میان تار و سه تار وجود تشابهی از جمله درازی و راست بودن دسته و همچنین کثرت پرده های آن وجود دارد با آنهمه نمیتوان گفت که تار از سه تار بوجود آمده است زیرا تشکیلات کلی تار از جمله دو کاسه ای بودن و قسمت سر آن(جای اتصال سیم ها به گوشی ها) با سه تار فرق کلی دارد .خصوصیات فردی در تشکیلات تار به گونه ای است که با سه تار قابل مقایسه نیست.

موسیقی شناس مشهور فرانسه و نوازنده و استاد تا پروفسور ژان-دورینگ در مورد تار تحقیقاتی به عمل آورده و در کتاب خود به نام موسیقی ایرانی و تکامل آن ضمن مرجعه به منابع قدیمی مینویسد:
تار از نظر هماهنگی سیم ها با رباب نزدیکی دارد و این آلت همیشه در قفقاز بوده و از آنجا در اواخر قرن هجده به ایران آورده شده است.(ژان-دورینگ. موسیقی ایرانی و سیر تکامل آن .پاریس1984 ،صفحه 47)

با توجه به نظریات این سه تن از موسیقی شناسان (روحالله خالقی: تار قفقاز صاحب انواع تار است. الا-زونیس:تار از قفقاز آمده است. ژان دورینگ:تار همیشه در قفقاز بوده) به این نتیجه میرسیم که منظور از قفقاز آذربایجان می باشد زیرا در قفقاز فقط آذربایجان صاحب انواع مختلف تار میباشد.

ارنواز · 2014/7/19