حافظ

[N.M]

پاسخ : حافظ

گوهری کز صدف کون و مکان بیرون است
طلب از گمشدگان لب دریا می‌کرد

چیزه ، کون ینی چی ؟ """" جدی ! ""

شاید منظورش اینه که اون گوهر ( شناخت ) ، توی زمان نمیگنجید و اینا . بعد دل من میومد از کسایی که خودشون گمشده بودن ( و آگاهی نداشتن ) طلب اون گوهرُ میکرد .

"""

 

[Hamid.s]

پاسخ : حافظ

خیلی عمقی نپرداز بهش

میخواستم از بابام بپرسم روم نشد خوب

شما اونو رد شو مکانو بچسب

منم قک کنم همونی که گفتی میشه دیه. یعنی سراغشو از کسایی میگرفت که خودشون بی خبرن و گم شدن و بی شناختن و اینا!

 

[N.M]

پاسخ : حافظ

مشکل خویش بر پیر مغان بردم دوش
کو به تایید نظر حل معما می‌کرد

بعد پیر مغان و به تایید نظر حل معما میکرد چیه؟

این فک نکنم معنی خاصی داشته باشه ها
پیر مغان که ، مُغ روحانی زرتشتیِ و پیرم ریش سفید و دانا و اینا !
مشکلشُ برد پیش طرف و اونم حل میکرد !

( من هیچی حالیم نمیشه ، بعد با اعتماد بنفسم یکی در میون پست میدم " )

 

[Hamid.s]

پاسخ : حافظ

یعنی انقد ساده؟ #-o

خوب بیت بعدی

نگو که قدح و اینا هم همون معنی جام و شراب و اینا رو میده

حافظ بیچاره چی میکشه از دست ما الان تو گور


خوب من راهو میدم به جوونا ادامه بدن دیه

 

[sk1v]

پاسخ : حافظ

خب ، گوش دادیم ( دادم ینی ، اما بقیه م میدن )

فک کنم قدمِ بعدی اینه که کلمه هایی که توی معنیش مشکل داریمُ بپرسیم . من معنیِ اینا رو نفهمیدم دقیقا :

از دور خدا را می‌کرد
شَعبده

تلفظ درست شَعبده است اما تلفظ غلط رایج شده!
همون طور که شَجاعت و قِلاده(بدون تشدید) هم شدن شُجاعت و قَلّاده
خدا را می کرد هم از تصحیح قزوینیه بقیه خدایا می کرد آوردن
آقا در چه حد حرف بزنیم و تحلیل کنیم ؟ (نه که من حافظ پژوهم ! )
میتونیم جام جهان بین رو علوم رایج و ظاهری بگیریم
بعد بگیم دل خودش بهتر از اینا رو داره .
پ.ن: بنظرم میشه با شعر منسوب به حضرت امیر قرابت معنایی گرفت :
دوائک فیک و ما تشعر ولائک منك و ما تبصر
وتحسبُ انّک جرمٌ صغیر و فیک انطوی العالم الاکبر
و انت الکتاب المبین الّذی بأحرفه یظهُر المظَهر
فلا حاجهً لک فی خارج یخّبر عنک بما سطّروا

بیت بعدیش هم مهمون مفهوم داره
اگه بخوایم خیلی عرفانی بحث کنیم این طوری میشه
که پیر مغان واسطه فیض الهیه که باشاره ای همه چیزو درست میکنه

 

[shekoofeh]

پاسخ : حافظ

اممم ... بچه ها ؛ در مورد بیت اول تحلیل عرفانی ای که میشه اینه :

دل به تعبير عرفا اينه اي است كه انوار حق در آن تجلي مي كند ولي دلي كه مراحل سير و سلوك را طي كرده صفا و صيقل يافته

و به درجه كمال رسيده باشد نه هر دلي پس فرض اين است كه استعداد و شايستگي جام جم شدن بالقوه در دل آدمي وجود

دارد ولي تحقق يافتن آن موكول به تزكيه نفس و تمرين و رياضت است جام جم يا جام جهان نماكنايه از دل است در مراحل والاي

معرفت دل پاك و روشن مهذب عارف است كه جلوه گاه جمال حقيقت و متجلي معشوق ازلي و آئينه تمام نماي كليه رازهاي

ناگشودني و مبهم آفرينش به شمار مي رود

دل من سالها در مراحل نخستين سير و سلوك بود در راه طلب گام بر مي‌داشت و از من طلب جام جم شد يعني بينش حقيقت

مي كرد در حاليكه اين خاصيت بالقوه در خود او نهفته بود پس آنچه را خود داشت از ما كه وجودي بيگانه بوديم درخواست مي

كرد.

ببخشید ؛ ادامه بدید!

 

[F@temeh]

پاسخ : حافظ

نرگس نرگس، از مامانم پرسیدم .میشه عالمِ وجود

مامانم معلمه ادبیاته میتونم پاسخگوی سوالاتتون باشم

 

[sayna]

پاسخ : حافظ

من فک می کردم کون همخانواده ی مکانه

من برداشت خودم رو بگم ؟ من کلا به نظرم جام جهان بین ُ اینا یعنی معرفت و آگاهی و شناخت راجع به خدا . چون ببینید انگار چند بیت اول داره داستان میگه بعد یهو میاد میگه " بی دلی در همه احوال خدا با او بود .. "

به عبارتی بعنی دنبال خدا خواستین بگردین تو خودتون بگردین و اینا ..

پیر مغان هم من همیشه فکر می کردم یه آدم دانا و ریش سفید ُ اینا نــیـــس؟

 

[ermia]

پاسخ : حافظ

میگم من یه دور کل شعرو با توضیح کلمات و معانی بیام بگم ؟؟؟؟


تحلیل کامل بعد بحث کنیم سر تحلیلا


باشه؟؟؟

یکم زمان بدید شما سوالارو مطرح کنین ببینم بیشتر تو متنم چی باشه که جواب سوالاتونو بده من آخر شب یا فردا صبح میذارم رو سایت


باشه؟؟؟


×لطفا پست متوالی ارسال نکنید×

 

[sk1v]

پاسخ : حافظ

آقا پیر مغان رو بریم دیگه
مغ ها در اصل طایفه ای از ماد بودن که امور مذهبی رو داشتن بعد از زرتشت هم اینکاره بودن دیگه یعنی جد اندر جد آخوند!
مغ بمعنی روحانی زرتشتی استفاده میشه پیر مغان هم که سردسته است
حالا تو اشعار عرفانی پیر مغان معمولاً نقش راهنما رو داره .میشه گفت واسطه بین حق و خلق ،پیامبر،امام،مرشد،ولی و...
پس برای حل مشکل و باز شدن دل رفته پیشش
بعد چون پیر مغان از عنایات خاصه برخورداره همه چیز رو خیلی ساده درست میکنه
آقا بیت بعدم بگم؟
بنظر من میاد اینجا باده استعاره از معارف الهیه و قدح ،قلب پیر مغانه یه چیز دیگه که بنظرم نکته ظریفیه اینه که میگه قدح نمیگه جام.
قدح بزرگتر از جام و پیاله است .
بعدش میگه که اندر آن آینه صد گونه تماشا میکرد.حس میکنم میشه دو جور گفت که خیلی فرق نداره یکی این که
آینه باده باشه یعنی با از اون معارف الهی بهره میگرفت و دیگری این که قدح آینه باشه یعنی به دلش
نگاه میکرد و میدید(برای این میگم خیلی تفاوت نداره چون بهر حال اون معارف هم تو دلشه دیگه)
این دل کم چیزی نیست! درباره دل قشنگ گفته حیفم اومد نیارم(فحششو بمترجم بدین نه به من )
یه مطلبی نقل قول میکنم از چهل حدیث آیت الله خمینی:

در حديث قدسى است كه مى فرمايد: لا يسعنى ارضـى و لا سـمـائى ، بـل يـسـعـنـى قـلب عـبـدى المـؤ مـن .
هـيـچ مـوجودى آينه جمال محبوب نيست ، مگر قلب مؤ من . متصرف در قلب مؤ من ،حق است نه نفس . كاركن در وجود او مـحـبـوب اسـت
قـلب مـؤ مـن ، خودسر نيست ، هرزه گر نيست : قلب المؤ من بين اصبعى الرحـمـن ، يـقـلبـه كـيـف يـشاء.
دست حق در مملكت قلب او متصرف است ، تقليب و تـقـلب قلب او با خود حق تعالى است

 

[سعید الوند]

پاسخ : حافظ

عالیه.... به هیچ وجه انتظار نداشتم این همه استقبال بشه
خب بریم بیت بعد؟
گفتم این جام جهان بین به تو کی داد حکیم
گفت آن روز که این گنبد مینا می‌کرد

خب اینجا هم میگه که خداوند از روز ازل دل انسان رو جام جهان بین قرار داده و این استعداد رو به انسان داده تا به اون برسه...

 

[F@temeh]

پاسخ : حافظ

منم تقریبا همون نظرِ رو دارم... میپرسه که کی این جام جهان بین(منظور دل یا چیزی که میتونی حقیقت رو باهاش ببینی) بدست آوردی که میگه از روزی که جهان آفریده شد.(گنبد مینا:آسمان)

یه چیزی بگم...شعرای حافظ یه جوریه که هرکس میتونه با عقیده ی خودش معنی کنه و درکش کنه... یعنی ممکنه ده نفر ازش ده تا برداشتِ متفاوت بُکُنن... سخته بخوای معنی کنی :)

 

[سعید الوند]

پاسخ : حافظ

فکر کنم این بیت بیشتر کار داره و باید روش بیشتر وقت بذاریم:
بی دلی در همه احوال خدا با او بود
او نمی‌دیدش و از دور خدا را می‌کرد

منظور از بی دل میتونه انسانی باشه که «دل» نداره (دل در همون معنایی که بالا گفته شد. که اگر رشد کنه میتونه جام جم بشه) شاید یعنی به این اعتقاد نداره که دل ذخیره گاه معارف الهیه....

 

[F@temeh]

پاسخ : حافظ

بی دل اینجا یعنی عارف. میگه که خدا همیشه با عارف بوده(یا همیشه با انسان هست)اما عارف هیچوقت خدارُ ندید و چون نمیدیش فک میکرد پیشش نیست و هی خدا خدا میکرد.(یعنی انسان خدارُ نمیبینه و همش خدارُ صدامیزنه درحالیکه خدا همیشه در کنارِ انسانِ)

بیت دوم خدارا میکرد نه، خدایا میکرد

منظورم مصرع بودا

 

[ermia]

پاسخ : حافظ

معذرت به خاطر دیرکردن اینم مطلب

اگر بتوانیم عمق معانی و مضامین یک شعر را با کمیت بیان کنیم ، این غزل یکی از عارفانه ترین غزل های حافظ است که در آن جام جم ، گوهری بیرون از صدف کَون و مکان ، قدح باده و آینه ، هیچ یک معنی صوری و مادّی ندارد.سخن از شرابی است که در آن راز دهر را می‌توان دید و جام جم درون آگه از آن راز آگاه است و تعبیرهایی چون جام جهان بین و جان جهان نما نیز به همین معنی در کلام حافظ به کار رفته است گاه این جامها دل مرد عارف یا دل پیر مغان است که در آن حق تجلی می کند و عارف را به سر غیب می رساند این جام آن جامی نیست که در بزم جمشید باده انگوری در آن به گردش می‌آمد و گوهر این جام از کان جهانی دگر است و از گل کوزه گران نیست.

1- جام جم:جام جهان نما یا جام گیتی نما به استعاره مقصود دل و ضمیر مرد حق و عارف کامل است و از آن سبب گاه از دل به جام جم تعبیر میشود که دانایان روزگار برای جمشید جامی ساخته بودند که اوضاع هفت گردون را در آن مشاهده می کرد.
در بیت اول سرگذشت سیر و سلوکی را میخوانیم که صوفیانه و خانقاهی نیست دل حافظ سالها در آرزوی شناخت اسرار حق بوده و نمیدانسته است که تجلی آن اسرار در همان دل ممکن است بیگانه در اینجا آن وجهه این جهانی حافظ «مای» اوست که نمیدانست که دل مرد حق تجلی گاه حق است.

2- صدف کون و مکان این دنیای مادی است و گوهری که در این صدف پدید نمی آید همان جام جم است و سر جام جم دریا در این بیت دریای معرفت اسرار حق است و گمشدگان لب دریا کسانی هستند که مدعی درک آن اسرارند اما راهی به سر جام جم ندارند.
معنی بیت اول و دوم: سالها دل جام گیتی نما را که رازهای عالم هستی در آن آشکار بود از ما طلب میکرد و چیزی که خود داشت از نا آشنایان به آرزو می خواست و آن مروارید را که در صدف جهان هستی و مکان نتوان یافت از مدعیان معرفت که برکرانه دریای اسرار وجود چون گمگشتگان سرگردان مانده اند باز می جست.

3- پیر مغان: کنایه از رهبر روحانی و مرشد و خضر طریق
حافظ همیشه پرسشهای بی جواب خود را نزد پیر مغان ، پیر میکده یا پیر مِی فروشان می برد ، رفتن حافظ به نزد پیر مغان یک رابطه قلبی و روحانی است و در چنان پیوند روحانی است که که نظر پیر مغان به او دلگرمی و حمایت می دهد و راز معمای هستی را بر او می گشاید و می دانیم که آن راز را از حکمت مدرسه یی و دانش این جهانی نمی توان آموخت که کس نگشود و نگشاید به حکمت این معما را نظر آگاهی مرد حق از راه دل و باطن است.
4- قدح باده پیر همان جام جم بیت اول است دل این عاشق که پیر مغان بر آن اشراف دارد و اسرار حق را که در این دل تجلی کرده ، خرّم و خندان تماشا می کند. کلمه تماشا یعنی باهم راه پیمودن ، اما در اینجا مشاهده تجلی حق در جام دل عاشقان حقّ است.
معنی بیت سوم و چهارم: دیشب مساله دشوار خود را بر پیر میخانه معرفت مرشد کامل عرضه کردم که با نیروی بینش و قدرت بصیرت از مسائل پیچیده و پوشیده پرده میگرفت و گره مشکلها را می گشود وی (پیر مغان) را شاد و متبسم ساغر می بر کف یافتم که در آینه جام همچنان گرم کشف و شهود بود.

5- حکیم: دانای استوار کار و صاحب حکمت یکی از نامهای خداوند. گنبد مینا می کرد نیز در اینجا (می کرد آن) به معنای ساختن است.
معنی بیت: از پیر مغان پرسیدم که حکیم مطلق ، خداوند این جام گیتی نما را چه زمان به تو بخشید؟ پیر پاسخ داد: همانگاه که خدا این قبله لاجوردی را آفرید.
جام جهان بین هم همان جام جم ، همان قدح باده پیر همان دلی است که نور تجلی در آن تابیده و حکیم در اینجا پروردگار است گنبد مینا یعنی آسمان اما در اینجا کل آفرینش است کون و مکان. آن روز که ... یعنی از روز ازل که آفرینش آغاز شد. رابطه این جام دل پیر مغان با روز ازل بر پایه این اعتقاد دینی و عرفانی است که پروردگار در آفرینش انسان روح خود را در کالبد خاکی او دمیده است و او را قادر به درک اسرار غیب آفریده است.

6- خدا را: برای خدا
معنی بیت: یکی از دلباختگان عشق الهی که همواره خدا با وی همراه بود ولی او خداوند را به دیده دل نزدیک نمی یافت و از دوری می نالید ، می گفت: برای رضای خدا کعبه مقصود را به من نشان دهید.
بیدل یعنی عاشق که دل از کف داده است ، و در اینجا همان حافظی که سالها در طلب جام جم بود در مصراع دوم به جای خدایا ، خدا را نیز آمده است. در اینجا خدا را می کرد یعنی از دور می گفت خدا را.

7- شعبده خویش: در نسخه های دیگر شعبده عقل آمده است اما هر دو درست است.
معنی بیت: این همه سحر و جادو که خرد مصلحت جو در برابر عشق چاره سوز که لطیفه الهی و مؤید به نیروی حق است می نمود به افسونگری سامری در مقابل ید بیضاء معجزه موسی شباهت دارد.
سامری از بستگان موسی بود که در غیاب او گوساله ای از طلا ساخت و عده ای را فریب داد اما در برابر معجزه های موسی عصای او و ید بیضاء او فریب سامری کاری از پیش نمی برد در این بیت شعبده سامری اشاره به ادعای کسانی است که جام جم اسرار غیب را نمی شناسد و شعبده آنها در برابر کسی که راز غیب را می داند جلوه ای نمی کند.

8- گفت: فاعل این فعل پیر مغان یا گوینده غیبی است
معنی بیت: پیر مغان یا گوینده ای که از غیب ندا در داد که آن یار جانباز (حسین بن منصور حلاج) که دار از برکشییدنش بر بالای خود سرافرازی و عزت یافت گناهش این بود که راز حق را فاش کرد و (همانا من خدای یگانه ام گفت) گفت.
این بیت می تواند دنباله سخن پیر مغان در بیت پنجم باشد و آن یار اشاره به حسین بن منصور حلاج است که در راه حق جان باخت دست و پا و زبانش را بریدند و به دارش آویختند و دار از او سربلند شد و کشته شدن او در سال 309ﻫ در بغداد به عنوان سرمشق آزادگی در تاریخ به ثبت رسید. اما آزادگان و آنها که به سر جام جم رسیده اند راز حق را با نااهلان در میان نمی‌گذارند و اگر رازدان باشند و رازدار نباشند غیرت حق آنها را مجرم می داند و کیفر می دهد و گاه کیفر به دست کسانی که خود شاید در راه حق نباشند.

9- روح القدس: جان پاک و مقصود روح الامین یا جبرئیل گرچه گاه روح القدس را به عیسی و یکی از اسماء اعظم الهی نیز معنا می کنند.
معنی بیت: اگر روح الامین به فرمان خداوند باز یاری فرماید ، دیگران هم مانند حضرت عیسی مرده زنده توانند کرد.
عیسی مطابق آیات قرآن قادر به زنده کردن مردگان ، درمان کوران و بیماران بوده است حافظ می گوید: اگر عنایت و مشیت پروردگار بر آن قرار گیرد هر بنده ای ممکن است به چنین کارهایی قادر شود اما می دانیم که حافظ مکرر کرامات مدعیان زهد و صلاح را لاف و دروغ می شمارد.

10- معنی بیت: از پیر پرسیدم زنجیر گیسوی زیبایان به چه کار آید؟ پاسخ داد: چون حافظ از دل دیوانه خود شکوه داشت ، شیدای آشفته حال را از زنجیر گریزی نباشد.
باز حافظ از پیر مغان می پرسد که چرا در آفرینش این همه زیبایی های فریبنده است و چرا این زنجیره های زلف زیبایان دلها را به دام می اندازد و از راه حق باز می دارد؟ و پیر مغان پاسخ می دهد: برای آنکه حافظ و عاشقان دیگر حق همواره از دلهای بی قرار خود گله دارند و این دلهای دیوانه زنجیر می خواهد اما در پاسخ پیر نکته دیگری هم پنهان است که این عشق زیبایان هم می تواند راهی به عشق حق پیدا کند.

حال کردید

 

[F@temeh]

پاسخ : حافظ

میگم نرگس، دوتا پستُ ادغام میکنی احیانن میخوای پستِ دومی رو پاک کنی؟

بهتر نیست خودمون در موردش بحث کنیم؟ با اطلاعاتی که خودمون داریم؟من به شخصه حوصله ندارم کُلِ مطلب رُ بخونم...اما اگه باهم پیش بریم بهتره...نظر شخصی بود البته...اگه مخالفید که هیچ

 

[Hamid.s]

پاسخ : حافظ

خوب الان اگه قرار بود اینطوری پیش بریم که 5 این همه با هم بحث نمیکردیم که از اول یکی کپی میکرد

 

[N.M]

پاسخ : حافظ

منم مخالفم با بحث اینطوری ...
بریم بیتِ بعد ! من منظورشُ نمیفهمم ! ( بی دلی در همه ... )

 

[Hamid.s]

پاسخ : حافظ

بیت دوم خدارا میکرد نه، خدایا میکرد

خیلی نکته کلیدیی هستش این دقت کنین (البته مصرع نه بیت )

چیز خاصی نداره دیگه. فقط یک بی دل مشکله. بی دلم همون انسان بی معرفت و شناخت میشه دیگه.

که یعنی خدا باهاشه ولی نمیفهمه و حسش نمیکنه بعد هی فک میکنه خدا دوره خدا خدا میکنه

نامردی اگه فک کنی همونایی که فاطمرو گفت دوباره گفتم

 

[سعید الوند]

پاسخ : حافظ

ارمیا جان زحمت کشیدی، ممنون؛ ولی بزار بیت به بیت پیش بریم!

این همه شعبده خویش که می‌کرد این جا
سامری پیش عصا و ید بیضا می‌کرد

عصا و ید بیضا که معجزات حضرت موسی هستند
جریان سامری رو میدونید؟

سامری از بستگان موسی بود که در غیاب او گوساله ای از طلا ساخت و عده ای را فریب داد اما در برابر معجزه های موسی عصای او و ید بیضاء او فریب سامری کاری از پیش نمی برد در این بیت شعبده سامری اشاره به ادعای کسانی است که جام جم اسرار غیب را نمی شناسد و شعبده آنها در برابر کسی که راز غیب را می داند جلوه ای نمی کند.