پاسخ : ترجمه و مترجم
* به نظرت ترجمه ی خوب چه ویژگی هایی داره و چه قدر روی فهم و لذت بردن از کتاب تاثیر داره؟
* توی هر سبکی بیشتر کار کدوم مترجم هارو می پسندی؟
* تا حالا شده به خاطر ترجمه بد از خوندن کتابی منصرف شی و بخوای متن اصلیو بخونی؟چرا؟
* در مورد کتابایی که بیشتر از یه ترجمه دارن کدومو خوندی؟ چقد راضی بودی؟
* با سانسور و اعمال نظر شخصی موقع ترجمه تا چه حد موافقی؟
اشکالات فاحشی که توی بعضی ترجمه ها دیدینو به بقیه بگین...
+ یه کتابی من چندوقت پیش از کتابخونه گرفته بودم,از آگاتا کریستی بود.بعد مترجم رسمن کتابُ نابود کرده بود با این ترجمه :ا کوچکترین اشتباه‌ــش این بود که اومده بود نوشته‌بود «خانم ِ میس هوارد» :ا اگه ترجمه مناسب نباشه,طبیعتا آدم نمیتونه با کتاب خوب ارتباط برقرار کنه,و اعصاب ِ آدم خورد میشه موقع ِ خوندن ِ کتاب! چون درحین ِ خوندن فقط حواست به اینه که مترجم دیگه کجاها رو اشتباه کرده,و این باعث میشه کتاب اون تاثیریُ که «باید» رو‌ـت نذاره.
+ کلاسیک اگه باشه,محسن سلیمانی؛کتاب ِ فانتزی ِ کودک,محبوبه‌نجف‌خانیُ پروین‌علی‌پور؛ادبیات ِ مدرن,اجمدنجفی؛ و ... [ یادم نمیاد!
]
+ بله,خیلی شده ! ولی متاسّفانه متن‌اصلی دم ِ دست‌ـم نبوده [
] ولی اگه پیدا‌ـش میکردم مطمئنا اون کتابُ می‌ذاشتم کنار.کلـّـا کار ِ مترجم خیلی مهمّ‌ـه,مثه این می‌مونه که مترجم بخواد اون کتابُ دوباره بنویسه.پس اگه بد ترجمه کنه مثه این‌ـه که نویسنده کتابُ بد نوشته باشه.خب طبیعتا آدم دستُ دل‌ـش به این نمیره که بشینه کتابُ بخونه.به خاطر ِ همین کار ِ مترجم «تقریبا» ارزشمند‌ـه به اندازه نویسنده؛چون چیزی که مترجم مینویسه میتونه رو احساس ِ یک نفر به یه کتاب «خیلی» تاثیر داشته باشه.
+ مثلن از هری‌پاتر,ویدا اسلامیه بهتره نسبتا.از ناتور‌دشت,احمد نجفی؛از شازده‌کوچولو مصطفی رحماندوست [ با‌اینکه خیلی ساده‌تره ترجمه‌ـش ] دیگه ... از کتاب‌ـای ِ دارن‌شان فرزانه‌کریمی؛از رولددال هم محبوبه‌نجف‌خانی. [ چه مثال‌های ِ بامحتوایی ! :د ] این‌‌ـا اون مثال خوب‌ـا بودن. :د
+ کاملا مخالفم ! به‌شخصه دوست‌ندارم وقتی یه کتابُ میخونم,مترجم نظر ِ شخصی ِ خودشُ تحمیل کنه به من.یه جور «پروپاگاندا» محسوب میشه.مترجم وقتی میخواد یه متنُ ترجمه کنه,باید به متن «کاملا» وفادار باشه؛و حتّا اگه از اون سبک,یا یه قسمت ِ «خاص» خوش‌ـش نمیاد و یا کتاب به کلّی با عقاید‌ـش مغایرت داره,نباید «هیچ» قسمتی از کتابُ تغییر بده؛چون یه جور خیانت محسوب میشه [ هم به نویسنده و هم به خواننده ] و خلاصه اینکه هرمترجمی که این‌کارُ بکنه«به‌شدّت» محکوم میشه [ ازطرف ِ من حدّاقل :د ] و حتّا سزاوار ِ این‌ـه که دارش بزنن مثلن. [
]
+ همون‌ـایی که گفتم؛مثلن «خانم میس هوارد»,«آقای ِ مستر سِـر جان» [ درصورتی‌که جان,اسم ِ کوچیک ِ اون شخص بودُ القاب ِ رسمی,هیچ‌وقت با اسم ِ کوچیک نمی‌آن :ا ] «فرمان ِ ققنوس» [ به‌جای ِ «محفل ِ ققنوس»؛ممنون از مترجم که فرق ِ بین ِ «اُدر» و «اُردر» رو نمی‌دونه :ا ] و ... دیگه یادم نمی‌آد
برای ترجمه‌ی شعر لازمه که مفهوم شعر رو ترجمه کنیم و بعد یه شعر جدید به زبون مقصد بسازیم ؟ یا ترجمه‌ی تحت‌اللفظی کنیم و سعی کنیم از کلمات قافیه‌دار استفاده کنیم تو ترجمه ؟ یا نه ، همینجوری راست‌راست شعر تحت‌اللفظی رو برداریم بذاریم جلوی خواننده ؟ کدومش بهتره به نظرتون ؟ ارزش ادبی کدوم بیشتره ؟ وفادار بودن به متن مهم‌تره یا آفرینش جدید شعر و از این حرفا ؟ ...
فک‌کنم بهترین راه این باشه که شعرُ کاملا ترجمه بکنه [ یــَـنی کلمه به کلمه,هربیتُ ترجمه کنه ] بعد با کلمات‌ـی که فارسی‌ن,بشینه اون چیزی که به‌دست اومده رو یه کم قافیه بدهُ جینگل‌ش کنهُ ارزش ِ ادبی بده بهش؛اینطوری بهتره به نظرم. [ چه سوال ِ سختی ! هنوز دارم فک میکنم روش
]
یه چیز دیگه‌ایَم که میشه درباره‌ش بحث کرد ، ترجمه‌ی اسامی خاصّه . یه مثال دم‌دستی می‌زنم ؛ توی کتاب‌های هری پاتر خانم اسلامیه کلمه‌ی «جان‌پیچ» رو معادل «هورکراکس» در نظر گرفته ، یا «دیوانه‌ساز» رو معادل «دیمنتور» . برای این کار احتمالا یه مقدار زیادی کلمه‌هه رو باید ریشه‌یابی کرد و اینا ؛ سوال من اینه که اصلا به زحمتش می‌ارزه که این کار انجام بشه ؟ چه قدر برای خواننده مفیده که با کلمات این جوری - و نه اصل کلمه - مواجه بشه ؟ کار خوبی هست یا نه ؟ و از این سوالا دیگه ...
به‌شخصه موافق‌م با این‌کارش.برای ِ من ِ «خواننده»؛کلمه‌ی ِ «دمنتور» یا «هورکراکس» هیچ معنایی نمیده؛صرفن برای ِ من ِ «خواننده» یه کلمه‌س که ملموس نیست؛پس نمیتونم منظور ِ اصلی ِ اون نویسنده رو درک کنمُ بفهمم که چی میخواسته بگه.پس به‌شخصه فک میکنم کار ِ خیلی خوبیه این‌کار؛بسی کمک میشه به متن ِ ترجمه‌شده. :د
× یه چیز ِ دیگه هم که میشه راجب‌ش بحث کرد,این‌ـه که کدوم مترجمُ سراغ‌ش نریم ؟ کدوم مترجم‌ـه که توی ِ ترجمه ضعیف‌ـه و نمیتونه حقّ ِ مطلبُ ادا کنه ؟ اسم ِ کدوم مترجمُ روی ِ جلد ِ هرکتابی دیدیم,بیخیال ِ اون‌کتاب بشیم ؟
