پاسخ : مکـتبها و جنـبشهای ادبـی
خوب من که در کل چیزی از این مکاتب بلد نیستم، و این احتمالاً اوّلین و آخرین پستم در این موارد باشه، ولی بعد از یه سری تحقیقات به این نتایج رسیدم که امیدوارم درست باشن:
اوّلاً به نظرم این شفّاف سازی لازمه که بیشتر از خود داروین و نظریاتش، مکتب ناتورالیسم از
اِعمال نظریۀ داروین
روی جامعه ریشه گرفت. یعنی این که داروین نظریه ش صرفاً علمی بود و کاری به جامعه و زندگی اجتماعی انسان نداشت. ولی یه جنبشی تحت عنوان «داروینیسم اجتماعی» (Social Darwinism) تو اواخر قرن نوزدهم به وجود اومد، که نظریۀ تکامل داروین رو برداشتن و روی خصوصیات بشری اعمال کردن، جنبشی که حالا به عنوان «نژادگرایی علمی» (Scientific Racism) شناخته می شه، و توش از علم و یافته های علمی استفاده می کنن که مباحثی مثه نژادپرستی رو به روش علمی توجیه کنن. می شه گفت داروینیسم اجتماعی، به نوعی می خواست از علم به عنوان یه ابزار استفاده کنه تا به نتایجی مثه برتری یه طبقه نسبت به طبقۀ دیگه و از این مباحث برسه. ظاهراً مکتب ناتورالیسم هم از یه همچین جنبشی ریشه گرفته [nb]
Naturalism، نوشتۀ جاش ران، صاحب مدرک فوق لیسانس زبان انگلیسی از MSU، و فوق لیسانس علوم کتابداری از دانشگاه کنتاکی، سال 2011[/nb].
یکی دیگه از اساس ناتورالیسم هم «جبرگرایی» (Determinism)، یا به طور دقیق تر «جبرگرایی علمیـ»ـه. کلّاً این ایدۀ جبرگرایی چیزیه که تو تاریخ و تو زمینه های مختلف خیلی خودش رو نشون می ده، و در واقع عقیده ایه که میگه نهایتاً همه چیر توسّط یه عنصر خاص هدایت می شه. مثلاً، وقتی می گن جبرگرایی تکنولوژیکی، یعنی این که جامعه و مردم همه تحت کنترل پیشرفت تکنولوژی هستن، و این تکنولوژیه که نهایتاً همه چیز رو هدایت می کنه. در مورد مکتب ناتورالیسم، پیشگامانش بیشتر معتقد به «جبرگرایی علمی» (Scientific Determinism) بودن. یعنی معتقد بودن طبیعت به نوعی یه قانون از پیش تعیین شده است که هیچ زیرمجموعه ای از طبیعت نمی تونه تغییرش بده. به همین خاطر هم مسائلی مثه وراثت نقششون پر رنگ شد و ناتورالیست ها معتقد بودن اخلاقیّات و ویژگی های انسان دست خودش نیست و کسی که پدر و مادرش مثلاً آدم بدی هستن، خودش هم نهایتاً جنایتکار خواهد شد، چون طبیعت این رو به واسطۀ انتقال ژن حکم می کنه[nb]
مکتب ناتورالیسم، نوشتۀ منصور ثروت، از دانشگاه شهید بهشتی، پژوهشنامۀ علوم انسانی، شمارۀ 54، سال 1386.[/nb].
به نقل از Dorna :
ویژگی های سبک ناتورالیسم چیه؟
خیلی از نوشته های ناتورالیستی تأکید زیادی روی تأثیر محیط، به خصوص محیط اجتماعی دارن. مثلاً خیلیاشون در مورد فقر توی جامعه، اختلاف طبقاتی، زندگی سخت آدمایی که به جای غریبه مهاجرت می کنن، و ... اشاره می کنن. تو کارای ناتورالیستی، "اختیار" در واقع معنی نداره و خیلی از تلاشای اشخاص برای رسیدن به یه جور رهایی یا آزادی بی نتیجه س، و حتّی ممکنه شادی و خوشحالی لحظه ای هم در اساس تلاششون به دست نیاد.
کلّاً به نظر سبک تاریک و خشنی میاد. به دلیل این که ناتورالیست ها سعی دارن همه چیز رو "دقیقاً همونجوری که هست" ببینن، و با تخیّل و زیباسازی بیخودی و اینا مخالفن، آثاراشون هم بیشتر حال و هوای سرد و تاریک و خشن داره که روی بد زندگی رو نشون می ده و زجر و رنجی رو که اکثراً افراد طبقۀ پایین، یا افراد آسیب پذیر جامعه تو زندگی می کشن [nb]American Literary Naturalism: Critical Perspectives، نوشتۀ دونا کمپبل، ژورنال Literature Compass، جلد 8، صفحۀ 499، چاپ اوّل 17 آگوست 2011.[/nb].
یه مثال هم کتاب
نشان سرخ دلیری، نوشتۀ استفن کرین، که توش به جای اون عظمت و ابهت جنگ و نیروهای جنگی، بیشتر درد و ترس و بزدلی و اینا دیده می شه. در واقع اون حس و حال واقعی جنگ که همراه با یه جور وحشت و تاریکیه، بر خلاف نوشته های روزنامه ای و اینا که تصویری پر از دلیری و شجاعت می سازن، تو کتاب رو می شه [nb]همون مورد 2.[/nb].
به نقل از Dorna :
والّا من که تو همۀ مقاله ها اسم امیل زولا (Émile Zola) رو دیدم! ظاهراً از پیشگامان اصلی ناتورالیسم بوده و خیلیا آغازگر این سبک می دوننش. یه مجموعۀ 20 جلدی از رمان های مجزّا داره، که اسم مجموعه ش رو
روگان-مک گورات (Les Rougon-Macquart) گذاشته ن و دو تا خاندان رو طی 5 نسل دنبال می کنه، دو خاندانی که یکیشون خیلی فقیره، یکیشون از نظر اجتماعی بالاتره، ولی نهایتاً هر دو محکوم به فنا و نابودی هستن. در طول این 20 جلد حدود 300 تا کاراکتر می سازه، ولی ظاهراً هدفش خود کاراکترا نبودن و خود کاراکترا براش اهمیتی ندارن؛ بلکه مهم واکنش اونا نسبت به شرایط محیطیه [nb]همون مورد 1.[/nb].
علاوه بر زولا، نویسنده هایی مثه استفن کرین (Stephen Crane) و فرانک نوریس (Frank Norris) هم نویسنده های ناتورالیستی شناخته می شن.
در مورد نویسنده های ایرانی، مثلاً آثار صادق چوبک گاهی ناتورالیستی خوانده می شه.