آموزش خط تـــحــریـــری

[amir abbasi]

با آشنایی که من از خط کاربرا پیدا کردم به ﻧﻆﺮﻡ اکثر کاربرا به قول معروف اون خمیر مایه ﺧﻮﺵ ﺧﻂﻲ ﺭﻭ دارن و برای همین این تاپیک رو زدم تا این جا ﺑﺘﻮﻧﻴﻢ اﺷﻜﺎﻻﺕ ﻫﻢ ﺩﻳﮕﻪ ﺭﻭ ﺩﺭ ﺿﻤﻴﻨﻪ ﺧﻄ ﺗﺤﺮﻳﺮي ﺭﻓﻊ ﻛﻨﻴﻢ.

+ ﻻﺯﻡ ﺑﻪ ﺫﻛﺮ اﺳﺖ ﻫﻤﻴﻦ ﻃﻮﺭ ﻛﻪ از اسم تاپیک معلومه در این جا فقط اشکلات خط تحریری ﺭﻓﻊ میشه و نه خط نستعلیق، شکسته، نسخ و...

 

[amir abbasi]

«الـــفـــ»

«به نام ایزد دانا»​

بالاخره میخوایم آموزش خط تحریری رو شروع کنیم. بر اساس بحثی که شد و برای این که خط رو اصولی یاد بگیریم از حروف شروع میکنیم و همون طور که میدونیم اولین حرف الفبای فارسی «الف» است.

قواعدی که برای «الف» به نظرم مهم اومد رو نوشتم.(ببخشید یکم عجله ای شد. )

نکات مهم:
1- در خط تحریری همواره فاصله بین دو حرف به اندازه ی یک نقطه تو خالی است.(یک تا دو میلیمتر)
2- هنگام اتصال کلمات به «الف» همون طور که گفتم الف به اندازه ی یک نقطه تو خالی به سمت راست منحرف میشه.
3- هنگام اتصال «ل» با «الف» توجه داشته باشید «الف» از «ل» کوتاه تر نوشته می شود.
4- به خط کرسی دقت کنید.

بعد از این که قواعد رو خوندید ابتدا از رو کلمات زیر تمرین کنید و بعد از روی جمله و درآخر از هر کلمه و از جمله یه بار خوش خط بنویسید و بزارید این جا تا رفع اشکال کنیم.

این سرمشقی که من دادم خیلی جامع نیست و شما میتونید خودتون بر اساس چیزایی که گفتم اتصالات به «الف» رو کار کنید.

+ همه ی این مطالب از ذهن بنده تراوش شده و منبعی ندارد.

 

[Manfred]

پاسخ : آموزش خط تـــحــریـــری

شما خط خوبی دارین ولی فک نمیکنین برا آموزش استفاده از خط استادان بزرگ بهتر باشه؟ ضمنن شما آموزشو تحریری دادین سرمشقو نستعلیق!

 

[amir abbasi]

پاسخ : آموزش خط تـــحــریـــری

شما خط خوبی دارین ولی فک نمیکنین برا آموزش استفاده از خط استادان بزرگ بهتر باشه؟ ضمنن شما آموزشو تحریری دادین سرمشقو نستعلیق!

منظورتون از استادان بزرگ چیه؟!

من قبل هم گفتم برا این نستعلیق گذاشتم چون فرقی با تحریری نداره و فقط میشه گفت کوچیک شده تحریریه.
ولی برا این نستعلیق گذاشتم چون این جوری به ضخامت نوشته در جاهای مختلف حروف هم توجه کنید تا خط زیبا تری داشته باشید.

+ من آموزش رو ادامه ندادم تا دوستان بیان ایده هاشون رو برای آموزش خط بدن تا از ایده ها بهترین رو انتخاب کنیم و اون جوری پیش بریم.

 

[SHINE]

پاسخ : آموزش خط تـــحــریـــری

من ايده ندارم سوال دارم
بهتره با چي بنويسيم ؟؟
چون يادمه دبستان بوديم ميگفتن با مداد بهتره بنويسيم تا مداد نوکي
خودکار نوکش نازک باشه بهتره يا کلفت؟؟
و...

 

[ranjame]

پاسخ : «الـــفـــ»

بسیار هم خوب :)
برخی از نکات که باید رعایت شود یا بهتر بگم؛ دانستنش خالی از لطف نیست:
در اتصال ص - ا ؛ دندانه ی صاد باید مشخص شده باشد؛ در برخی از کتابت ها مخصوصاً سبک میرعماد دندانه ها بسیار تیز و با شیب زیاد وجود دارند.
همچنین در اتصال ط - ا ؛ مانند تصویر زیر باید فاصله ای در نظر گرفته شود؛ همچنین حرف الف بر دو نوع نوشته می شود؛ یک الف هم از اندازه ی اصلی خودش بهتر است کوتاه تر نوشته شود ؛ آن هم برای وقتی است که در کرسی دوم بعد از دوایر مستقیم (=س، ص، ق، ن، ی) واقع شود.

این جا جا داره یاد بشود از استاد درویش طالقانی ؛ یک فرد ژاپنی به ایران می آید و با دیدن خط ایشان (به عنوان یک نقاشی) بسیار تعجب می کند و تصمیم می گیره سرّ زیبایی و متفاوت بودن خط ایشان را دریابد؛ بعدها متوجه شد که تمام حروفی که استاد درویش طالقانی آغاز کرده اند؛ زاویه ای که با سطح افق می سازه حدود 63 درجه بوده.. بله خوشنویسی علاوه بر هنر یک علم نیز محسوب می شه.

این هم متنی است که استاد بزرگ خوشنویسی، میرعماد الحسنی به قلم خویش به کتابت درآورده و چگونگی علاقمندی خود به خوشنویسی را شرح می دهد:
"اين حقير روزي به حسب اتفاق به مطالعه خط نستعليق مشغول بوده و به جستجوي انوار جمال شاهد حقيقي، راه تماشاي خط مي پيمود كه چند بيتي از كتابت شريف قبله الكتاب سلطان علي المشهدي در نظر آمده و در نظر از هر چه گويي خوبتر:
الفاتش چون قامت شمشاد قدان آرام جان و چشمهاي صادش چون چشم دلبران فتان، دال و لامش چون زلفين محبوبان دلاويز و دايره هاي نون چون ابروان خوبان فتنه انگيز، هر نقطه آن چون مردم ديده سيه چشمان و هر مد آن چون آب حيات در ظلمات مداد روان. چون اطلاع بر وجود آن آب حيات كرد و لذت در مذاقش جا كرد، تشنگي را بر خود غالب ديد. القصه كمال ميل تحصيل خط از نهاد اين خاكسار سر زد"

من شخصاً از زحمتی که برای ایجاد این تاپیک کشیدید نهایت تشکر را می کنم و از این که در روزگاری که عرعر خر در طویله بانگ بلبل در قفس برای مردم هیچ توفیری نداره همچین فعالیت هایی شکل می گیره خوش حالم :)

 

[ranjame]

پاسخ : آموزش خط تـــحــریـــری

من ايده ندارم سوال دارم
بهتره با چي بنويسيم ؟؟
چون يادمه دبستان بوديم ميگفتن با مداد بهتره بنويسيم تا مداد نوکي
خودکار نوکش نازک باشه بهتره يا کلفت؟؟
و...

در خوشنویسی تحریری اولویت با مداد معمولی است؛ مداد نوکی ایرادی نداره فقط تنها عیبش در این است که نوکش می شکنه
خودکار هم ربطی به نازک یا کلفت بودن نوکش نداره؛ فقط نوک خودکار هنگام نوشتن نباید بلغزد و یا خودکار نباید جوهر پس بده چون نوشته را نازیبا می کند
موفق باشید

 

[ranjame]

پاسخ : آموزش خط تـــحــریـــری

این هم مشق الخط حروف ب - پ - ت - ث :

 

[amir abbasi]

پاسخ : آموزش خط تـــحــریـــری

من ايده ندارم سوال دارم
بهتره با چي بنويسيم ؟؟
چون يادمه دبستان بوديم ميگفتن با مداد بهتره بنويسيم تا مداد نوکي
خودکار نوکش نازک باشه بهتره يا کلفت؟؟
و...

میتویند یا با مداد B6 بنویسید یا با خودکار(اگه بیک باشه بهتره)

بسیار هم خوب :)

برخی از نکات که باید رعایت شود یا بهتر بگم؛ دانستنش خالی از لطف نیست:
در اتصال ص - ا ؛ دندانه ی صاد باید مشخص شده باشد؛ در برخی از کتابت ها مخصوصاً سبک میرعماد دندانه ها بسیار تیز و با شیب زیاد وجود دارند.
همچنین در اتصال ط - ا ؛ مانند تصویر زیر باید فاصله ای در نظر گرفته شود؛ همچنین حرف الف بر دو نوع نوشته می شود؛ یک الف هم از اندازه ی اصلی خودش بهتر است کوتاه تر نوشته شود ؛ آن هم برای وقتی است که در کرسی دوم بعد از دوایر مستقیم (=س، ص، ق، ن، ی) واقع شود.

این جا جا داره یاد بشود از استاد درویش طالقانی ؛ یک فرد ژاپنی به ایران می آید و با دیدن خط ایشان (به عنوان یک نقاشی) بسیار تعجب می کند و تصمیم می گیره سرّ زیبایی و متفاوت بودن خط ایشان را دریابد؛ بعدها متوجه شد که تمام حروفی که استاد درویش طالقانی آغاز کرده اند؛ زاویه ای که با سطح افق می سازه حدود 63 درجه بوده.. بله خوشنویسی علاوه بر هنر یک علم نیز محسوب می شه.

این هم متنی است که استاد بزرگ خوشنویسی، میرعماد الحسنی به قلم خویش به کتابت درآورده و چگونگی علاقمندی خود به خوشنویسی را شرح می دهد:
"اين حقير روزي به حسب اتفاق به مطالعه خط نستعليق مشغول بوده و به جستجوي انوار جمال شاهد حقيقي، راه تماشاي خط مي پيمود كه چند بيتي از كتابت شريف قبله الكتاب سلطان علي المشهدي در نظر آمده و در نظر از هر چه گويي خوبتر:
الفاتش چون قامت شمشاد قدان آرام جان و چشمهاي صادش چون چشم دلبران فتان، دال و لامش چون زلفين محبوبان دلاويز و دايره هاي نون چون ابروان خوبان فتنه انگيز، هر نقطه آن چون مردم ديده سيه چشمان و هر مد آن چون آب حيات در ظلمات مداد روان. چون اطلاع بر وجود آن آب حيات كرد و لذت در مذاقش جا كرد، تشنگي را بر خود غالب ديد. القصه كمال ميل تحصيل خط از نهاد اين خاكسار سر زد"

من شخصاً از زحمتی که برای ایجاد این تاپیک کشیدید نهایت تشکر را می کنم و از این که در روزگاری که عرعر خر در طویله بانگ بلبل در قفس برای مردم هیچ توفیری نداره همچین فعالیت هایی شکل می گیره خوش حالم :)

این هم مشق الخط حروف ب - پ - ت - ث :

ببخشیدا!! ولی این جوری که شما درس میدید کسی هیچی یاد نمیگیره به کنار خط تحریری هم اشتباه یاد میگیره.
در ضمن توی سرمشقاتون غلط کم نیست.

 

[ranjame]

پاسخ : آموزش خط تـــحــریـــری

میتویند یا با مداد B6 بنویسید یا با خودکار(اگه بیک باشه بهتره)
ببخشیدا!! ولی این جوری که شما درس میدید کسی هیچی یاد نمیگیره به کنار خط تحریری هم اشتباه یاد میگیره.
در ضمن توی سرمشقاتون غلط کم نیست.

اصولاً این تاپیک را برای این زدید که اشکالات مربوط به خط تحریری افراد (نه خط تحریری به تنهایی!) گفته شه؛ بنابراین اگر ایرادی می بینید تذکر بدهید خوشحال میشم بدونم :)

 

[alemzadeh]

پاسخ : آموزش خط تـــحــریـــری

نمی‌خواید ادامه بدین آموزش رو؟

 

[əlireza]

پاسخ : آموزش خط تـــحــریـــری

ب هم کلاسیایی که خطشون خوب نیس وختی دارن مینیویسن نگاه میکنم میبینم که اکثرا نحوه درست گرفتن خودکار یا مداد رو بلد نیستن...معمولا خط بد هم از این ناشی میشه...!

 

[یغما]

پاسخ : آموزش خط تـــحــریـــری

آقای امیر محمد میشه خودتون شروع کنید جلسه دوم رو؟

سرمشق جلسه اول رو نوشتیما

 

[amir abbasi]

پاسخ : آموزش خط تـــحــریـــری

آقای امیر محمد میشه خودتون شروع کنید جلسه دوم رو؟

سرمشق جلسه اول رو نوشتیما

ﺁﻗﺎ اﻭﻟﻦ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻓﻘﻄ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺗﻮ ﺗﺎﭘﻴﻚ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻛﻨﻢ
ﻳﻜﻲ ﺑﻴﺎﺩ ﻳﻪ ﺩﺳﺖ ﺧﻄ اﺯ ﺧﻮﺩﺵ ﺑﺰاﺭﻩ ﻳﻜﻲ ﺩﻳﮕﻪ ﺑﻴﺎﺩ ﺑﻬﺶ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻪ اﻳﺮاﺩاﺷﻮ ﺑﮕﻴﺮﻩ
ﻣﻦ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﻳﻪ ﺳﺮﻱ ﻣﺴﺎﻳﻞ ﺑﻌﺪ اﺯ ﺯﺩﻥ اﻳﻦ ﺗﺎﭘﻴﻚ ﻧﺘﻮﻧﺴﺘﻢ ﺯﻳﺎﺩ ﺑﻴﺎﻡ اﻳﻨﺠﺎ
ﻭﻟﻲ ﻗﻮﻝ ﻣﻴﺪﻡ ﻫﺮ ﻛﻤﻜﻲ اﺯ ﺩﺳﺘﻢ ﺑﺮ ﺑﻴﺎﺩ اﻧﺠﺎﻡ ﻣﻴﺪﻡ ... ﺧﻴﻠﻲ ﺯﻭﺩ

 

[Sahar.Z]

پاسخ : آموزش خط تـــحــریـــری

خُب با اجازتون من ادامه بدم.
یک چیزی که من تو نوشته ی خیلی ها دیدم این ِ که حروف ِ کشیده رُ خیلی نابجا استفاده میکنن.بنابراین الآن میخوام توضیح بدم که کجاها نمیشه از حروف کشیده استفاده کرد:
همون طور که تو شکل میبینین:
مورد ِ 1 و 4 و 7 :دو حرف ِ "س" و "ش" که دندانه دار هستند اگر به حروفی نظیر ِ ر ، ز ، د ، ذ متصل بشند حق نداریم بِکشیمشون و غلط املایی محسوب میشن.
مورد ِ 2:حروفی که یک دندانه دارن مثل ِ "پ" و "ت"و..اگر به تنهایی به حرف دیگه ای متصل بشن نمشه کشیدشون و غلط املایی محسوب میشن.این در حالی هست که در مورد ِ 3 اگر دو حرف ندانه دار کنار همدیگه قرار بگیرن حق ِ کشیدنشونُ داریم.(اینُ مطمئن نیستم ولی فکر میکنم فقط دومیُ میتونیم بکشیم.)
مورد ِ 5 و 6:حروفی مثل ِ "مـ" و "کـ" رُ هیچ وقت نمیتونیم بِکشیم.
ویرایش:حروف "س" و "ش" رُ میتونیم به حرف "ا" متصل کنیم و در مورد ِ "ر" هم در صورتی که قوس ندیم غلط املایی محسوب نمیشه.

+فعلاً همین ها رُ یادم میاد.
+اگر موافق هستین ادامه بدم.

 

[əlireza]

پاسخ : آموزش خط تـــحــریـــری

یک چیزی که من تو نوشته ی خیلی ها دیدم این ِ که حروف ِ کشیده رُ خیلی نابجا استفاده میکنن.بنابراین الآن میخوام توضیح بدم که کجاها نمیشه از حروف کشیده استفاده کرد:
همون طور که تو شکل میبینین:
مورد ِ 1 و 4 و 7 :دو حرف ِ "س" و "ش" که دندانه دار هستند اگر به حروفی نظیر ِ ر ، ز ، د ، ذ ، ا متصل بشند حق نداریم بِکشیمشون و غلط املایی محسوب میشن.

این میگی حر س وقتی ب حروفی مثل "ر" و "ز" میچسبه نمیتونیم بکشیمش کاملا اشتباهه!

مثلا در این تصویر میبینید که در کلمه سزاوار حرف سین کشیده شده :)
http://epeico.com/blogfa/bic-meshki/dastneveshteha/17.JPG

در مورد شد هم همینطوریه!میتونیم بکشیمش و هیچ ایرادی نداره :)

درسته خطی که نوشته شده شکسته ست ولی خیلی از حروفش با نستعلیق فرقی نداره و یکسانه
میبینید که شین شد رو کشیده نوشته..

سین سارا رو هم میشه کشیده نوشت! :)

 

[Sahar.Z]

پاسخ : آموزش خط تـــحــریـــری

این میگی حر س وقتی ب حروفی مثل "ر" و "ز" میچسبه نمیتونیم بکشیمش کاملا اشتباهه!

مثلا در این تصویر میبینید که در کلمه سزاوار حرف سین کشیده شده :)
http://epeico.com/blogfa/bic-meshki/dastneveshteha/17.JPG

در مورد شد هم همینطوریه!میتونیم بکشیمش و هیچ ایرادی نداره :)

درسته خطی که نوشته شده شکسته ست ولی خیلی از حروفش با نستعلیق فرقی نداره و یکسانه
میبینید که شین شد رو کشیده نوشته..

سین سارا رو هم میشه کشیده نوشت! :)

ببینید اینایی که گفتمُ مسلماً از خودم در نیاوردم!شاید از نظر تحریری نمای زشتی نداشته باشه ولی غلط املایی محسوب میشه.

 

[əlireza]

پاسخ : آموزش خط تـــحــریـــری

ببینید اینایی که گفتمُ مسلماً از خودم در نیاوردم!شاید از نظر تحریری نمای زشتی نداشته باشه ولی غلط املایی محسوب میشه.

مگه من از خودم در آوردم؟!اونی که شما میگی خط معیار فارسیه که باش املا مینیویسی کتاب چاپ میشه که همه حروف باید همه دندونه هاشون گذاشته بشه!!

از نظر خط نستعلیق اشکالی نداره که مثلا "ش" شد کشیده نوشته بشه..یا "س" سارا کشیده نوشته بشه..هیچ اشکالی نداره :)

 

[Sahar.Z]

پاسخ : آموزش خط تـــحــریـــری

مگه من از خودم در آوردم؟!اونی که شما میگی خط معیار فارسیه که باش املا مینیویسی کتاب چاپ میشه که همه حروف باید همه دندونه هاشون گذاشته بشه!!

از نظر خط نستعلیق اشکالی نداره که مثلا "ش" شد کشیده نوشته بشه..یا "س" سارا کشیده نوشته بشه..هیچ اشکالی نداره :)

اگر به عنوان تاپیک توجه کنید متوجه میشید که اینجا آموزش خط تحریری هست نه نستعلیق و چیزای دیگه.
+به درس هفتم کتاب زیان فارسی 2 هم میتونید مراجعه کنید.

 

[əlireza]

پاسخ : آموزش خط تـــحــریـــری

اگر به عنوان تاپیک توجه کنید متوجه میشید که اینجا آموزش خط تحریری هست نه نستعلیق و چیزای دیگه.
+به درس هفتم کتاب زیان فارسی 2 هم میتونید مراجعه کنید.

بله!خط تحریری هم زیر مجموعه ای از نستعلیقه!فقط با قلم و مرکب نوشته نمیشه!!

بله الان زبان فارسی دوم جلومه!!صفحه 33 اگه اونجا خوب نگاه کنید میبینید که سر رو دو جور نوشته یکی هم داخل پرانتز نوشته که روش ضربدر کشیده که غلطه!(سر رو هم با س کشیده نوشته هم معمولی)

همونجا میتونی ببینی که شادی رو هم دو جور نوشته هم با ش کشیده هم ش معمولی!