ذهنیت خرچنگی یا خرچنگها در یک سطل، یک طرز تفکر است که بهترین توصیف آن این عبارت است: «اگر من نمیتوانم آن را داشته باشم، دیگران هم نباید بتوانند».
این استعاره به یک الگوی رفتاری در خرچنگ اشاره میکند. زمانی که آنها در یک سطل به دام افتادهاند، در حالی که هر یک از خرچنگها به راحتی میتوانند فرار کنند، تلاشهایشان توسط دیگران تضعیف خواهد شد و این امر موجب تضعیف جمعی گروه خواهد شد.
این موضوع در رفتار انسان نیز دیده میشود به طوری که ادعا میشود که اعضای یک گروه به منظور کاهش اعتماد به نفس دیگر اعضای گروه که به موفقیتی فراتر از دیگران رسیدهاند، تلاش خواهند کرد. این امر ممکن است از روی حسادت، خشم، توطئه، یا رقابتی احساسی، برای متوقف ساختن پیشرفت دیگران باشد!
انگار نفرین کردهاند این خاک را اجداد ما
تا بوده زاری بوده و تا مانده غم در یاد ما
ما نسل بازی خوردهایم، آتش به پرهامان زدند
شاهان به آتشبازی و نیرنگ و استبداد ما
بازندگان بازی شطرنج قدرت نسل ماست
پایان بازی مات بود از کیش مادرزاد ما
یه زن نمیتونه دوستت داشته باشه بعد دوستت نداشته باشه بعد دوباره دوستت داشته باشه! یه زن فقط میتونه دوستت داشته باشه دوستت داشته باشه دوستت داشته باشه و بعد دیگه هیچوقت دوستت نداشته باشه!
از کتاب خداحافظ گاری کوپر
رومن گاری