راجع به قدرت مطلقه الهی چند شبهه مطرح میشود که برخی از آنها را مطرح کرده و پاسخ میدهیم:
شبهه اول: حال که خداوند دارای قدرت مطلقه است آیا او میتواند یک
واجب الوجود دیگری خلق کند یا اینکه آیا خداوند میتواند سنگ بزرگی خلق کند که خود، نتواند آن را بلند کند یا اینکه آیا خداوند میتواند کره زمین را در یک
تخم مرغ جا دهد بدون اینکه زمین کوچک شده یا تخم مرغ بزرگ شود؟
پاسخ: در موارد فوق باید توجه داشت که قدرت به این امور تعلق نمیگیرد بلکه قدرت تنها به امور ممکن الوجود تعلق میگیرد در حالیکه موارد فوق ممتنع الوجود هستند.
مثلا وقتی گفته میشود حسن،
قدرت بر حل همه مسائل ریاضی را دارد، معنایش این است که هر مساله ریاضی که پاسخ داشته باشد و قابل حل باشد را حسن میتواند حل کند و الا اگر از او بپرسیم یک عددی پیدا کن که از عدد چهار بزرگتر و از عدد سه کوچکتر باشد و او چنین عددی را پیدا نکند هرگز به او نمیگوئیم او قادر بر حل این مساله نشد بلکه میگوئیم این مساله دارای جواب نبود.
[۹]
وقتی گفته میشود آیا خدا میتواند موجودی، واجب الوجود خلق کند نفس مثال مورد قدرت قرار نمیگیرد. زیرا
واجب الوجود یعنی غیر مخلوق و غیر مخلوق با مخلوق جمع نمیشود. به عبارتی موجب اجتماع نقیضین است. چون لازمه اش این است که آن واجب الوجود، هم غیر مخلوق باشد و هم مخلوق و چنین چیزی محال عقلی است. مضافا بر اینکه با ادله
توحید واجب ناسازگار است.
زمانی که گفته میشود آیا خدا میتواند سنگی را بیافریند که خود، نتواند آن را بردارد باز مورد قدرت خداوند نیست؛ چون لازمه اش نقض واجب الوجود بودن خداست.
به عنوان مثال یکی از اشکال هایش این است که خداوند قادر مطلق است و اگر نتواند سنگی را بلند کند دیگر قادر مطلق نیست و معنایش این است که خدا قادر مطلق نیست.
در مورد عالم و
تخم مرغ نیز سخن از همین قبیل است؛ چون لازمه اش
اجتماع نقیضین است. زیرا معنای این سخن آن است که عالم بزرگ باشد (به گونهای که تخم مرغ در آن جای گیرد) و در همان حال که بزرگ است کوچک باشد و این صریح اجتماع نقیضین است.
نتیجه اینکه این امور از شمول قدرت (اعم از
قدرت الهی و قدرت غیر الهی) خارجاند. زیرا مستلزم امور بدیهی البطلان مانند اجتماع نقیضین و... خواهند بود.