روشنفکر کیه؟

[پوریا]

پاسخ : روشنفکر کیه؟

خوب من کسی که مطالعه ی کافی داره و نظراتش بر حسب مطالعاتش هست و برای گفته هاش سند ارایه میده و چیزی رو مقدس ( یعنی ورای استدلال و نقد میدونه یا اینکه اون موضوع یا موجود یا هر چی رو ورای توهین و عصمت بدونه ) ندونه

استدلال هاش دنباله دار باشن، منابعش قابل قبول

یک فردی می دونم که پتانسیل اینکه بهش بشه گفت روشن فکر رو داره. نمونه هاش رو تو سمپادیا خودمون میشه :

بهار، رادیکال، کامران، خود رییسه بزرگ! دونست.

یا از ادم های شناخته تر شده مثل فریدون و فروغ فرخ زاد اسم برد. و شاید تمام شاعرانه هم دوره سهراب و نیما یا قدیمی تر از اون ها جناب بهار (ملک الشعرا )‌

البته من در تعریف تو یک"ضد مذهب"بودن یا اقلا"مذهبی نبودن"خاص رو میبینم مازیار منتها بیایم خیلی سر اینکه روشنفکر کیست و چ میکند نمونیم.ی شمای کلی دستم اومد
من دارم از مرز این دو حرف میزنم
از حرفات ب نظرم اومد میگی روشنفکرنما غیرقابل تعریف و اصولا یک واژه ی زاید است.چون اینکه کسی تلاش کنه برای روشنفکر بودن و ب دست آوردن همچین وجهه ای غیرممکنه و اصولا ماییم ک این صفات را میدهیم نه اینکه خود فرد ب خودش همچین دیدی داشته باشه
خب من ب صراحت مخالفم.اینکه ما داریم این صفات رو میدیم دلیلی بر اینه ک تلاش برای خوب نمودن نزد ما نداشته باشه؟مگر در مورد سایر"خوب نمودن ها"هم قضیه همین نیست؟همیشه فرد تلاش برای ب دست آوردن رای مختارانه ی جمع داره
در مورد روشنفکرنما من اعتقادم بر اینه ک این آدم چیزی مینماید ک نیست.و روشنفکر بودن را هم در چیزی دیده ک نیست!

 

[maziar]

پاسخ : روشنفکر کیه؟

البته من در تعریف تو یک"ضد مذهب"بودن یا اقلا"مذهبی نبودن"خاص رو میبینم مازیار منتها بیایم خیلی سر اینکه روشنفکر کیست و چ میکند نمونیم.ی شمای کلی دستم اومد
من دارم از مرز این دو حرف میزنم
از حرفات ب نظرم اومد میگی روشنفکرنما غیرقابل تعریف و اصولا یک واژه ی زاید است.چون اینکه کسی تلاش کنه برای روشنفکر بودن و ب دست آوردن همچین وجهه ای غیرممکنه و اصولا ماییم ک این صفات را میدهیم نه اینکه خود فرد ب خودش همچین دیدی داشته باشه
خب من ب صراحت مخالفم.اینکه ما داریم این صفات رو میدیم دلیلی بر اینه ک تلاش برای خوب نمودن نزد ما نداشته باشه؟مگر در مورد سایر"خوب نمودن ها"هم قضیه همین نیست؟همیشه فرد تلاش برای ب دست آوردن رای مختارانه ی جمع داره
در مورد روشنفکرنما من اعتقادم بر اینه ک این آدم چیزی مینماید ک نیست.و روشنفکر بودن را هم در چیزی دیده ک نیست!

ببین من با خطاب کردن روشنفکر نما مخالفم.

یعنی یه نفر شاید داره تلاش می کنه که مطالعشو زیاد کنه. بیشتر بحث کنه. خوب بذار بکنه! ازاری به کسی نمیرسونه که.

مثلن ما با استفاده از لفظ هایی مثل (( داره ادا کتاب خونارو در میاره )) یا (( می خواد بگه خیلی شاخه )) یا (( سوسول)) یا امثالش داریم افرادو از چیزی که می خوان باشن دور می کنیم.

یعنی اگه پاچمونو از کفشه مردم بکشیم بیرون اونا خودشون می تونن راه خودشون رو پیدا کنن و به چیزی که می خوان برسن.

و بله من میگم فرد نباید متعصب روی تقدسه چیزی باشه.

به طور خاص میگم هر موضوعی باید اول از دریچه ی منطق رد بشه. و این رو یکی از مهم ترین خصوصیات یک فرد میدونم. یعنی منطق چیزیه که اشتباهی نداره چون تعریف شده بر حسب ریاضیات. و ما اگه یک استثنا رو قبول کنیم دیگه نمی تونیم روش علمی رو برای باقی استدلال ها قبول کنیم.


مثال ساده. وقتی شما میگید یک چیز معجزه هست ( شمای نوعی )‌ خوب من وقتی تو ازمایشگاه دارم ازمایش می کنم از کجا بدونم کی دارم با معجزه روبه رو میشم کی با واقعیت ؟

یعنی قبول وجوده معجزه کلن استدلال عقلی و علمی و ازمایش هارو به هم میریزه. پس مهمه که فرد واقعیت و منطق رو بر باقی مسایل برتر بدونه.

 

[پوریا]

پاسخ : روشنفکر کیه؟

ببین من با خطاب کردن روشنفکر نما مخالفم.

یعنی یه نفر شاید داره تلاش می کنه که مطالعشو زیاد کنه. بیشتر بحث کنه. خوب بذار بکنه! ازاری به کسی نمیرسونه که.

مثلن ما با استفاده از لفظ هایی مثل (( داره ادا کتاب خونارو در میاره )) یا (( می خواد بگه خیلی شاخه )) یا (( سوسول)) یا امثالش داریم افرادو از چیزی که می خوان باشن دور می کنیم.

یعنی اگه پاچمونو از کفشه مردم بکشیم بیرون اونا خودشون می تونن راه خودشون رو پیدا کنن و به چیزی که می خوان برسن.

و بله من میگم فرد نباید متعصب روی تقدسه چیزی باشه.

به طور خاص میگم هر موضوعی باید اول از دریچه ی منطق رد بشه. و این رو یکی از مهم ترین خصوصیات یک فرد میدونم. یعنی منطق چیزیه که اشتباهی نداره چون تعریف شده بر حسب ریاضیات. و ما اگه یک استثنا رو قبول کنیم دیگه نمی تونیم روش علمی رو برای باقی استدلال ها قبول کنیم.


مثال ساده. وقتی شما میگید یک چیز معجزه هست ( شمای نوعی )‌ خوب من وقتی تو ازمایشگاه دارم ازمایش می کنم از کجا بدونم کی دارم با معجزه روبه رو میشم کی با واقعیت ؟

یعنی قبول وجوده معجزه کلن استدلال عقلی و علمی و ازمایش هارو به هم میریزه. پس مهمه که فرد واقعیت و منطق رو بر باقی مسایل برتر بدونه.

آهان پس متوجه منظورم نشدی.ببین کسی ک من خطابش میکنم روشنفکرنما شخصی نیست ک قصد داره کتاب بخونه و متاسفانه هنوز ب اون حدی ک خواسته نتونسته بخونه و از خودش در این باب راضی نیست.خب اینکه مسئله ای نیست میره میخونه و..
من مقصودم کسیه ک وقتی اسم پیشرفت میاد موضوعات بی ربط رو ب هم ربط میده.مثلا میاد میگه فلان کشور پیشرفتست و میبینی ک با آزادی همجنسگراها هم مشکلی ندارن.تو هرچی بگی عزیز دل این دوتا چ ارتباطی ب هم دارن طرف میگه نه دیگه ببین تو متحجری و اصلا چقد تو بیشعوری ک میگی همجنسگراها آدم نیستن وقتی میگی بابا من کی همچین حرفی زدم میگه اصلا با شما جماعت منبری نمیشه حرف زد
فک کنم تونسته باشم منظورمو برات جا بندازم.قشری از جامعه کاملا طبق حرف من و تو در جست و جوی تفکرن.ممکنه در نتیجه ی این تفکر ب هرچی برسن.من معتقدم ما فیلسوف مسلمون داریم.همونقدر براش ارزش قائلم ک برای فیلسوف کافر قائلم.
منتها کسی ک ادای روشنفکرها رو در میاره میاد نتایج یکسری آدم خاص را طوطی وار در جواب تو تکرار میکند.نقل قول کردن از کامو در بحث ها اصلا اشکالی ندارد.اما دوتا موضوع.یک اینکه همان گونه ک در بحث عقلی نقل از قرآن و استناد بش کودکانه است استناد ب حرف کامو هم..و مسئله ی دوم اینکه فرد باید بتونه بحث کنه سر این نظر.باید توانایی دفاع داشته باشه.یا باشه اصلا ب قول تو سواد کافی نداره و فقط خواسته ی چیزی بگه.اوکی.پس حالا ک سوادش رو نداره اگر حرف منطقی شنید بپذیره..اصلا میگیم نظرشه و نپذیرفته.باشه اما رو هوا حرف نزنه

بذار با ی مثال بریم جلو.فرض کن توی ی جامعه ای از فردا آمار بگیریم و بفهمیم اغلب آدمای باسواد و با منطق جامعه با کلاهی خاص اینور اونور میرن
گیر من سر اوناییه ک این کلاه رو مربوط با روشنفکر بودن شخص میدونن.این نمادسازی بیهوده دقیقا باعث میشه طرف از روشنفکری فقط کلاهش رو بفهمه..

 

[August McJoseph]

پاسخ : روشنفکر کیه؟

عاغا من یجوری با این واژه ی روشن فکر و نسبت دادنش به افراد مشکل دارم
بنظرم مشکلاتی داره اینکار:د ولی تو ذهن خودم اونقد روشن نشده که چه مشکلاتی یجوریه خلاصه
‏.
راجب اینکه روشنفکر یه صفته با مازیمون موافقم، ینی فرد روشنفکر بدنیا نمیاد، روشنفکری یه صفته که بدلیل مثلن یسری اتفاقات تو زندگی فرد درش شکل میگیره، مث روبرو شدن با افکار متفاوت از خودشو و شکست یسری چیزایی که بش رسیده بوده و درست میپنداشتش، و یا حتی آشنایی با افراد روشنفکر و پسندیدن این رویه و صفت و ابتدا سعی کردن تو گرفتن نقشش
اما با اینجور صفت دادن مازیمون نظرم یکی نیست، نیازی هم به ضمینه ی دین-نامحوری حتمی تو طرف نمیبینم یا حتی مطالعه کردن زیاد هم از نظرم یه نتیجه ی ممکنه;
بنظرم داشتن ته مایه تفکر انتقادی همون ریشه ی چیزیه که بش میگیم روشنفکری،ینی کسی که درضمینه ای بدلایلی از پذیرش فوری و صرف اجتناب کنه و مقداری "بسنجه" و نظر خودشم درش اعمال کنه یا نکنه
بنظرم سطح بندی داره، یکی خیلی زیاد و یکی خ کم، روشنفکرنما شاید کسیه که کم اینطوره اما فک میکنه خیلی اینطوره و برای همین برا کسی که بیشتر اونطوره رفتارش دلچسب نیست.

 

[Radikal]

پاسخ : روشنفکر کیه؟

درود!

به نظر من روشن فکر بودن اصلاً قابل بررسی نیست ، از دید یک کاتولیک مومن روشن فکر کسیه که دین کاتولیک رو قبول داره و بر اساس اون زندگی میکنه ، یک مسلمون شاید روشن فکر حقیقی رو فردی مثل آیت الله خمینی یا آقای روحانی یا دکتر علی شریعتی بدونه و یک فرد لائیک روشن فکر رو توماس هریس یا داوکینز یا...!

پس تا این جا مشخص شد که روشن فکر بودن یا نبودن دقیقاً بستگی به نگاه یک فرد به زندگی و دنیا داره

در حالت کلی هر انسانی یک سری عقاید داره که بر اساس اون ها زندگی میکنه

اما یک سری ها هستند که بین چیزهایی که ادعا میکنن بهش عقیده دارن و چیزهایی که انجام میدن تفاوت هست

توی دین اسلام بهش میگن "ریا" و منم همین واژه رو استفاده میکنم

برای مثال پسری حرف از حقوق برابر زن و مرد میزنه و میگه باید زن ها هم حق انتخاب و تصمیم گیری داشته باشن برای ازدواج و زندگی آینده شون اما کافیه همون پسر بفهمه که خواهرش با یک پسره دیگه دوسته که بره بزنه خواهر رو نصف کنه
اینجا تفاوت بین عقیده ی بیان شده و عمل به وجود میاد و در اصل اون فرد ریا کاره

یا یکی میاد میگه من روشن فکرم و هر چیزی که دلیل علمی داشته باشه قبول میکنم و بعد مثلاً بحث میکنی که همجنسگرایی ژنی ه و کاملاً طبیعی هست حتی بین بیشتر موجودات وجود داره بعد در صورتی که ادعا میکنه خیلی روشن فکر هست و هر حرف منطقی رو قبول میکنه اما در برابر یک چیزی مثل این میایسته و مخالفت میکنه :/

یا یکی میگه من هیچ دینی ندارم اما اعمال مذهبی یک دین رو انجام میده

و...

اما راجع به این قسمت حرفتون :

منتها در میان موجودات اطراف خودم نشانه هایی در این تیپ انسان ها دیده ام.نوع خاصی لباس پوشیدن.ادبیات خاصی.

روشن فکر بودن یک پدیده انتزاعی ــه ، لباس ، تیپ ، لحن حرف زدن و... اصلاً و ابداً ربطی به روشن فکر بودن یا نبودن نداره

 

[əlireza]

پاسخ : روشنفکر کیه؟


روشنفکر از دیدگاه ادوارد سعید:

ادوارد سعید روشنفکران را به دو بخش تقسیم می کند: 1) روشنفکران حرفه ای 2 ) روشنفکران آماتور

روشنفکر حرفه ای آن دسته از افرادی هستند که پیمانی را در ازای دریافت پاداش با تشکیلات و مقامات رسمی و قدرتمند می بندد. به عبارت ساده تر روشنفکر حرفه ای فاقد استقلال فکری ست و آن چیزی را می نویسد و یا می گوید که اربابانش از او خواسته اند. در مقابل روشنفکر آماتور کسی است که دارای تعهدی عاشقانه به عقاید آرمان گرایانه خود می باشد، کسی که شخصیتی خطرپذیر، پایبندبه اصول و درگیر با اهداف متمرکز دنیوی دارد.

بنابراین روشنفکر حرفه ای بیشتر به ترقی و پیشرفت شان و منزلت اجتماعی خود می اندیشد تا اینکه به دغدغه های موجود در جامعه - یک عضو هیات علمی دانشگاه برای اینکه از کرسی خود دور نماند ممکن است ایده ها و نظرات قدرت موجود در آن دانشگاه را بپذیرد و حتی در چارچوب این ایده ها سخنرانی کرده و قلم پراکنی نماید، با اینکه این ایده ها در تعارض با نظرات شخصی اش هست.


روشنفکر آماتور درست در مقابل چنین رویکردی قرار می گیرد. شخصی که با آزاداندیشی و استقلال فکری که دارد هر موضوع و رویدادی را که مغایر با منفعت عمومی جامعه باشد از دم تیغ نقد می گذراند و تا زمانی که به یک نتیجه منطقی نرسد، دست برنمی دارد چه به مذاق جریان قدرت خوش بیاید و چه نیاید.

 

[امین]

پاسخ : روشنفکر کیه؟

نظرِ Aldous Huxley هم در موردِ روشن‌فکر جالبه:

روشن‌فکر کسی‌ست که چیزی جذّاب‌تر از سکس کشف‌کرده‎‌باشد.

 

[الهه ن]

پاسخ : روشنفکر کیه؟

من [به قول آقای استاد] : روشنفکر و نخبه کسی ـه که بتونه سنت‌های غلط رو اصلاح کنه!

* که خب "سنت غلط" در اذهان مختلف متفاوته!

 

[lisolar]

پاسخ : روشنفکر کیه؟

قدیما سیگار دستش بود هه ، الان مثکه به تعداد سکس و ایناس ، شاید بعدا" ویرایش کردم

فک میکنم این مدل فک کردن میشه تا حدودی تعریف اومانیسم...اما با نظر Radikla موافقم:"(به نظر من روشن فکر بودن اصلاً قابل بررسی نیست ، از دید یک کاتولیک مومن روشن فکر کسیه که دین کاتولیک رو قبول داره و بر اساس اون زندگی میکنه ، یک مسلمون شاید روشن فکر حقیقی رو فردی مثل آیت الله خمینی یا آقای روحانی یا دکتر علی شریعتی بدونه و یک فرد لائیک روشن فکر رو توماس هریس یا داوکینز یا...!
پس تا این جا مشخص شد که روشن فکر بودن یا نبودن دقیقاً بستگی به نگاه یک فرد به زندگی و دنیا داره
در حالت کلی هر انسانی یک سری عقاید داره که بر اساس اون ها زندگی میکنه")

نمیشه ی نظر کلی داد...شاید بشه گف انسانی با گوش های باز اما پذیرش سخت..پذیرش سخت ن ب این معنی ک متعصب باشه...ی قاعده ی حریم شایدم ی مبنای کلی داره اما با شنیدن ی باور درست تر و چیزی ک ب کمال و انسانیت نزدیکش میکنه روش وقت میذاره و انالیزمیکنه ومیپذیره و شاید خیلی از مواقع نیاز ب اصلاح داشته باشه...از نظر من (با این ک Radikla درس میگه) شخصیتی مث امام خمینی و شهید مطهری روشن فکرن...حتی گاهی در مواقعی ک همه ی حرف میزنن اون میتونه نقطه ی مقابل اون نظرو داشته باشه...وقتی همه میگن نع اون میگه اره...مثلا پیامبر تو دوره ای ک علم اموزی باب نبوده میاد و دعوت میکنه ب این امر و یادیدگاهش در مورد خانوم ها ک فک نمیکنم نیازی ب توضیح داشته باشه واینم خودش یه نوع روشن فکر بودنه...

 

[Leo]

الان تو ایران یعنی: پیپ بکشی.فاحشه بازی کنی.ضد نظام فحش بدی.زنت لخت باشه تو خونه.به اسلام توهین کنی. آخه خدا من برم بمیرم
ولی در کل به نظر من روشنفکر کسی هستش که موقع بحث از نظر خودش دفاع کنه بدون استفاده از عقاید قبلیش.مثلا اگه آتئیسته فراموش کنه آتئیسته یا اگه مسلمانه فراموش کنه مسلمانه.

 

[stanly1]

شخصی که بتونه با تحلیل منطقی،افکار و نظریاتی خالص و بدیع به وجود بیاره؛حتی اگه لزوما درست نباشن!

 

[clever child]

اولین ویژگی یک روشن فکر عدم تعلق به سه دسته است :
صاحبان قدرت
اصحاب دین
صاحبان ثروت

چون خیلی داره تکرار میشه یه توضیح دربارش بدم که یک روحانی عملا نمیتونه روشنفکر باشه یا یک حاکم و وزیر یا یک سرمایه دار بزرگ .

ویژگی بعدی هم که روشنفکر باید داشته باشه دغدغه رشد و پیشرفت جامعه است. دقت کنید که رشد و پیشرفت دو مفهوم در خودش داره :
1. رشدی که مقبول همه ادم هاست ( بهبود سطح بهداشت، بهبود قدرت خرید مردم، کاهش آمار جرم و جنایت، افزایش سطح آگاهی مردم ) و هیچ مرام و مسلکی مخالف با این رشد نیست

2. رشدی که در فضای یک عقیده یا ایدئولوژی تعریف میشه ( مثلن افزایش تعداد افرادی که به مسجد میرن با دیدگاه اسلامی پیشرفت حساب میشه ولی از دیدگاه مسیحی ممکنه بی مفهوم یا پسرفت حساب بشه. یا گسترش مالکیت فردی میتونه از دیدگاه لیبرالیسم پیشرفت باشه و از دیدگاه مارکسیسم پسرفت ) که خب واقعا مناقشه زیاده تو داشتن همچین دغدغه هایی ولی اون چه که مسلمه بین همه متفکرین اینه که دغدغه های مذهبی و دغدغه در بقیه ایدئولوژی ها متفاوته و دغدغه مذهبی نمیتونه روشنفکری باشه ولی دغدغه های مربوط به بقیه ایدئولوژی ها ممکنه دغدغه های روشنفکری باشه ممکنه نباشه ( بسته به تعریف متفاوتی که هر مرجع ارائه میده )

شاید تعریف مشخصی از روشن فکر وجود نداشته باشه ولی فکر کنم حس خوبی با توجه به ویژگی هایی که ازش گفته شده ایجاد بشه که دو تا از مهم تریناشو همین بالا گفتم

 

[ناتانائیل]

تو ایران کسیه که سیگار بکشه و با دین مخالفت کنه

 

[hastikhanoom]

چون خیلی داره تکرار میشه یه توضیح دربارش بدم که یک روحانی عملا نمیتونه روشنفکر باشه یا یک حاکم و وزیر یا یک سرمایه دار بزرگ .

چرا نمی تونه باشه؟ مگه نمی گین تعریف واحد نداریم؟ پس ممکنه بر اساس یه تعریف روشنفکر باشه.
و یه سوال برام پیش اومده
، یک نفر حتما روشنفکره؟ برای روشنفکر بودن یه فرد باید دلیل آورد؟

 

[clever child]

چرا نمی تونه باشه؟ مگه نمی گین تعریف واحد نداریم؟ پس ممکنه بر اساس یه تعریف روشنفکر باشه.
و یه سوال برام پیش اومده
، یک نفر حتما روشنفکره؟ برای روشنفکر بودن یه فرد باید دلیل آورد؟

این که تعریف واحد نداریم به این معنی نیست که تعریفا به هم هیچ ربطی نداره. بیشتر اصطلاحات تعریف دقیقی ندارند مثلا فیزیکدان. یک نفر دقیقا باید چه ویژگی هایی داشته باشه که بهش بگیم فیزیکدان؟
روشنفکر هم مثل بقیه تعاریف از این دست درسته که تعریف جامع و مانعی نداره ولی یک مجموعه رو شامل میشه که دارای ویژگی های مشترک زیادی هستند

در مورد روشن فکر بودن یا نبودن افراد بزرگ میشه راحت تر نظر داد ولی در مورد ادم های عادی واقعا به سختی میشه مشخص کرد که روشنفکر هست یا نه و البته یه صفت صفر و صدی نیست و قطعا یک طیف داره. اون چه بیشتر از خود روشنفکر مهمه جریان روشنفکریه که به وسیله نگاه انتقادی و بی طرف مسبب نوزایی و تجدد و اگر شرایط مساعد باشه مسبب پیشرفت اجتماعی میشه

 

[hastikhanoom]

یعنی روشنفکری یه صفته؟

 

[stanly1]

یعنی روشنفکری یه صفته؟

البته! :)

 

[hastikhanoom]

خب پس نمیشه گفت یه فرد مطلقا روشنفکر نیست فقط میزانش کمه مثلا؟!

 

[stanly1]

خب پس نمیشه گفت یه فرد مطلقا روشنفکر نیست فقط میزانش کمه مثلا؟!

چرا؟
یه نفر میتونه یه صفتو نداشته باشه!

 

[clever child]

خب پس نمیشه گفت یه فرد مطلقا روشنفکر نیست فقط میزانش کمه مثلا؟!

اخه نمیشه گفت یکی فیزیکدانه ولی مقدارش کمه

میگم. بیشتر افراد شاید بعد از مرگشون روشنفکر شناخته بشن چون واقن مقوله مبهمیه و شاید این سوال ک فلانی روشن فکره ی درست نباشه